Η πρόσφατη επίσκεψη του γ.γ. Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή Αντώνη Παπαδεράκη στη Λάρισα και η συμμετοχή του στην πανθεσσαλική σύσκεψη που ακολούθησε, δεν ήταν και τόσο καθησυχαστική καθώς τα "αγκάθια" σε επιμέρους διατάξεις του νομοσχεδίου παραμένουν, γεγονός που ενέτεινε την ανησυχία και τον προβληματισμό τους. Αυτό που μένει να φανεί πλέον είναι αν ο κ. Παπαδεράκης ανταποκριθεί στις προτάσεις και υποκύψει στις "πιέσεις" των παραγωγών να τις περάσει στο νομοσχέδιο…
Πρωτίστως να πούμε πως εντός των ημερών, σύμφωνα με όσα είχε αποκαλύψει ο κ. Παπαδεράκης, θα ολοκληρωθεί η νομοτεχνική επεξεργασία του και τέλος του μήνα θα πάρει τον δρόμο για την ψήφισή του στη Βουλή. Τα πέντε πεδία, στα οποία επέρχονται οι σοβαρές αλλαγές τόσο στον αχαρτογράφητο χώρο των λαϊκών αγορών όσο και στο στάσιμο και πλανόδιο εμπόριο, είναι η αδειοδότηση των πωλητών (παραγωγών και επαγγελματιών), η ψηφιοποίηση της διαδικασίας, ο τρόπος λειτουργίας των αγορών, τα τέλη και τα πρόστιμα.
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ
Με δεδομένο ότι η λαϊκή είναι ένας «θεσμός» που έχει εδραιωθεί στη συνείδηση του καταναλωτή λόγω της ποιότητας των προϊόντων και των χαμηλών τιμών της, οι Λαρισαίοι παραγωγοί αν και συμφωνούν πως το υπαίθριο εμπόριο πρέπει να ενταχθεί αρμονικά στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας, προσδοκούν πως κάποιες από τις προτάσεις τους, ζωτικής σημασίας γι’ αυτούς, πρέπει να περάσουν στο νομοσχέδιο. Ποιες είναι αυτές;
1. Το ημερήσιο τέλος πληρωμής να γίνεται επιτόπου και κατά την προσέλευση του παραγωγού στη λαϊκή αγορά και όχι ημερολογιακά, ανά δίμηνο ή τρίμηνο, όπως ορίζεται στο νομοσχέδιο.
2. Οι λαϊκές αγορές να πραγματοποιούνται μέσα στον οικιστικό ιστό της πόλης ώστε να είναι προσβάσιμες από τους κατοίκους.
3. Να μειωθεί η γραφειοκρατία στη θεώρηση των αδειών. Η θεώρηση να γίνεται μία φορά τον χρόνο και να μην προϋποθέτει ασφαλιστική-φορολογική και δημοτική ενημερότητα.
4. Δεδομένης της οικονομικής συγκυρίας να υπάρξει επιείκεια στην επιβολή των προστίμων και οπωσδήποτε να μην ανακαλούνται οι άδειες κατά τον πρώτο έλεγχο.
5. Να συσταθεί γραφείο λαϊκών αγορών, που να ασχολείται καθημερινά και επισταμένως με θέματα λειτουργίας τους.
6. Τα χρήματα από τα ημερήσια τέλη να έχουν ανταποδοτικό όφελος, για την ενίσχυση και τη βελτίωση των συνθηκών της.
7. Να μην απαγορευθεί η μεταβίβαση της άδειας από τον πατέρα στο παιδί και η αναπλήρωση του παραγωγού να γίνεται με ένα πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης. Σημειωτέον ότι με το νομοσχέδιο καταργείται η αυτοπρόσωπη προσέλευση στις λαϊκές αγορές, εφόσον ο παραγωγός αναπληρώνεται από τη σύζυγο ή τα τέκνα.
ΟΙ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Σε κάθε περίπτωση, το νέο θεσμικό πλαίσιο για το υπαίθριο εμπόριο, σύμφωνα με όσα είχε δηλώσει ο κ. Παπαδεράκης στη σύσκεψη, θα έχει κεντρικό πυρήνα τη λειτουργία ηλεκτρονικού μητρώου όπου θα καταγραφούν όλοι οι κάτοχοι αδειών άσκησης δραστηριότητας στον συγκεκριμένο χώρο. Το νέο σύστημα δεν θα επιτρέπει σε κανέναν να διαθέτει προϊόντα χωρίς να έχει άδεια, ενώ για τη χορήγησή της καθιερώνονται αυστηρά και διαφανή κριτήρια με μόρια αλλά και εξονυχιστικούς ελέγχους. Σκοπός είναι η καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου, των συναλλαγών κάτω από το τραπέζι για την αδειοδότηση, της φοροδιαφυγής αλλά και της αισχροκέρδειας".
