Η "καταιγίδα" των καταγγελιών αναμένεται ύστερα από μία περίοδο απραξίας μηνών, στη διάρκεια των οποίων οι τράπεζες ανέμεναν τους δανειολήπτες να προσέλθουν για τις ρυθμίσεις των δανείων τους.
Η περίοδος της ανοχής, όπως διαμηνύουν, έλαβε τέλος και η προσφυγή στα ένδικα μέσα (διαταγές πληρωμής, κατασχέσεις και πλειστηριασμοί) θεωρείται αναπόφευκτη όχι μόνο γιατί η καθυστέρηση στην προώθηση του εξωδικαστικού μηχανισμού, οδήγησε επιχειρήσεις και επαγγελματίες σε αθέτηση των υποχρεώσεών τους αλλά και γιατί δρομολογείται το σύστημα της ηλεκτρονικής διεξαγωγής των πλειστηριασμών.
ΔΕΔΟΜΕΝΟΙ ΟΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ
Σε κάθε περίπτωση, η προοπτική των πλειστηριασμών για σημαντική μερίδα "κόκκινων" δανειοληπτών είναι ορατή. Οι τράπεζες καθώς έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία που καθόρισε ο Κώδικας Δεοντολογίας της ΤτΕ με την αποστολή των επιστολών, έχουν σταθμίσει τα δεδομένα και γνωρίζουν πλέον πόσοι βρίσκονται στην κατηγορία των στρατηγικών κακοπληρωτών, δηλαδή έχουν δυνατότητα να ρυθμίσουν την οφειλή τους και δεν το κάνουν και ποιοι έχουν πραγματική αδυναμία.
Να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο μέρος των πλειστηριασμών έχει παγώσει εδώ και μερικούς μήνες, λόγω της αποχής των συμβολαιογράφων από τις διαδικασίες που αφορούν την πρώτη κατοικία, αλλά και των επεισοδιακών παρεμβολών που γίνονται στα κατά τόπους Ειρηνοδικεία από φορείς και ομάδες πολιτών. Συνεπώς το βασικό όπλο των πιστωτικών ιδρυμάτων έναντι των στρατηγικών κακοπληρωτών και όσων συνεχίζουν να κρύβονται, αναβάλλοντας για αργότερα τη ρύθμιση των οφειλών τους, τείνει να εξουδετερωθεί.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις συμβολαιογράφων, σε όλη τη χώρα κάθε εβδομάδα πραγματοποιούνται μόλις 70 πλειστηριασμοί και ενώ βρίσκονται σε αναμονή για οφειλές προς τράπεζες, Δημόσιο, ασφαλιστικά Ταμεία και ιδιώτες περισσότερες από 100.000 αναγκαστικές εκτελέσεις ακίνητης περιουσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι λόγω των συγκεκριμένων ενεργειών δεν προχωρούν ακόμη και εκποιήσεις ακινήτων για οικονομικές διαφορές μεταξύ ιδιωτών, γεγονός που πλήττει καίρια τη συναλλακτική κουλτούρα στην εγχώρια αγορά.
Είναι ενδεικτικό πως μόνο στο Ειρηνοδικείο Λάρισας, στο ειδικό βιβλίο προγραμμάτων, έχουν καταγραφεί τους τελευταίους μήνες πάνω από 100 πλειστηριασμοί ακίνητης, κυρίως, περιουσίας, εκ των οποίων τα 30 αφορούν σε σπίτια, σε επαγγελματικές στέγες και σε οικόπεδα στο Δήμο Λαρισαίων.
ΠΩΣ ΘΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ
Με το νέο σύστημα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, όλες οι αιτήσεις, προσφορές, εγγυητικές επιστολές, κ.α., θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά και η σχετική διαδικασία πλειοδοσίας θα διεξάγεται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, χωρίς να χρειάζεται η φυσική παρουσία κανενός από τους σχετικούς παράγοντες (επισπεύδοντες, οφειλέτες, πλειοδότες κλπ), με συνέπεια να μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία και ενδιαφερόμενοι από το εξωτερικό. Επίσης σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπεται ότι η προδικασία για τους πλειστηριασμούς θα ισχύει ως έχει. Ωστόσο η έδρα του πλειστηριασμού δεν θα είναι πλέον τα Ειρηνοδικεία αλλά τα γραφεία των συμβολαιογράφων ενώ σημαντικό κρίνεται το γεγονός ότι θα παρέχεται ευχέρεια για την υποβολή όχι μόνον μίας σφραγισμένης προσφοράς, αλλά πολλών, προκειμένου να επιτυγχάνεται, κάθε φορά, το μεγαλύτερο δυνατό ποσό για το εκπλειστηρίασμα.
