Του Δημήτρη Βάλλα
Είναι μια Κυριακή πρωί κάπου στα βόρεια του Κισσάβου όπου στο βουνό ο καιρός αλλάζει ξαφνικά και απλώνεται ένα σύννεφο ομίχλης που καλύπτει τα πάντα. Για αυτούς που γνωρίζουν πρόκειται για συνηθισμένο φαινόμενο ειδικά σε αυτό το βουνό! Ομάδα κυνηγών που βρίσκεται στην περιοχή ακούει απανωτά σφυρίγματα από μακριά αδυνατώντας λόγω του αέρα να προσδιορίσει ακριβώς από πού προέρχονται.
Με τα κινητά τους τηλέφωνα ενημερώνουν τους ανθρώπους του Κυνηγετικού Συλλόγου που με τη σειρά τους ειδοποιούν τις ειδικές ομάδες διάσωσης που δρουν στο πλαίσιο της Πολιτικής Προστασίας σε επίπεδο Νομού.
Στον Κίσσαβο επικρατεί «πανικός». Αμέσως δημιουργείται συντονιστικό κέντρο στο ορειβατικό καταφύγιο του ΕΟΣ στα 1600 μέτρα υψόμετρο και στήνεται ραδιοερασιτεχνικός σταθμός επικοινωνιών. Στη συνέχεια εγκαθίσταται υγειονομικός σταθμός, δημιουργούνται μεικτές ομάδες των οκτώ ατόμων και ξεκινά η επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Με τον εντοπισμό των αγνοουμένων παρέχονται οι πρώτες βοήθειες και γίνεται αξιολόγηση των τραυμάτων τους , εάν είναι σοβαρά καλούνται ασθενοφόρα ενώ άλλες ομάδες αναλαμβάνουν την ψυχολογική στήριξη των τραυματιών.
…Βέβαια όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν συμβεί, όμως στην περίπτωσή μας αποτελούν ένα ρεαλιστικό σενάριο μεγάλης άσκησης διασωστών που με επικεφαλής τον υπεύθυνο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας κ. Χρήστο Καραμπούζη, θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Κυριακή στη θέση Κάναλος στο ορειβατικό καταφύγιο του Κισσάβου.
Πρόκειται για μια άσκηση που σκοπεύει στον συντονισμό όλων των εθελοντικών ομάδων που είναι ενταγμένες στην Πολιτική Προστασία και αναμένεται η συμμετοχή τουλάχιστον 30 ατόμων.
Η άσκηση έχει σχέση με την καθημερινή πραγματικότητα ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του χειμώνα στο βουνό καθώς και παλιότερα θρηνήσαμε και θύματα ορειβάτες και μάλιστα νέα παιδιά.
Βέβαια οι εξορμήσεις στο βουνό απαιτούν γνώση και εμπειρία που πολλές φορές τίθενται σε δεύτερη μοίρα καθώς υπερισχύει η παρορμητικότητα και ο ενθουσιασμός.
Για την οργάνωση της άσκησης, αργά χθες το βράδυ οι επικεφαλής των ομάδων είχαν συνάντηση στα γραφεία του ΕΟΣ Λάρισας συζητώντας τις τελευταίες λεπτομέρειες λίγο πριν την αναχώρηση για το βουνό.
Και επειδή καμιά φορά η πραγματικότητα ξεπερνά κατά πολύ τη φαντασία ορισμένες βασικές οδηγίες κρίνονται ιδιαίτερα χρήσιμες, για όποιον αναζητά την περιπέτεια στα βουνά…
ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΟΥ ΣΩΖΟΥΝ
Μείνετε ζεστοί, βρείτε καταφύγιο, ανάψτε φωτιά, μείνετε ενυδατωμένοι και να έχετε καθαρό μυαλό. Αυτά είναι που πρέπει να έχετε στο μυαλό σας όταν έχετε να αντιμετωπίσετε τέτοιες δύσκολες καταστάσεις.
Ο πανικός είναι ίσως ο μεγαλύτερος εχθρός που έχει να αντιμετωπίσει κάποιος που χάνεται στο βουνό.
Μια μικρή δυσκολία μπορεί να διογκωθεί κάτω από την επήρεια του πανικού και να οδηγήσει σε άστοχες κινήσεις. Το να αρχίσετε ένα άσκοπο περπάτημα μέσα στην ομίχλη το μόνο που θα καταφέρετε είναι να αποπροσανατολιστείτε ακόμη περισσότερο και να γίνει δυσκολότερη η ανεύρεσή σας.
Όποιος έχει εφοδιαστεί για να αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις είναι σίγουρο ότι έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να περάσει πιο ανώδυνα μια τέτοια περιπέτεια.
