Του Γιώργου Νούλη
Οι φόροι «βουλιάζουν» τα νοικοκυριά και την οικονομία... Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της προχθεσινής δημοσιοποίησης των προσωρινών στοιχείων του προϋπολογισμού του 2015, με τα καθαρά έσοδα να ανέρχονται σε 46, 5 δισ. μειωμένα κατά 2,03 δισ. ευρώ ή κατά 4,2% έναντι των στόχων.
Δυστυχώς, όσες φορολογικές επιβαρύνσεις και αν επιβάλλονται, το αποτέλεσμα δύσκολα διαφοροποιείται. Τα έσοδα είτε παραμένουν στάσιμα είτε καταγράφουν "μαύρη τρύπα". Και τα τελευταία στοιχεία για τα φορολογικά έσοδα της περσινής χρονιάς δεν κατέγραψαν απλά την ασφυξία των πολιτών από την υπερφορολόγηση, μιας και η δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων οφειλών διογκώνεται συνεχώς, αλλά απέδειξαν πως η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών έχει εξαντληθεί.
Πέρυσι να θυμίσουμε πως κυβέρνηση προχώρησε σε αλλαγές στους συντελεστές ΦΠΑ, σε κατάργηση της έκπτωσης 30% του ΦΠΑ σε έξι νησιά, σε αύξηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για μισθωτούς και συνταξιούχους με εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ, σε αύξηση κατά 30% του φόρου πολυτελούς διαβίωσης, αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος από 27,5% σε 55% για τους αγρότες αναδρομικά για τη χρήση του 2014, αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος από 80% σε 100% για τις επιχειρήσεις αναδρομικά από τη χρήση του 2014, μείωση κατά 50% της επιστροφής του ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης που χρησιμοποιούν οι αγρότες και σε μείωση κατά 50% του επιδόματος θέρμανσης για τα νοικοκυριά με τη θέσπιση αυστηρότερων εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων.
Παρά τη «βροχή» φόρων και παρά τη γενικότερη αισιοδοξία του οικονομικού επιτελείου πως ο προϋπολογισμός του 2015 θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα, την ίδια ώρα τα ληξιπρόθεσμα χρέη των φορολογουμένων εκτοξεύθηκαν στα 84 δισ. με ρυθμό αύξησης κατά μέσο όρο 1 δισ. ευρώ ανά μήνα... Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ επίκεινται εντός του έτους εκτεταμένες και βαθιές αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος και στην ακίνητη περιουσία. Δηλαδή, ενώ τα στοιχεία του υπ. Οικονομικών καταδεικνύουν ότι οι φορολογούμενοι δεν αντέχουν φόρους, αφού όλο και περισσότεροι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, σύμφωνα με τη νέα δανειακή σύμβαση η κυβέρνηση πρέπει να θεσπίσει πλήθος αλλαγών και μεταβολών στην άμεση και έμμεση φορολογία με σκοπό τη βελτίωση της εισπραξιμότητας των εσόδων. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι και νέες επιβαρύνσεις θα αποτυπωθούν στα εκκαθαριστικά σημειώματα των φορολογικών δηλώσεων του 2016, δημιουργώντας ασφυκτικότερο κλοιό σε μισθωτούς, συνταξιούχους, επιχειρήσεις, επαγγελματίες, αγρότες και ιδιοκτήτες ακινήτων...
Ειδικότερα, οι επιπλέον φόροι που θα κληθούμε να πληρώσουμε το 2016 θα προέλθουν από μία σειρά αλλαγών, οι οποίες έχουν ως εξής:
ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Τα φυσικά πρόσωπα που το 2015 απέκτησαν εισοδήματα πάνω από 30.000 ευρώ θα πληρώσουν επιπλέον φόρους, εξαιτίας της αναδρομικής αύξησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης από την 1η Ιανουαρίου 2015 μέχρι και τον Ιούλιο του 2015, που ενεργοποιήθηκε η αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Οι συντελεστές ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για ετήσια εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ διαμορφώθηκαν στο 2% από 1,4% για εισοδήματα από 30.001 έως 50.000 ευρώ, σε 6% από 2,8% για εισοδήματα από 50.001 έως 500.000 ευρώ και 8% για εισοδήματα άνω των 500.000 ευρώ.