Κωδικοποιημένα οι κυριότερες αλλαγές που θα επέλθουν θα είναι οι εξής:
* Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα: Θεσπίζεται η λειτουργία ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, μιας ηλεκτρονικής βάσης όπου θα καταγραφούν όλοι αδειούχοι πωλητές, είτε είναι παραγωγοί, είτε επαγγελματίες, τα είδη και οι ποσότητες που διακινούν και τα πρόστιμα που ενδεχομένως τους επιβάλλουν. Το ΟΠΣ θα έχει μητρώο αδειών, μητρώο ελέγχων - προστίμων και λαϊκών αγορών, θα υπάρχει επίσημη εικόνα για το υπαίθριο εμπόριο και όσους δραστηριοποιούνται σε αυτό και έτσι θα γίνουν και οι απαραίτητες διασταυρώσεις προκειμένου να επιτευχθεί ξεσκαρτάρισμα από παράνομους ή και από κατόχους δύο και τριών αδειών.
* Άδειες παραγωγών πωλητών: Οι παραγωγοί θα αδειοδοτούνται από τους δήμους κατοικίας τους αποσαφηνίζοντας το προηγούμενο θολό τοπίο της αδειοδοτούσας αρχής. Οι άδειες θα έχουν μοναδικό αριθμό, θα συμπεριλαμβάνουν τον κωδικό ταμειακής μηχανής, τον ΑΦΜ και δεν θα μπορούν να μεταβιβαστούν από τους κατόχους τους σε άλλους. Επιπλέον, άδεια παραγωγού θα μπορούν να παίρνουν εκτός από τους επαγγελματίες αγρότες, αγροτικοί και γυναικείοι συνεταιρισμοί, ομάδες και οργανώσεις παραγωγών. Επίσης για πρώτη φορά άδειες παραγωγού θα έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν και φυσικά πρόσωπα που παράγουν είδη λαϊκής τέχνης, κοσμήματα, καλλιτεχνήματα και λοιπά έργα πρωτότυπης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Γι’ αυτούς δεν θα επιτρέπεται η δραστηριοποίηση στις λαϊκές αγορές.
* Έλεγχοι για ψευτοπαραγωγούς: Οι έλεγχοι για τις άδειες παραγωγών αγροτικών προϊόντων θα γίνονται εκ των υστέρων και δειγματοληπτικοί. Αφού ο αγρότης θα υποβάλει τα δικαιολογητικά του, θα παίρνει την άδεια, και στη συνέχεια θα γίνονται αυτοψίες (στις δηλωθείσες γεωργικές εκμεταλλεύσεις τους) για να διαπιστωθεί αν όντως υπάρχει η παραγωγή των προϊόντων που δηλώνονται.
* Αλλαγή του τρόπου αδειοδότησης των επαγγελματιών πωλητών: Προτεραιότητα κατά 60% θα δίνεται στις ευπαθείς ομάδες, όπως άτομα με αναπηρία, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι κ.λπ. και κατά 40% σε ανέργους. Ωστόσο η αδειοδότηση όπως και η κατανομή θέσεων στις αγορές θα γίνεται με σύστημα μοριοδότησης λαμβάνοντας υπόψη και τα εισοδηματικά κριτήρια.
* Διακριτή σήμανση: Πράσινα ταμπελάκια στους πάγκους τους, με τα ονοματεπώνυμά τους θα φέρουν οι παραγωγοί και μπλε οι επαγγελματίες πωλητές.
* Κανόνες λειτουργίας σε παζάρια: Τάξη επιδιώκεται να μπει και στις λεγόμενες εμποροπανηγύρεις, κυριακάτικες, χριστουγεννιάτικες και πασχαλινές αγορές. Οι δήμοι είναι αρμόδιοι ώστε να θεσπίσουν κανόνες λειτουργίας και αδειοδότησης. Τίθενται σαφή χρονικά όρια λειτουργίας αυτών των αγορών.
* Καθιερώνονται 28 κατηγορίες προστίμων: Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου κατηγοριοποιούνται 28 παραβάσεις στο υπαίθριο εμπόριο με χρηματικά πρόστιμα που κυμαίνονται από 100 έως και 3.000 ευρώ, αλλά και με κυρώσεις όπως προσωρινή αλλά και οριστική ανάκληση της άδειας. Πάντως στα πρότυπα λειτουργίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού καθιερώνεται και σε αυτές τις αγορές η μείωση ή και η απαλλαγή προστίμων σε όσους παραβάτες συνεργαστούν με τις αρμόδιες αρχές, συμβάλλοντας στη διερεύνηση υποθέσεων που έχουν να κάνουν με παράνομη ή παράτυπη διακίνηση εμπορευμάτων, φοροδιαφυγή και διαφθορά στον χώρο των υπαίθριων αγορών.
* Αγορές καταναλωτών: Καθιερώνονται οι αγορές χωρίς μεσάζοντες δίνοντας την πρωτοβουλία διοργάνωσης σε ενώσεις πολιτών και ΚΟΙΝΣΕΠ.
Του Γιώργου Νούλη
