Του Κώστα Γκιάστα
Κι αν ο θάνατος είναι σκληρός, τα χρέη του θανόντα τον κάνουν ακόμα πιο επώδυνο για τους συγγενείς. Πεθαίνει ο θείος ή ο παππούς και ολόκληρες οικογένειες σπεύδουν για να προλάβουν να γλιτώσουν από τυχόν οφειλές σε εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες και άλλα. Αν μάλιστα υπολογίσουμε την οικονομική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία 7 χρόνια, τότε γίνεται εύκολα αντιληπτό πως οι συνέπειές της, εμφανίζονται συχνότερα και με μεγαλύτερη ένταση πλέον.
Χαρακτηριστικό δείγμα της κατάστασης είναι το γεγονός του υπερδιπλασιασμού των δηλώσεων Αποποίησης Κληρονομιάς στον νομό Λάρισας. Η αποποίηση κληρονομιάς που είναι μια δήλωση βούλησης του προσωρινού κληρονόμου στον οποίο έχει επαχθεί η κληρονομιά, ότι δεν τη δέχεται, αποτελεί για τους Λαρισαίους, τα παιδιά του και τους στενούς συγγενείς του, έναν ασφαλή τρόπο αποφυγής χρεών που ενδεχομένως να ακολουθούν τον συγγενή τους, μια και τα δικά τους είναι ήδη… αρκετά.
Αν αφήσουμε να «μιλήσουν» οι αριθμοί τότε θα δούμε το εξής: Σύμφωνα και με τον πίνακα που σας παρουσιάζει η «Ε» το 2007 για όλο τον Νομό Λάρισας κατατέθηκαν 401 δηλώσεις, ενώ την αμέσως επόμενη χρονιά (2008) μόλις 387. Από εκεί και έπειτα ωστόσο αρχίζει η άνοδος και τα τελευταία χρόνια γίνεται ραγδαία. Αξιοσημείωτο είναι πως από το 2013 το αντικείμενο περιήλθε στα Ειρηνοδικεία και έτσι στο σύνολο των τελευταίων τριών ετών δεν υπολογίζονται οι δηλώσεις Αποποίησης που έγιναν σε Φάρσαλα και Ελασσόνα.
Ωστόσο επικοινωνώντας με τα δύο Ειρηνοδικεία έγινε γνωστό πως σε αυτό των Φαρσάλων μέχρι και χθες είχαν κατατεθεί 109, ενώ στο αντίστοιχο της Ελασσόνας φτάνουν τις 47. Συνολικά δηλαδή για το 2015 έχουν κατατεθεί σε ολόκληρο τον Νομό Λάρισας 896 και όπως όλα δείχνουν μπορεί να φτάσει και τις 1000 μέχρι το τέλος του έτους.
ΠΑΙΔΙΑ, ΕΓΓΟΝΙΑ, ΘΕΙΟΙ ΚΑΙ ΜΠΕΡΔΕΜΑΤΑ
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Ωστόσο αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό, η προθεσμία είναι ενός έτους. Η αποποίηση είναι άκυρη, αν γίνει μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση ενώ αν περάσει η προθεσμία, η κληρονομιά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή.
Το σημαντικό ωστόσο στην υπόθεση είναι το γεγονός πως αφού υποβληθεί δήλωση αποποίησης από τον πρώτο κληρονόμο, η κληρονομιά επάγεται στους κληρονόμους του αποποιήσαντα. Δηλαδή σειρά παίρνουν οι λοιποί συγγενείς καθώς μπορεί η κληρονομιά ή τα χρέη να φτάσουν μέχρι και τον πρώτο ξάδελφο του θανόντος και αφού έχουν περάσει αδέρφια, ανίψια, παιδιά, εγγόνια κλπ.
Σύμφωνα με πηγές του Ειρηνοδικείου Λάρισας τα μπερδέματα συμβαίνουν όταν κάποιος δεν προλαβαίνει μέσα στον συγκεκριμένο χρόνο να μάθει για την υποβολή της σχετικής δήλωσης. Ειδικά σε οικογένειες που έχουν προβληματικές σχέσεις απουσιάζει ακόμα και η ενημέρωση για θάνατο.
Η αποποίηση κληρονομιάς, όταν πρόκειται για ανήλικο τέκνο, πρέπει να γίνει από τους γονείς του, αφού αυτοί εξασφαλίσουν ειδική άδεια προς τούτο από το αρμόδιο Δικαστήριο.
ΤΟ ΕΥΕΡΓΕΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ
Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις που καταγράφονται και στο Ειρηνοδικείο της Λάρισας στις οποίες, για να μην πληρώσει ο κληρονόμος με τη δική του περιουσία τα χρέη του πατέρα για παράδειγμα, έχει το δικαίωμα να περιορίσει την ευθύνη του, δηλώνοντας πως αποδέχεται με το ευεργέτημα της απογραφής. Η δήλωση αυτή έχει ως αποτέλεσμα πως η ευθύνη του κληρονόμου περιορίζεται μέχρι το ενεργητικό της κληρονομιάς. Συγκεκριμένα ευθύνεται μόνο με την κληρονομιαία περιουσία και όσο αυτή επαρκεί και όχι με την ατομική του περιουσία.
Ο πίνακας των αποποιήσεων κληρονομιών ανά έτος
2007 401
2008 387
2009 558
2010 483
2011 482
2012 583
2013 663*
2014 659*
2015 740*
*Μόνο για το Ειρηνοδικείο Λάρισας
