Της Ζωής Παρμάκη
Φωτ. Λεωνίδας Τζέκας
Ο "ντιβιτζής" χτύπησε στη γη το "τουπούζ" και το κακό έφυγε. Έθιμα του τόπου τους που τα κουβάλησαν στις αποσκευές τους χρόνια πριν οι πρόσφυγες, αναβίωσαν χθες στη Φιλιππούπολη.
Σχεδόν εκατό χρόνια έχουν περάσει από τότε που οι πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας εγκαταστάθηκαν στη Φιλιππούπολη της Λάρισας, αναβιώνοντας τα έθιμά τους. Για ακόμα μια χρονιά έτσι και φέτος, αναβίωσε χθες στην πλατεία της Φιλιππούπολης το έθιμο της "Γουρουνοχαράς", από τα μέλη της Εξωραϊστικής Μορφωτικής Λέσχης (Ε.Μ.Λ.Φ).
Από το 1975 τα μέλη της Ε.Μ.Λ.Φ. είναι οι συνεχιστές της διατήρησης και διάδοσης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ανατολικής Ρωμυλίας αναλαμβάνοντας συγχρόνως το δύσκολο έργο της διατήρησης της εθνικής μνήμης και ταυτότητας των πληθυσμών της Θεσσαλίας που ήρθαν πρόσφυγες από την παραπάνω περιοχή.
Το γουρούνι 74 κιλών μπήκε πάνω στη φωτιά προκειμένου να καψαλιστεί και στη συνέχεια να μαγειρευτεί. Δίπλα σε μεγάλα ταψιά ετοιμάζεται η τηγανιά, ο καβουρμάς, ενώ γυναίκες μέλη της Λέσχης ετοίμασαν φασόλια με αρμιά και ντολμάδες από λάχανο τα λεγόμενα "τσαρούχια". Μαζί με επιπλέον χοιρινό κρέας όλα προσφέρθηκαν δωρεάν στους παρευρεθέντες. Διαθέσιμο ήταν και άφθονο κρασί. Την ίδια στιγμή και υπό τους ήχους της γκάιντας, τρεις παιδικές χορευτικές ομάδες του Συλλόγου παρουσίασαν θρακιώτικους χορούς. Μαθήτριες εκμάθησης σαντουρίου της Λέσχης είπαν τα κάλαντα των Χριστουγέννων.
ΚΑΜΗΛΑ ΚΑΙ ΝΤΙΒΙΤΖΗΣ
Δεν έλειψαν όμως και οι αναπαραστάσεις που έχουν ως στόχο να ξορκίσουν το κακό αλλά και να φέρουν αφθονία και αισιοδοξία για τη νέα χρονιά. Πρόκειται για την αναβίωση του παλιού πρωτοχρονιάτικου δρώμενου της "καμήλας" και του "ντιβιτζή". "Τα δρώμενα αυτά διαδραματίζονταν στα χωριά της περιοχής του Καβακλί της Ανατολικής Ρωμυλίας", λέει στην "Ε.τ.Δ." ο πρόεδρος της Λέσχης Νίκος Σαργώσης και προσθέτει ότι "η καμήλα είναι μια ιδιότυπη ξύλινη κατασκευή, σκεπασμένη με λινάτσα όπου στις άκρες της είναι κρεμασμένα κουδούνια και στο εσωτερικό της μπαίνει ένας άνθρωπος, ο οποίος τη μετακινεί σε διάφορα σημεία. Με την καμήλα ήθελαν να συμβολίσουν τον ερχομό των καλών, καθώς αυτές χρησιμοποιούσαν οι έμποροι αλλά και των κακών καθώς πάνω στις καμήλες έρχονταν και οι βάρβαροι".
Για τον "ντιβιτζή" ο πρόεδρος του συλλόγου λέει ότι "είναι ένας μεταμφιεσμένος με δέρματα, φορά μάσκες και μικρά κουδούνια και κρατά στο χέρι το τουπούζ, ένα ξύλινο φαλλόμορφο ρόπαλο, το οποίο χτυπά στη γη. Κυλιέται στο χώμα με σκοπό να ξυπνήσει τη γη και η νέα χρονιά να είναι προσοδοφόρα. Με αυτόν τον τρόπο συγχρόνως διώχνει και το κακό". Έθιμα αρκετά διαδεδομένα σε πολλά χωριά του νομού μιας και οι πρόσφυγες της Ανατολικές Ρωμυλίας είχαν εγκατασταθεί σε περιοχές του σημερινού Δήμου Κιλελέρ.
Οι εκδηλώσεις έκλεισαν με ζωναράδικα και μπαϊντούσκες, σε έναν κύκλο όπως έκαναν πάντα οι Καβακλιώτες στα γλέντια τους.
