Το πρόγραμμα, που στην παρούσα φάση τελεί υπό σχεδιασμό, αναμένεται να προκηρυχθεί το Φθινόπωρο και αφού πρώτα αναπροσαρμοστεί ο Κανονισμός Απόδοσης Ενεργειακών Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) ενώ θα απευθύνεται σε 40.000 ιδιοκτήτες κατοικιών. Το νέο πρόγραμμα θα λαμβάνει υπόψη το μέγεθος του κτιρίου, την έκταση των παρεμβάσεων και την κλιματική ζώνη ενώ θα ενταχθούν σε αυτό και οι επενδύσεις που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος, αλλά έχουν «σκοντάψει» στην έλλειψη κονδυλίων. Παράλληλα θα είναι λιγότερο γραφειοκρατικό καθώς σχεδιάζεται με τρόπο ώστε όλα τα δικαιολογητικά (που θα είναι λιγότερα) να υποβάλλονται ηλεκτρονικά, ενώ το ύψος των ενισχύσεων (δάνεια και επιδοτήσεις) θα εξαρτάται από το εισόδημα του νοικοκυριού και τον προϋπολογισμό των εργασιών που θέλει να εκτελέσει.
Μια πρόγευση του νέου προγράμματος έδωσε προσφάτως ο διευθυντής του γραφείου του υπουργού Περιβάλλοντος, Δημοσθένης Παπασταματόπουλος, μιλώντας σε συνέδριο για την ενέργεια. Ασκώντας κριτική στο προηγούμενο πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον» τόνισε ότι, ενώ είναι αυτονόητη η προτεραιότητα των επεμβάσεων στο κέλυφος των κτιρίων, υλοποιήθηκε η εμπορευματοποιημένη εκδοχή του προσανατολισμού σε εφαρμογή τελικών προϊόντων μηχανολογικού εξοπλισμού σε κτίρια με σημαντικές θερμικές απώλειες. Επίσης σημείωσε πως η συμμετοχή στο πρόγραμμα, με τους χρηματοδοτικούς όρους που ίσχυσαν, οδήγησε στην αναγκαστική τραπεζική δανειοδότηση, ενώ το ύψος της συνολικής χρηματοδότησης περιόρισε σημαντικά το εύρος των σχετικών παρεμβάσεων.
Το νέο πρόγραμμα που σχεδιάζεται θα ενισχύει παρεμβάσεις στο κέλυφος των κτιρίων (θερμομόνωση, συστήματα σκίασης, κουφώματα, υαλοπίνακες) καθώς και σε ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία (κεντρικό σύστημα θέρμανσης, ατομικά συστήματα θέρμανσης, αντλίες θερμότητας, συστήματα αυτοματισμών, φωτοβολταϊκά συστήματα (για αυτοκατανάλωση) και ηλιοθερμικά συστήματα).
Τα κριτήρια για τους δικαιούχους θα είναι το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα με κλιμακούμενο ποσοστό επιχορήγησης (καταργείται το κριτήριο της τιμής ζώνης) και αύξηση επιχορήγησης ανά προστατευόμενο μέλος, ενώ ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός αυξάνεται στα 25.000 ευρώ από 15.000 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση οι όροι του νέου προγράμματος θα αναπροσαρμοστούν στη λογική ότι οι πόροι θα αφορούν στους πολίτες που δεν μπορούν από μόνοι τους να χρηματοδοτήσουν την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας τους και αφετέρου στις πιο ενεργοβόρες κατοικίες, δηλαδή αυτές που απαιτούν μεγάλα ποσά για την εξυπηρέτηση των ενεργειακών αναγκών. Τα εισοδηματικά (οικογενιακά) κριτήρια θα παραμείνουν αλλά θα είναι εξατομικευμένα, δηλαδή το πρόγραμμα δεν θα έχει τη λογική των μέσων όρων.
