Του Γιώργου Νούλη
Την ώρα που κυβέρνηση και θεσμοί έχουν θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τον καυτό φάκελο των "κόκκινων" δανείων στην προσπάθειά τους να συγκλίνουν τις θέσεις τους, η αποστολή εκατοντάδων επιστολών από τις τράπεζες σε δανειολήπτες του ν. Λάρισας για να διευθετήσουν τις οφειλές τους συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς...
Πρόκειται για ένα κύμα δεύτερων επιστολών - ειδοποιητηρίων, στο πλαίσιο του Κώδικα Δεοντολογίας, σε όσους δεν ανταποκρίθηκαν στην πρώτη επιστολή, με την οποία καλούνταν πριν από 2-3 μήνες να προσέλθουν άμεσα στα υποκαταστήματα για να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση στη ρύθμιση του δανείου τους.
Οι νέες επιστολές, ενδεικτικό του ότι η ανταπόκριση της πρώτης επιστολής ήταν μικρή, προφανώς εν αναμονή των εξελίξεων για την τύχη των "κόκκινων" δανείων, αναμένεται να καταφτάσουν στους αποδέκτες (οφειλέτες και εγγυητές), έως τα τέλη Μαρτίου, εμπεριέχοντας ένα σαφέστατο μήνυμα, που ξεκαθαρίζει με έμφαση τον κίνδυνο να χαρακτηριστούν ως μη συνεργάσιμοι. Και αυτό γιατί σε περίπτωση που παρέλθει άπραγη και η δεύτερη προθεσμία, των 15 εργάσιμων ημερών, ανοίγει ο δρόμος για την τρίτη και πλέον... φαρμακερή επιστολή, που θα καταλήγει στον οριστικό χαρακτηρισμό εκείνων που δεν θα ανταποκριθούν ως μη συνεργάσιμων και την τυπική ενεργοποίηση της διαδικασίας πλειστηριασμών των ακινήτων τους.
Οι τράπεζες έχοντας έτοιμες τις λίστες των "στρατηγικών" κακοπληρωτών, αυτών δηλαδή που ενώ δύνανται οικονομικά αποφεύγουν κάθε συνδιαλλαγή, θεωρείται βέβαιο πως θα εξαντλήσουν την αυστηρότητά τους και θα προχωρήσουν σε ρευστοποίηση της περιουσίας τους. Άλλωστε στην επιστολή που στέλνουν το διαμηνύουν απερίφραστα...
Θυμίζουμε πως οι επιστολές της πρώτης φάσης σχετίζονταν με δάνεια παρουσίαζαν καθυστέρηση πληρωμής πάνω από 30 μέρες. Με την επιστολή εκείνη οι δανειολήπτες καλούνταν να υποβάλουν το τυποποιημένο έντυπο του Κώδικα Δεοντολογίας μαζί με μία σειρά από φορολογικά και οικονομικά έγγραφα προκειμένου να αξιολογηθεί η οικονομική κατάσταση του πελάτη και να προταθεί η κατάλληλη ρύθμιση. Επειδή η συγκεκριμένη όμως επιστολή αγνοήθηκε από τους περισσότερους, το τελευταίο διάστημα λαμβάνουν και τη δεύτερη επιστολή.
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Στην επιστολή τους, την οποία δημοσιεύει σήμερα η "Ε", οι τράπεζες επισημαίνουν μεταξύ άλλων τα εξής:
"Αγαπητέ πελάτη, σας υπενθυμίζουμε ότι, με προηγούμενη επιστολή μας, σας είχαμε επισημάνει την καθυστέρηση εξοφλήσεως υποχρεώσεώς σας προς... για διάστημα άνω των 30 ημερών. Ως εκ τούτου σας καλέσαμε να εξοφλήσετε την εν λόγω οφειλή σας και να υποβάλετε την «Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης», που προβλέπεται στον Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013 της Τραπέζης της Ελλάδος δεόντως συμπληρωμένη, μαζί με τα αναγκαία δικαιολογητικά που κατ' ελάχιστον προσδιορίζονται σε αυτήν.
Επειδή δεν ανταποκριθήκατε στην ως άνω πρόσκλησή μας, σας καλούμε και πάλι, το αργότερο εντός 15 εργασίμων ημερών από την παραλαβή της παρούσης να εξοφλήσετε την ανωτέρω ληξιπρόθεσμη οφειλή σας και να προσκομίσετε τα ως άνω στοιχεία και δικαιολογητικά στο Ειδικό Σημείο Επικοινωνίας του Καταστήματος, με το οποίο συνεργάζεσθε, για την εξέταση λύσεων ρυθμίσεως ή διευθετήσεως της οφειλής σας.
Τυχόν παρέλευση και αυτής της προθεσμίας άπρακτης θα έχει ως αποτέλεσμα την κατηγοριοποίησή σας ως «μη συνεργάσιμο δανειολήπτη». Κατόπιν τούτου, η Τράπεζα δύναται να προχωρήσει σε καταγγελία της σύμβασης καθώς και σε δικαστικές ενέργειες για την αναγκαστική είσπραξη των συνολικώς οφειλομένων, ακόμη και με ρευστοποίηση της περιουσίας σας. Εάν, δε, μετά τη ρευστοποίηση αυτή παραμείνει ανεξόφλητο υπόλοιπο από τη συνολική οφειλή σας, αυτό θα συνεχίσει να εκτοκίζεται με επιτόκιο υπερημερίας και θα εξακολουθείτε να ευθύνεστε έναντι της Τραπέζης μέχρι την πλήρη και ολοσχερή εξόφληση των οφειλών σας προς την Τράπεζα".