* Προσανατολισμός:
Είναι εύκολο να διατηρήσει κανείς την αίσθηση προσανατολισμού. Παρατηρώντας τη μορφολογία του εδάφους και τη θέση μας σε σχέση με εύκολα ορατά σημεία, μια βουνοκορφή ή ένα χωριό, τον ήλιο αν δεν έχει σύννεφα, έχουμε μια καλή αίσθηση του πού βρισκόμαστε σε σχέση με το αυτοκίνητο ή τον δρόμο.
Η δυσκολία προκύπτει όταν πέφτει σκοτάδι, ομίχλη ή χιόνι.
Τότε είναι που η πυξίδα είναι κυριολεκτικά σωτήριο εργαλείο. Μια γρήγορη ματιά στην πυξίδα και η εύρεση της κατεύθυνσης που θέλουμε να ακολουθήσουμε είναι πανεύκολη. Πυξίδες υπάρχουν πολλές στην αγορά. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να είναι αξιόπιστη και να έχει μικρό όγκο ώστε να μπορούμε να την κουβαλάμε μαζί μας.
Κάποιος θα αναρωτηθεί γιατί να χρησιμοποιούμε πυξίδες όταν υπάρχουν τα GPS. Οπωσδήποτε το GPS δίνει μια αίσθηση ασφάλειας όταν είμαστε στο βουνό και είναι ο καλύτερος τρόπος προσανατολισμού, όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τα GPS τροφοδοτούνται από μπαταρίες και επειδή είναι ηλεκτρονικά μηχανήματα ποτέ δεν ξέρεις πότε θα σταματήσουν να λειτουργούν.
* Επικοινωνία
Μια σφυρίχτρα είναι ένα χρησιμότατο εργαλείο επικοινωνίας. Μια σφυρίχτρα που να ακούγεται μακριά και αυξάνουμε τις πιθανότητες να μας ακούσουν οι διασώστες.
Ο φακός είναι και αυτός ένα καλό μέσο επικοινωνίας όπως και ένα καθρεφτάκι ή γυαλισμένο μέταλλο.
Το κινητό τηλέφωνο είναι ίσως η πιο εύκολη λύση αλλά δεν υπάρχει παντού σήμα και, χρειάζεται φόρτιση η μπαταρία και μπορεί να χαλάσει τη στιγμή που το χρειαζόμαστε.
* Προστασία
Η υποθερμία, η υπέρμετρη απώλεια σωματικής θερμότητας, έρχεται πιο γρήγορα όταν το σώμα εκτίθεται στο νερό ή και στον αέρα. Ειδικά εάν είναι χειμώνας ή κυνηγάμε σε πολύ μεγάλα υψόμετρα όπου ο καιρός αλλάζει πολύ εύκολα, ένα ελαφρύ ένδυμα από θερμομονωτικό υλικό και ένα καλό αδιάβροχο από αυτά που διπλώνουν και μεταφέρονται εύκολα είναι κυριολεκτικά σωτήρια αν βρεθούμε εκτεθειμένοι σε κρύο και νερό.
* Φωτιά
Η φωτιά πέρα από τη χρησιμότητα που έχει, παρέχει και μια ψυχολογική υποστήριξη που είναι ζωτικής σημασίας σε τέτοιες στιγμές.
Υπάρχουν πολλά προσανάμματα από τα οποία πολλά μπορείτε να βρείτε και στη φύση όπως ο φλοιός από το δέντρο της σημύδας και τα κουκουνάρια.
Όμως επειδή ποτέ δεν ξέρει κανείς πού θα χαθεί και τι προσάναμμα μπορεί να βρει καλό είναι έχει μαζί του λίγη σαμπρέλα από ένα λάστιχο και έναν αναπτήρα . Καλύτερα θα ήταν τα αδιάβροχα σπίρτα ή ένας σπινθηριστής που δεν επηρεάζονται από τη βροχή.
* Νερό
Το νερό είναι πιο πολύτιμο και από το φαγητό. Ένα παγούρι με ένα λίτρο νερού είναι αρκετό για μια ή δύο μέρες. Μπορούμε να μαζέψουμε νερό από τη βροχή ή από το χιόνι. Νερό από ποτάμι ή από λίμνη καλό είναι να βράζεται περίπου για 20 λεπτά πριν καταναλωθεί.
* Εφόδια
Το πιο καλό κιτ επιβίωσης δεν θα ωφελήσει σε τίποτε αν είναι τόσο ογκώδες που αναγκαζόμαστε να το αφήσουμε στο αυτοκίνητο αντί να το έχουμε μαζί μας.
Κυκλοφορούν στην αγορά πολλά κιτ επιβίωσης που είναι ικανοποιητικά. Πρέπει να προσέξετε να είναι μικρό και να μπαίνει στην τσέπη.
Καλό είναι να περιέχει : Σαμπρέλα για προσάναμμα, σπαστό πριόνι, σπινθηριστή, πυξίδα, δυνατή σφυρίχτρα, φακελάκια ζάχαρης (ενέργεια για τον οργανισμό) , φακελάκι τσαγιού ή καφέ, φορητό καμινέτο επιβίωσης, φακό, ασπιρίνες και τσιρότα.
