Επισημαίνεται πως το Υπουργείο προτίθεται να προβεί σε ριζικό λίφτινγκ του προγράμματος και ο νέος κύκλος θα προβλέπει πέρα από τις ενισχύσεις των νοικοκυριών για την αντικατάσταση κουφωμάτων, τη θερμομόνωση, την αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης, και την ενεργειακή αυτονόμησή τους, όπως έξυπνα συστήματα διαχείρισης ενέργειας, φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων, κ.λπ. Επίσης, αλλαγές θα επέλθουν και στον τρόπο επιλογής των δικαιούχων για τη χρηματοδότηση των παρεμβάσεων στα διαμερίσματα ή τις μονοκατοικίες. Ο προϋπολογισμός του νέου κύκλου θα είναι της τάξης του 1 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος για την ενεργειακή αναβάθμιση 60.000 κατοικιών παραμένει.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο πρόγραμμα θα περιλαμβάνει πιο εστιασμένα κριτήρια τα οποία ήδη εξετάζονται και αναμένεται να οριστικοποιηθούν σε συνεργασία με το ΤΕΕ. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν ήδη οριστικοποιηθεί 6 αλλαγές και συγκεκριμένα:
* Οι επιδοτήσεις στο πρόγραμμα θα διαφοροποιούνται ανάλογα με την ενεργειακή κλάση του ωφελούμενου κτιρίου.
* Θα λαμβάνονται υπόψη οι κλιματολογικές - περιβαλλοντικές συνθήκες της κάθε περιοχής.
* Θα εισαχθεί κριτήριο για τις λεγόμενες μειονεκτικές περιοχές (ορεινές περιοχές, περιοχές της απολιγνιτοποίησης κ.λπ.).
* Θα υπάρχουν κριτήρια στο πρόγραμμα ανάλογα με την παλαιότητα των ωφελούμενων κτιρίων.
* Θα εξειδικευτούν περαιτέρω τα εισοδηματικά κριτήρια με στόχο την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
* Θα αλλάξει η διαδικασία ένταξης και ηλεκτρονικής υποβολής των αιτήσεων, με στόχο να ικανοποιηθούν περισσότεροι ωφελούμενοι και να μην επαναληφθεί το φαινόμενο της υποβολής πολλαπλών αιτήσεων από τεχνικά γραφεία και μηχανικούς.
Βάσει των κριτηρίων αυτών, προτεραιότητα στην αξιολόγηση των αιτήσεων θα έχουν τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, τα κτίρια μεγάλης ηλικίας, ενώ καθιερώνεται κι ένα μοντέλο που θα χωρίζει τη χώρα σε ζώνες ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες. Πρόκειται για το σύστημα των βαθμοημερών που εφαρμόζεται και για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης. Οι κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με ακραίες καιρικές συνθήκες, δηλαδή με πολλές μέρες ψύχους και υπερβολικής ζέστης θα είναι εκείνες που θα έχουν προτεραιότητα. Ο συνδυασμός των προαναφερόμενων κριτηρίων θα ξεκλειδώνει τόσο τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ενίσχυσης για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών όσο και το ύψος της επιδότησης.
ΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ
Τα ποσοστά ενίσχυσης δεν έχουν γίνει γνωστά, ωστόσο εκτιμάται πως θα φτάσουν και στο 85%, όπως ήταν και στον προηγούμενο πρόγραμμα. Πάντως και στο νέο «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» θα δίνεται η δυνατότητα συνδυασμού πηγών χρηματοδότησης, δηλαδή τραπεζικό δάνειο και ιδία συμμετοχή, ενώ η λογική του «όποιος πρόλαβε… την κρατική ενίσχυση είδε» εγκαταλείπεται. Θυμίζουμε πως στο τελευταίο «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» τυχερά στάθηκαν περισσότερα από 36.000 νοικοκυριά, ενώ λόγω της πληθώρας των αιτήσεων και ουσιαστικά της ανυπαρξίας κριτηρίου προτεραιότητας έμειναν εκτός προγράμματος άνω των 50.000 νοικοκυριών. Στη Θεσσαλία εν προκειμένω είχαν υποβληθεί 7.922 αιτήσεις και είχαν εγκριθεί μόνο 3.611, οι οποίες μάλιστα είχαν εγκριθεί μέσα σε 20 λεπτά, απορροφώντας όλο το διαθέσιμο ποσό, των 84 εκατ. ευρώ.
Ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο να υπάρχει και λίστα επιλαχόντων, ώστε αν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι να εντάσσονται στο πρόγραμμα και αυτοί.
ΤΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΦΟΡΕΩΝ
Πάντως, στα αιτήματα που φτάνουν το τελευταίο διάστημα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι κι εκείνο της παροχής ειδικών κινήτρων σε ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν κατοικίες.
