Του Δημήτρη Βάλλα
Σε διαχωρισμό των ωρών εργασίας σε ενεργό και ανενεργό χρόνο φαίνεται να προχωρούν επιχειρήσεις της Λάρισας ενεργοποιώντας τη σχετική οδηγία της συνθήκης της Λισσαβόνας και η οποία τουλάχιστον στην περιοχή μας παρέμενε ανενεργή, προφανώς είτε λόγω …άγνοιας είτε για το γεγονός ότι ακόμα τα όρια της οικονομικής κρίσης έδιναν ανοχές…
Παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή του μέτρου δεν έχει πάρει έκταση, συναγερμό στους συνδικαλιστές του χώρου προκάλεσε ερωτηματολόγιο επιχείρησης στον χώρο των τροφίμων που ζητά από τους εργαζόμενους να απαντήσουν μεταξύ άλλων για το τι κάνουν στον χρόνο που βρίσκονται μέσα στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης και δεν δουλεύουν.
Το γεγονός κατήγγειλε χθες το Συνδικάτο Επισιτισμού – Τουρισμού Νομού Λάρισας καλώντας παράλληλα τους εργαζόμενους σε γενική συνέλευση την ερχόμενη Κυριακή στις 17.30 στο ΕΚΛ και αναφέροντας για το όλο θέμα μεταξύ άλλων ότι:
«Με τέτοιου είδους τακτικές οι εργοδότες θέλουν να δημιουργούν κλίμα ανοχής σε νέες αντιδραστικές αλλαγές στις συμβάσεις. Για παράδειγμα, δεν είναι τυχαία και αθώα η ερώτηση για το τι κάνουν οι εργαζόμενοι στον χρόνο που βρίσκονται μέσα στο εργοστάσιο και δεν δουλεύουν. Αξιοποιώντας τη συνθήκη της Λισαβόνας η επιχείρηση μπορεί να χωρίσει τις ώρες εργασίας σε ενεργό και ανενεργό χρόνο. Τις ώρες που η επιχείρηση ορίζει ως ανενεργό χρόνο μπορεί να μην τις πληρώνει. Αυτό είναι ένα μόνο μέτρο από όλο το αντεργατικό οπλοστάσιο που διαθέτει και που μπορεί να αξιοποιήσει.
Η συμπλήρωση του ερωτηματολόγιου κρύβει κι άλλα!
Θέλουν να πιστεύουμε πως εργοδότης κι εργαζόμενος έχουμε τα ίδια συμφέροντα. Πως κι εργαζόμενος πρέπει να νοιάζεται για το πώς θα αυξηθούν τα κέρδη της επιχείρησης.
Δεν υιοθετούμε καμιά τέτοια λογική . Κέρδη για τα αφεντικά σημαίνει να χάσει ο εργαζόμενος μισθό, ασφάλιση, κατακτήσεις»…
Η ΑΝΕΝΕΡΓΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Και επειδή το φαινόμενο είναι πρωτόγνωρο, ας δούμε τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά.
Πρόκειται για την εφαρμογή της «οδηγίας Σέρκα», που πήρε το όνομά της από τον Ισπανό σοσιαλιστή συντάκτη της. Η σχετική οδηγία της Ε.Ε. προβλέπει σπάσιμο του χρόνου εφημερίας σε «ενεργό» και «ανενεργό» περίοδο και ουσιαστικά κατάργηση της 8ωρης 5ήμερης σταθερής εργασίας. Η «ενεργός» περίοδος, δηλαδή ο χρόνος κατά τον οποίο ο εργαζόμενος θα προσφέρει τις υπηρεσίες του, θα λογαριάζεται ως εργάσιμος χρόνος. Αντίθετα, η «ανενεργός» περίοδος της εφημερίας, ο χρόνος δηλαδή κατά τον οποίο ο εργαζόμενος θα παραμένει σε επιφυλακή για να προσφέρει τις υπηρεσίες του, θα θεωρείται χρόνος ξεκούρασης και άρα δεν θα πληρώνεται. Διατηρεί τη «ρήτρα αυτοεξαίρεσης», γνωστή και ως ρήτρα «opt out», στη βάση της οποίας ο εργοδότης αποκτά το δικαίωμα με ατομικές διαπραγματεύσεις να απασχολεί τον εργαζόμενο περισσότερες από 48 – κατά μέσο όρο – ώρες τη βδομάδα. Μπορεί έτσι να διαμορφώνει ωράρια εργασίας που θα ξεπερνούν τις 65 ώρες εβδομαδιαία (13 ώρες τη μέρα), αφού το μόνο που θα τον δεσμεύει είναι να δίνει στον εργαζόμενο ένα 11ωρο ανάπαυσης το 24ωρο ανάμεσα σε δυο περιόδους εργασίας. Η περίοδος αναφοράς της διευθέτησης του χρόνου εργασίας είναι 12μηνη, αλλά μπορεί να επεκταθεί έως και τα 3 χρόνια. Δηλαδή, ο εργοδότης μπορεί κατά τη διάρκεια ενός χρόνου να εναλλάσσει περιόδους υπεραπασχόλησης και υποαπασχόλησης για τον εργαζόμενο. Έχει τη δυνατότητα δηλαδή μέσω της διευθέτησης να τον ξεζουμίζει για μήνες με 13ωρα τη μέρα, και το υπόλοιπο διάστημα να τον υποαπασχολεί ή να του δίνει άδεια, έχοντας καταργήσει το σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας. Σε αυτόν τον σχεδιασμό μάλλον υπάγεται και ο απαράδεκτος όρος στην τελευταία σύμβαση των ξενοδοχοϋπαλλήλων, τον οποίο υπέγραψε η πλειοψηφία της Ομοσπονδίας, να δουλεύουν οι εργαζόμενοι δεκάωρα όταν πληρούνται οι «προϋποθέσεις».
Σημαντικοί σταθμοί στην πορεία υλοποίησης αυτού του σκοπού ήταν η Λευκή Βίβλος το 1993 και η στρατηγική της Λισαβόνας το 2000 –που υλοποιήθηκε με την εμβληματική Ατζέντα 2010 στη Γερμανία.