Παράλληλα, με το νέο ηλεκτρονικό σύστημα, πλειστηριασμοί ακινήτων θα διενεργούνται όχι μόνον κάθε Τετάρτη, όπως γίνεται σήμερα, αλλά και τις Πέμπτες και τις Παρασκευές από τις 10 το πρωί έως τις 17.00. Αρκεί εκείνος που επισπεύδει τον πλειστηριασμό να δηλώνει από νωρίς –κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας– τη βούλησή του ότι θέλει ο πλειστηριασμός να γίνει με ηλεκτρονικό τρόπο. Σημαντικό στοιχείο του νέου συστήματος είναι ότι θα μπορούν να μετέχουν ενδιαφερόμενοι όχι μόνον από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Προβλέπεται επίσης η επιβολή ειδικού τέλους συμμετοχής, τα ποσά του οποίου θα κατατίθενται στο ΤΑΧΙΔΙΚ (Ταμείο για τα Δικαστικά Κτίρια) αλλά και στους συμβολαιογραφικούς συλλόγους που θα μετέχουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα διενέργειας των πλειστηριασμών.
ΠΩΣ ΠΑΡΕΧΕΤΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Σε κάθε περίπτωση να σημειώσουμε πως προστασία από πλειστηριασμούς των τραπεζών παρέχεται μόνο μέσω του νόμου Κατσέλη, κάτι που σημαίνει ότι όποιος δεν έχει ενταχθεί σε αυτόν, κινδυνεύει να πλειστηριαστεί ακόμη και η πρώτη κατοικία του. Όμως ακόμη και αυτή η προστασία, προσφέρεται υπό δύο πολύ συγκεκριμένους όρους, πέραν των εισοδηματικών και λοιπών κριτηρίων. Αφενός ότι ο δανειολήπτης θα ρυθμίσει το δάνειό του κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι οι πιστωτές δεν θα βρεθούν σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτή που θα βρίσκονταν σε περίπτωση πλειστηριασμού, και αφετέρου ότι όλα τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία που θα κρίνει το δικαστήριο, θα μπορούν να κατάσχονται και να εκποιούνται προκειμένου να αποπληρώνονται οι πιστωτές.
Επιπροσθέτως για να υπάρξει απόλυτη προστασία στους οφειλέτες χαμηλών εισοδηματικών κατηγοριών πρέπει να ικανοποιούνται τα εξής κριτήρια:
* Η πρώτη κατοικία να είναι αντικειμενικής αξίας έως 120.000 ευρώ για τον άγαμο, έως 160.000 ευρώ για τον έγγαμο, με την προσαύξηση για κάθε παιδί και μέχρι 3 συνολικά να ανέρχεται στα 20.000 ευρώ.
* Οι οφειλέτες αυτής της κατηγορίας πρέπει να έχουν εισόδημα που είναι ίσο ή υπολείπεται των ευλόγων δαπανών διαβίωσης (όπως αυτές διαμορφώνονται στην τέταρτη ομάδα δαπανών, δηλαδή την ομάδα που περιλαμβάνει και τις δαπάνες για αναψυχή, ταξίδια κ.λπ.). Με βάση τις εύλογες δαπάνες του 2014, αυτό αντιστοιχεί σε ετήσιο εισόδημα έως 8.180 ευρώ για ένα άτομο, 13.917 για δύο άτομα, 17.278 για δύο άτομα και ένα τέκνο και 20.639 ευρώ για τετραμελή οικογένεια.
Προστασία, υπό προϋποθέσεις, για την πρώτη κατοικία παρέχεται και για τους οφειλέτες μεσαίων εισοδηματικών στρωμάτων, οι οποίοι πρέπει να καλύπτουν τα ακόλουθα κριτήρια:
* Η πρώτη κατοικία να είναι αντικειμενικής αξίας έως 180.000 ευρώ για τον άγαμο, έως 220.000 ευρώ για τον έγγαμο, με την προσαύξηση για κάθε παιδί και μέχρι 3 συνολικά να ανέρχεται στα 20.000 ευρώ.
* Το εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης (ΕΛΣΤΑΤ 2014), προσαυξημένες με έναν συντελεστή της τάξεως του 1,7 (ή 70%). Συνεπώς, το ανώτατο εισοδηματικό όριο διαμορφώνεται στα 13.906 ευρώ για ένα άτομο, στα 23.659 ευρώ για δύο άτομα, με την προσαύξηση για κάθε παιδί και μέχρι 2 συνολικά να ανέρχεται στα 5.714 ευρώ.
Του Γιώργου Νούλη
