Του Γιώργου Νούλη
Σε αγώνα δρόμου, με την αναγκαία τυπολατρική προσήλωση, για τη συγκέντρωση όλων των δικαιολογητικών που απαιτούνται, προκειμένου να προλάβουν τις καταληκτικές ημερομηνίες επικαιροποίησης των στοιχείων φακέλων εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010 (γνωστού ως ν. Κατσέλη) και να αποφύγουν τον κίνδυνο πλειστηριασμού περιουσιακών τους στοιχείων, έχουν επιδοθεί το τελευταίο διάστημα εκατοντάδες υπερχρεωμένα νοικοκυριά της Λάρισας.
Αν και το Υπ. Οικονομίας έχει δώσει και νέα παράταση έως τις 30 Ιουνίου για την επικαιροποίηση των στοιχείων (η τελευταία προθεσμία εξέπνευσε στις 4 Μαΐου) λόγω της αιφνίδιας αύξησης των αιτημάτων προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για έκδοση αναλυτικών βεβαιώσεων οφειλών, η όλη προσπάθεια για τη συλλογή των δικαιολογητικών, που ξεκίνησε ως μια προσπάθεια επανεκτίμησης των δεδομένων ως προς την πλήρωση ή μη των προϋποθέσεων υπαγωγής των αιτούντων στις διατάξεις του νόμου, αποδεικνύεται χρονοβόρα, γραφειοκρατική και ιδιαιτέρως σοβαρή από τη στιγμή μάλιστα που οι δικηγόροι απέχουν επί μήνες από τα καθήκοντά τους.
Αν και τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται μέσα σε δέκα εργάσιμες ημέρες από την υποβολή σε αυτά σχετικού αιτήματος του οφειλέτη να του παραδώσουν χωρίς επιβάρυνση αναλυτική κατάσταση των προς αυτά οφειλών του, οι καθυστερήσεις ξεπερνούν το χρονικό διάστημα του ενός μηνός...
ΤΑ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ
Σε κάθε περίπτωση να σημειώσουμε πως τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που πρέπει να συγκεντρωθούν από όσους οφειλέτες η κύρια αίτηση υπαγωγής τους στο ν. 3869/2010 εκκρεμούσε στις 19 Αυγούστου 2015, είναι τα εξής: αντίγραφο δελτίου αστυνομικής ταυτότητας, πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, δήλωση εισοδήματος ( Ε1) του 2015, εκκαθαριστικό σημείωμα δήλωσης φορολογίας εισοδήματος 2015, τελευταία δήλωση στοιχείων ακινήτων- έντυπο Ε9, τυχόν καταστάσεις μισθοδοσίας ή εκκαθαριστικούς λογαριασμούς συντάξεων ή βεβαίωση ανεργίας του ΟΑΕΔ για το έτος 2015, βεβαιώσεις οφειλών των πιστωτών με ημερομηνία έκδοσης μεταγενέστερη της έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015, ήτοι 19.08.2015 και υπεύθυνη δήλωση για την πληρότητα και την ορθότητα καταστάσεων περιουσίας και μεταβιβάσεων. Επίσης, κατά την κρίση του οφειλέτη μπορούν να κατατεθούν κι άλλα έγγραφα. Σε περίπτωση έγγαμου αιτούντος όλα τα παραπάνω προσκομίζονται και για τον σύζυγο, ενώ σε περίπτωση ανήλικων τέκνων με περιουσία όλα τα παραπάνω πρέπει να κατατεθούν και γι' αυτά.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ
Στο μεταξύ, το Ειρηνοδικείο Λάρισας έχει ήδη προχωρήσει σε επαναπροσδιορισμό 700 περίπου αιτήσεων του ν. 3869/2010 σε συντομότερες δικασίμους. Στο Ειρηνοδικείο έχει αναρτηθεί πίνακας στον οποίο αναφέρονται οι αριθμοί κατάθεσης των αιτήσεων που επαναπροσδιορίζονται, τα ονοματεπώνυμα των αιτούντων, η αρχική δικάσιμος, η νέα δικάσιμος, καθώς και ο αριθμός πινακίου της νέας δικασίμου. Οι αιτούντες μπορούν να απευθύνονται στο Ειρηνοδικείο Λάρισας για να πληροφορηθούν για τη νέα ημερομηνία εκδίκασης της υποθέσεώς τους και να υπογράψουν ότι έλαβαν γνώση αυτής.
Να σημειώσουμε πως σύμφωνα με τον ν.4336/2015, που ισχύει από την 1/1/2016, τα Ειρηνοδικεία όλη της χώρας πρέπει αυτεπαγγέλτως να επαναπροσδιορίσουν έναν αριθμό αιτήσεων του ν. 3869/2010 σε συντομότερες δικασίμους. Στο πλαίσιο της εφαρμογής σχετικής διάταξης το Ειρηνοδικείο Λάρισας προέβη στον επαναπροσδιορισμό των αιτήσεων του Ν. 3869/2010, που είχαν προσδιοριστεί πέραν της τριετίας από την έναρξη της ισχύος του Ν. 4336/2015, ήτοι κατά το χρονικό διάστημα από 19-8-2018 έως 22-3-2022, σε αντίστοιχες δικασίμους του χρονικού διαστήματος από 20-9-2016 έως 30-6-2018.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ
Στο μεταξύ και ενώ ακόμη δεν έχει διαμορφωθεί το θεσμικό πλαίσιο για τα "κόκκινα" δάνεια και ειδικά για το ποια θα εξαιρεθούν από την πώληση σε μη τραπεζικά ιδρύματα, να επισημάνουμε ότι ο ν. 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, παραμένει και σήμερα η μόνη διέξοδος για την προστασία της κύριας κατοικίας. Αν και η προστασία της 1ης κατοικίας είναι πλέον περιορισμένη και αφορά μόνο σε όσους ενταχθούν στο ν.3869/2010, και παρότι έχει γίνει αυστηρότερος, μπορεί να δώσει διέξοδο σε οικογένειες που οδηγούνται στον αποκλεισμό και στην περιθωριοποίηση...
Ενδεικτικό της αποδοχής που έχει ο νόμος στα νοικοκυριά της Λάρισας είναι ότι από την αρχή της εφαρμογής του νόμου έχουν κατατεθεί στο Ειρηνοδικείο Λάρισας, περίπου 3.000 αιτήσεις. Η εκδίκαση των υποθέσεων αυτών είχε φτάσει μέχρι και τον Μάρτιο του 2022. Σήμερα μετά και τον επαναπροσδιορισμό των αιτήσεων που είχαν οριστεί για το χρονικό διάστημα 19-8-2018 έως 22-3-2022, εκκρεμούν προς συζήτηση περίπου 1.900 υποθέσεις, η εκδίκαση των οποίων φτάνει πλέον μέχρι και τον Ιούνιο του 2018.
Θυμίζουμε πως για την προστασία της κύριας κατοικίας, πρέπει πλέον να πληρούνται όλες οι παρακάτω προϋποθέσεις:
- να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία,
- το μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%
- η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας να μην υπερβαίνει τα 180.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα.
- ο οφειλέτης να είναι “συνεργάσιμος δανειολήπτης”, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.
ΓΙΑ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΧΡΕΩΝ
Ο αιτών θα πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο, χωρίς πτωχευτική ικανότητα και να έχει «μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών». Στο νόμο 3869/2010 εκτός από τις οφειλές προς ιδιώτες πιστωτές υπάγονται πλέον και βεβαιωμένες οφειλές προς το Δημόσιο, τους Ο.Τ.Α. και τα ασφαλιστικά ταμεία ενώ αναστέλλονται όλα τα καταδιωκτικά μέτρα εναντίον του οφειλέτη μέχρι τη συζήτηση της αίτησης.
Μπορούν να επιτύχουν μερική ή ολική διαγραφή χρεών καθώς και εξόφληση του εναπομείνοντος υπολοίπου σε συγκεκριμένες δόσεις, ανάλογα με τα εισοδήματά τους ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν. Στη διαδικασία δεν εμπίπτουν οι οφειλές του τελευταίου έτους πριν την κατάθεση της αίτησης, διοικητικά πρόστιμα και διατροφές.
Πριν την ένταξη στο νόμο πρέπει πλέον να έχει προηγηθεί η προσπάθεια ρύθμισης με βάση τις «εύλογες δαπάνες διαβίωσης» και τον «κώδικα δεοντολογίας».
ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ
Ο «κώδικας δεοντολογίας» μπορεί να οδηγήσει σε ρυθμίσεις δανείων, αλλά μπορεί να οδηγήσει και σε πλειστηριασμούς ανάλογα με τον τρόπο εφαρμογής του από τις τράπεζες και τις δυνατότητες του δανειολήπτη. Προσοχή. Αν κάποιος δανειολήπτης δεν ανταποκριθεί στις επιστολές των τραπεζών μπορεί να χαρακτηριστεί «μη συνεργάσιμος» και να πλειστηριαστεί ή να πωληθεί στα Distress Funds ακόμη και η 1η κατοικία του. Ήδη οι δανειστές πιέζουν για ακόμη αυστηρότερες ρυθμίσεις
ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΜΙΚΡΟΟΦΕΙΛΩΝ
Για οφειλές μέχρι 20.000 ευρώ και υπό τις προϋποθέσεις ότι ο οφειλέτης έχει μηδενικά εισοδήματα, δεν διαθέτει ακίνητη περιουσία και οι καταθέσεις του δεν υπερβαίνουν τα 1000 ευρώ, προβλέπεται διαδικασία ταχείας διευθέτησης μικροοφειλών. Ο ειρηνοδίκης μπορεί να αποφασίσει προσωρινή και μετά από 18 μήνες οριστική απαλλαγή από τα χρέη του.