Βέβαιο είναι επίσης ότι θα έχουν προτεραιότητα και εκατοντάδες Λαρισαίοι πολίτες που είχαν υποβάλλει φάκελο στο προηγούμενο πρόγραμμα, αλλά δεν πρόλαβαν να χρηματοδοτηθούν, επειδή τέλειωσαν τα διαθέσιμα κονδύλια. Αξίζει να αναφερθεί ότι η χρηματοδότηση του πρώτου προγράμματος, που ξεκίνησε αρχές του 2011, ανήλθε στα 550 εκατ. ευρώ και εντάχθηκαν σ΄αυτό περίπου 50.000 νοικοκυριά από όλη τη χώρα. Στην πορεία λόγω του τεράστιου ενδιαφέροντος που προκλήθηκε τα κριτήρια γίνονταν όλο και πιο ευνοϊκά προκειμένου να ενταχθούν περισσότεροι. Το γεγονός αυτό συνέβαλε εν μέρει στο μη γίνει εφικτό να ικανοποιηθούν όλες οι αιτήσεις.
Ωστόσο όπως διαμηνύθηκε 8.000 - 10.000 αιτήσεις του παλιού προγράμματος που δεν προχώρησαν λόγω έλλειψης χρημάτων θα είναι αυτές που πρώτα θα ικανοποιηθούν. Οι συγκεκριμένοι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν θα χρειαστεί να "τρέξουν" καμία άλλη γραφειοκρατική διαδικασία, και δεν θα εμπλακούν με ενεργειακά πιστοποιητικά και επιθεωρητές. Μένει ωστόσο να διευκρινιστεί εάν οι τράπεζες πριν από την τελική έγκριση των αιτήσεων περάσουν από νέα αξιολόγηση την πιστοληπτική δυνατότητα του ενδιαφερομένου.
ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Να θυμίσουμε ότι στο προηγούμενο πρόγραμμα μπορούσαν να ενταχθούν το σύνολο των μονοκατοικιών, πολυκατοικιών και μεμονωμένων διαμερισμάτων που ικανοποιούσαν αποκλειστικά τα ακόλουθα κριτήρια:
- Βρίσκονταν σε περιοχές με τιμή ζώνης χαμηλότερη ή ίση των 2.100 ευρώ ανά τ.μ.
- Είχαν καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ.
Περιορισμός στον αριθμό ιδιοκτησιών ανά πολίτη δεν υπήρχε ενώ εντάχθηκαν και κενά διαμερίσματα που κατοικούνταν εντός των τελευταίων τριών ετών. Δικαίωμα συμμετοχής είχαν μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία, το οποίο έχει αποκτηθεί μέχρι την ημερομηνία ισχύος του προγράμματος. Συνολικά τρεις ήταν οι κατηγορίες των ωφελουμένων:
1. Όσοι είχαν ατομικό εισόδημα μικρότερο ή ίσο με 12.000 ευρώ ή οικογενειακό μέχρι 20.000 ευρώ δικαιούνταν 70% επιχορήγηση και 30% άτοκο δάνειο.
2. Όσοι είχαν ατομικό εισόδημα μεγαλύτερο από 12.000 μέχρι και 40.000 ευρώ ή οικογενειακό μεγαλύτερο από 20.000 μέχρι και 60.000 ευρώ δικαιούνταν 35% επιχορήγηση και 65% άτοκο δάνειο.
3. Όσοι είχαν ατομικό εισόδημα πάνω από 40.000 ευρώ μέχρι και 60.000 ευρώ ή οικογενειακό μεγαλύτερο από 60.000 μέχρι και 80.000 ευρώ δικαιούνταν 15% επιχορήγηση και 85% άτοκο δάνειο.
ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Οι επιλέξιμες κατηγορίες παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης ήταν αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κτιριακό κέλυφος συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτής, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης και συστήματος παροχής ζεστού νερού χρήσης κ.ά.
Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός ανά αίτηση ωφελουμένου δεν μπορούσε να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ ενώ για την ένταξη στο πρόγραμμα απαιτείτο η διενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων (πριν και μετά τις παρεμβάσεις), το κόστος των οποίων καλυπτόταν κατά 100% από το πρόγραμμα, μετά την επιτυχή υλοποίηση του έργου. Δάνεια (με διάρκεια αποπληρωμής 4, 5 ή 6 χρόνια) χορηγούσαν οι τέσσερις τράπεζες Εθνική, Eurobank, Πειραιώς και Alpha Bank με επιδότηση επιτοκίου 100%.
Τέλος να σημειώσουμε πως η συνολική δαπάνη για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων μέσω του νέου «Εξοικονομώ» υπολογίζεται να φτάσει τα 500 εκ. και θα είναι ενταγμένο στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ.