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ,
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΩΝ
Τα τελευταία χρόνια οι 700.000 ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν υποστεί τις περισσότερες φορολογικές αλλαγές. Το 2016 οι αλλαγές είναι ιδιαίτερα σκληρές και για τα «μπλοκάκια» δεδομένου ότι, με την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης που θα υποβληθεί θα πληρωθεί αυξημένη προκαταβολή φόρου για τα εισοδήματα του 2015 από 55% σε 75%. Τα κέρδη των επιχειρήσεων του 2015 θα φορολογηθούν το 2016 με νέο υψηλότερο συντελεστή, ο οποίος αυξήθηκε σε 29% από το 26%. Οι Ο.Ε. και Ε.Ε. θα πληρώσουν αυξημένη προκαταβολή φόρου εισοδήματος, από 55% στο 75%, ενώ το 2017 θα εκτοξευτεί στο 100%. Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος που θα πληρώσουν οι αγρότες το 2016 με την εκκαθάριση των φορολογικών τους δηλώσεων αυξάνεται επίσης από το 55% στο 75%, ενώ φέτος αυξάνεται ο φορολογικός συντελεστής από το 13% στο 20% και εν συνεχεία το 2017, στο 26%.
ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ
Τα πορίσματα των αρμόδιων επιτροπών έχουν καταλήξει στη μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 20% σε ολόκληρη την επικράτεια, καθώς δεκάδες φόροι και τέλη υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες. Οι νέες τιμές που θα τεθούν σε ισχύ αναδρομικά από τις 21 Μαΐου 2015 μέχρι και το τέλος του 2016, θα αντικατασταθούν το 2017 από ένα νέο σύστημα που θα ακολουθεί την πορεία των εμπορικών τιμών και θα επιτρέπει την αυτόματη αναπροσαρμογή των τιμών με βάση τις οποίες θα φορολογούνται τα ακίνητα. Για το νομό Λάρισας σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες το ΥΠΟΙΚ θα προχωρήσει σε οριζόντιες μειώσεις των τιμών από 6% έως 20% στην πλειοψηφία των δήμων του ν. Λάρισας και αυξήσεις έως 10% σε τέσσερις δήμους των Τεμπών, του Τυρνάβου, της Αγιάς και της Ελασσόνας. Οι αλλαγές στις τιμές θα πυροδοτήσουν εξελίξεις στον υπολογισμό των φόρων που επιβάλλονται επί της ακίνητης περιουσίας και των τελών που εισπράττουν οι Δήμοι...
ΝΕΟΣ ΦΟΡΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι τέλος η κατάργηση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων και η δημιουργία ενός νέου φόρου που θα έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Μάλιστα, η κυβέρνηση επιθυμεί να θεσπίσει αφορολόγητο όριο ύψους 50.000 ευρώ, κάτι όμως που ενδέχεται να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα, ως προς την είσπραξη των 2,65 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι, οι περισσότερες περιουσίες κυμαίνονται μεταξύ 50.000 - 100.000 ευρώ. Μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε άλλωστε στην υπέρμετρη φορολόγηση των ιδιοκτητών, που κατέχουν μεγάλη ακίνητη περιουσία και μικρό εισόδημα. Στα σχέδια του ΥΠ.ΟΙΚ. είναι η σύνδεση του νέου φόρου με την ενεργοποίηση του Περιουσιολογίου.
ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΕΝΟΙΚΙΑ
Περισσότερους φόρους θα κληθούν να πληρώσουν και οι ιδιοκτήτες ακινήτων που εισπράττουν ενοίκια. Για τα εισοδήματα αυτά, θα αυξηθούν οι συντελεστές φορολόγησης από το 11% στο 15% (για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ) και από το 33% στο 35% (για εισοδήματα από ενοίκια άνω των 12.000 ευρώ). Το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει τροποποίηση της υφιστάμενης κλίμακας με περισσότερα κλιμάκια, με στόχο να μεταφερθεί το φορολογικό βάρος στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Η αύξηση των φόρων στα ενοίκια θα είναι αναδρομική, καθώς αφορά στα εισοδήματα του 2015.
ΝΕΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ
Μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού αναμένεται να ξεκινήσει ο διάλογος για τη φορολογική μεταρρύθμιση που θα εφαρμοστεί από τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν οι φορολογούμενοι από την 1η Ιανουαρίου του 2016. Η πρόθεση του ΥΠΟΙΚ. είναι η θέσπιση προοδευτικότερης ενιαίας κλίμακας, ανεξαρτήτως πηγής εισοδήματος, ενώ σχεδιάζονται 10 κλιμάκια, με χαμηλό φορολογικό συντελεστή το 20% και υψηλό το 50%. Στη νέα κλίμακα θα ενσωματωθεί, για να μονιμοποιηθεί και η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, κάτι που θα επιφέρει αύξηση της επιβάρυνσης στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΟ ΟΡΙΟ
Εντός του έτους οι φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με αλλαγές στη φορολογία των εισοδημάτων τους καθώς σχεδιάζονται παρεμβάσεις που ενδεχομένως να οδηγήσουν στην αύξηση της μηνιαίας παρακράτησης. Το αφορολόγητο όριο των 9.500 ευρώ θα «χτίζεται» αποκλειστικά με δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί με πλαστικό χρήμα. Δηλαδή όλες οι αγορές καταναλωτικών ή μη αγαθών, οι πληρωμές για φροντιστήρια, ιδιωτικά σχολεία, ενοίκια, ιατρικά έξοδα, νοσήλια, βοηθητικό προσωπικό, ξενοδοχεία, εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ και οποιαδήποτε αγορά κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να γίνονται με «πλαστικό χρήμα».
Επίσης συζητείται με τους δανειστές το ενδεχόμενο καθιέρωσης ενός χαμηλού αφορολογήτου και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, που θα συνδυαστεί με τη χρήση του «πλαστικού χρήματος», αλλά η συζήτηση βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο.
ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΦΟΡΟΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
Όσες φοροαπαλλαγές απέμειναν από τα δύο προηγούμενα μνημόνια θα επανεξεταστούν από μηδενική βάση, ενώ αναμένεται να διατηρηθούν ή να αντικατασταθούν με εκπτώσεις μόνον εκείνες που απευθύνονται σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.
ΑΔΗΛΩΤΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ
Ο φόρος για τη νομιμοποίηση των κεφαλαίων θα υπολογίζεται με βάση τη φορολογική κλίμακα του εισοδήματος των φυσικών προσώπων του έτους κατά το οποίο αποκτήθηκαν τα κεφάλαια. Όσοι επαναπατρίσουν τα κεφάλαιά τους από το εξωτερικό στην Ελλάδα θα έχουν σημαντική έκπτωση από τον φόρο, ενώ όσοι απλώς τα δηλώσουν και τα διατηρήσουν στο εξωτερικό θα έχουν μικρότερη έκπτωση. Το ίδιο ισχύει και για όσους αποκαλύψουν τα εισοδήματα που διατηρούν στην Ελλάδα και βρίσκονται εντός ή εκτός τραπεζικού συστήματος. Στη ρύθμιση για τη νομιμοποίηση των αδήλωτων εισοδημάτων θα περιληφθούν και υποθέσεις για τις οποίες έχει ήδη ξεκινήσει ο έλεγχος, αλλά δεν έχει τελεσιδικήσει στα δικαστήρια.
Όλες οι πιο πάνω ρυθμίσεις θα νομοθετηθούν και θα εξειδικευθούν χωρίς να αποκλείονται εκπλήξεις. Το βέβαιο είναι ότι και φέτος θα έχουμε φορολογικές επιβαρύνσεις σε όλα τα επίπεδα...