Το θέμα φέρνει η ΠΟΜΙΔΑ σημειώνοντας πως από τη στιγμή που το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει σαν στόχο την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα περισσότερα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία, αλλά μισθώνουν και μάλιστα σε κτίρια μεγάλης ηλικίας, καθώς και σε περιοχές όπου επικρατούν ακραίες καιρικές συνθήκες.
Συνεπώς, σύμφωνα με το αίτημα της ΠΟΜΙΔΑ, στο νέο πρόγραμμα θα πρέπει να θεσπιστούν επιπλέον κίνητρα για τους ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν τέτοιες κατοικίες.
Όπως επισημαίνει ως βασικό κριτήριο επιλογής δικαιούχων στο νέο «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» να προταχθεί το συνδυαστικό κριτήριο προτίμησης της ανακαίνισης των παλαιών ενοικιαζομένων κατοικιών και διαμερισμάτων που ανήκουν σε οικονομικά ασθενείς εκμισθωτές και που αποτελούν την κύρια κατοικία οικονομικά ευάλωτων οικογενειών ενοικιαστών, και που σήμερα είναι οι δικαιούχοι του επιδόματος θέρμανσης.
Το κόστος της πλήρους επιδότησης της θερμομόνωσής τους και εκσυγχρονισμού των θερμαντικών συστημάτων τους άλλωστε θα ισοσκελιστεί για το Κράτος από το ότι μετά από αυτό οι κάτοικοί τους δεν θα χρειάζονται επίδομα θέρμανσης!
ΤΙ ΖΗΤΗΣΕ ΤΟ ΤΕΕ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Θυμίζουμε επίσης πως και το ΤΕΕ ΚΔ Θεσσαλίας υπέβαλε προτάσεις με στόχο να δημιουργηθεί ένα ευέλικτο χρηματοδοτικό εργαλείο που θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, αλλά και στην επίτευξη του εθνικού στόχου για την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι προτάσεις του επικεντρώθηκαν, μεταξύ άλλων, και στα εξής σημεία:
* Στην κατάργηση του συστήματος χρονικής προτεραιότητας.
* Στην εγκαθίδρυση συστήματος μοριοδότησης των προτάσεων, βάσει ενεργειακών, κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων.
* Στη λειτουργία πλατφόρμας για την υποδοχή των αιτήσεων επί 8 συνεχόμενους μήνες/έτος.
* Στην κατάταξη των αιτήσεων, σε φθίνουσα σειρά, με βάση τα μόρια που έχουν συγκεντρώσει, σε δημοσίως προσβάσιμη λίστα.
* Στην παροχή φορολογικής απαλλαγής ως κίνητρο σε επιχειρήσεις που θέλουν να αναβαθμιστούν ενεργειακά.
* Στην υπαγωγή των αιτήσεων που συγκεντρώνουν τα περισσότερα μόρια, μέχρι να καλυφθεί ο διαθέσιμος προϋπολογισμός του προγράμματος του έτους.
* Στο να παραμένουν ενεργές για τα επόμενα έτη οι αιτήσεις που δεν συγκέντρωσαν τα απαραίτητα μόρια.
* Στην κατανομή πόρων του προγράμματος βάσει πληθυσμού, αλλά και κλιματικών συνθηκών, ανά περιφέρεια.
* Στον περιορισμό στον αριθμό αιτήσεων ανά ωφελούμενο με σκοπό την ένταξη όσο το δυνατόν περισσότερων ωφελούμενων στο πρόγραμμα.
* Στον ορισμό του ποσού των 30.000 ευρώ ως μέγιστου προϋπολογισμού (αίτησης-πρότασης) ανά κατοικία.
* Στις αλλαγές στο ύψος της επιδότησης, στη βάση κατηγοριών εισοδηματικών κριτηρίων.
* Στη δυνατότητα δανειοδότησης με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, για τα χαμηλά ατομικά και οικογενειακά εισοδήματα.
Σε κάθε περίπτωση το βέβαιο είναι ότι το τεράστιο ενδιαφέρον των πολιτών οδηγεί το Υπ. Περιβάλλοντος στην επίσπευση των διαδικασιών για την εκκίνηση του νέου προγράμματος. Παρενθετικά θυμίζουμε ότι στο τελευταίο πρόγραμμα οι επιδοτήσεις έφταναν έως και το 85% των δαπανών για την υλοποίηση οικιακών παρεμβάσεων μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης και κατά συνέπεια του ενεργειακού κόστους των νοικοκυριών.
Ενημερωτικά θυμίζουμε πως τα εισοδηματικά κριτήρια που ίσχυαν στο τελευταίο πρόγραμμα αφορούσαν σε 5 κατηγορίες, ξεκινώντας από κάτω από 10.000 χιλιάδες ευρώ ατομικό εισόδημα και 20.000 οικογενειακό και έφταναν μέχρι τις 90.000 ατομικό και τις 120.000 οικογενειακό εισόδημα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ