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΜΟΙ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ
Με τη συγκεκριμένη επιστολή οι δανειολήπτες έχουν μια δεύτερη ευκαιρία προκειμένου να διευθετήσουν την οφειλή τους. Τι όμως πρέπει να κάνουν οι δανειολήπτες; Το συνετό είναι να προσκομίσουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα εντός της προθεσμίας προκειμένου η τράπεζα να αξιολογήσει την οικονομική τους δυνατότητα και να υπολογίσει τη μηνιαία δόση του δανείου που βρίσκεται σε καθυστέρηση, γιατί μόνο έτσι θα ενταχθούν ως "συνεργάσιμοι" στη διαδικασία επίλυσης καθυστερήσεων.
Σαφέστατα πάντως όπως διευκρινίστηκε η τράπεζα θα πρέπει να λάβει υπόψη της τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του δανειολήπτη. Οι δαπάνες διαβίωσης θα λειτουργούν ως σημείο αναφοράς, ώστε να αξιολογείται η δυνατότητα κάθε οφειλέτη να εξυπηρετεί τις δανειακές του υποχρεώσεις, με βάση το εισόδημά του και αφού καλύψει τις ανάγκες διαβίωσής του. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, ένας ενήλικας χρειάζεται το μήνα για να ζήσει τουλάχιστον 537 ευρώ, δύο ενήλικες 906 ευρώ, δύο ενήλικες με ένα τέκνο 1.126 ευρώ και δύο ενήλικες με δύο τέκνα 1.347 ευρώ.
Επομένως, για παράδειγμα αν ένας ενήλικας έχει μισθό 800 ευρώ το ποσό που θα μπορεί να δίνει ως δόση στις Τράπεζες θα είναι (800 ευρώ μείον 537 ευρώ) 263 ευρώ. Αν όμως πρέπει να καταβάλλει ενοίκιο, τότε θα προστίθεται στα έξοδά του, επομένως, αν για παράδειγμα θα πρέπει να δίνει 200 ευρώ ενοίκιο το ποσό που θα μπορεί να δίνει στις Τράπεζες θα είναι 63 ευρώ (800 ευρώ μισθός μείον (537 ευρώ εύλογες δαπάνες διαβίωσης συν 200 ευρώ ενοίκιο). Εάν τελικά δεν συμφωνηθεί μια κοινά αποδεκτή λύση, τότε η διαφωνία, μπορεί να επιλύεται εξωδικαστικά μέσω του Συνηγόρου του Καταναλωτή ή από τα αρμόδια δικαστήρια.
Γενικά πάντως οι συνεργάσιμοι δανειολήπτες εντάσσονται στη διαδικασία επίλυσης καθυστερήσεων, η οποία περιλαμβάνει πέντε στάδια, τα οποία οι τράπεζες εξηγούν και οι ίδιες αναλυτικά σε ενημερωτικά φυλλάδια που παρέχουν στα καταστήματα και μέσω των ιστοσελίδων τους. Η ΤτΕ μέσω του Κώδικα Δεοντολογίας έχει διασφαλίσει τη διαφάνεια και την πλήρη ενημέρωση, όπως και τη δυνατότητα υποβολής ένστασης.
Μετά το πρώτο στάδιο της επικοινωνίας μέσω των επιστολών, ακολουθεί το δεύτερο στάδιο της υποβολής από τον δανειολήπτη εντός 15 εργάσιμων ημερών από τη λήψη της επιστολής, της Τυποποιημένης Κατάστασης Οικονομικής Πληροφόρησης για τα φυσικά πρόσωπα ή το Τυποποιημένο Εντυπο Υποβολής Πληροφόρησης για επιχειρήσεις, έντυπα επίσης διαθέσιμα στα καταστήματα.
Τα στοιχεία αυτά θα αξιοποιηθούν στο τρίτο στάδιο, όπου θα αξιολογηθούν τα οικονομικά στοιχεία και η συνολική οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, με συνεκτίμηση από την τράπεζα, μεταξύ σειράς παραγόντων, των εύλογων δαπανών διαβίωσης. Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, κρίσιμα για την αξιολόγηση είναι το business plan ή το σχέδιο αναδιάρθρωσης και η ιδία συμμετοχή των βασικών μετόχων.
Το τέταρτο στάδιο περιλαμβάνει την υποβολή της πρότασης με μία ή περισσότερες εναλλακτικές για ρύθμιση ή οριστική διευθέτηση των οφειλών, επί της οποίας ο δανειολήπτης οφείλει εντός 15 εργάσιμων ημερών να συναινέσει εγγράφως ή να υποβάλει αντιπρόταση ή να δηλώσει την άρνησή του σε κάποια ρύθμιση. Το πέμπτο στάδιο αφορά την υποβολή ένστασης σχετικά με τη μη τήρηση των διαδικασιών του κώδικα από την τράπεζα.
ΜΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΜΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Ωστόσο την ίδια στιγμή που οι τράπεζες αναζητούν συνεργάσιμους δανειολήπτες, ορισμένες εμφανίζονται ανέτοιμες στο να υιοθετήσουν βιώσιμες λύσεις. Σύμφωνα με καταγγελίες στον τραπεζικό διαμεσολαβητή και σε καταναλωτικές οργανώσεις, δανειολήπτες που δεν ανήκουν στους στρατηγικούς κακοπληρωτές και προσεγγίζουν οι ίδιοι την τράπεζά τους, βρίσκουν μία... μη συνεργάσιμη τράπεζα. Και αυτό γιατί η ρύθμιση που προτείνεται στον δανειολήπτη βασίζεται κυρίως στο μοντέλο της επέκτασης του χρόνου αποπληρωμής του δανείου...