Της Ζωής Παρμάκη
Κτίρια φαντάσματα, έργα μισοτελειωμένα λόγω έλλειψης χρηματοδότησης στοιχειώνουν τις τοπικές κοινωνίες. Εδώ και πολλά χρόνια παραμένει μόνο ο σκελετός κτιρίου που προοριζόταν το 1996 για πολιτιστικό κέντρο στην κοινότητα Τεμπών. Σχεδόν είκοσι χρόνια κανείς δεν κατάφερε να το ολοκληρώσει, να το εντάξει σε κάποιο πρόγραμμα, να το χρηματοδοτήσει. Όλοι όσοι πέρασαν από την περιοχή είχαν την πρόθεση, είχαν σχέδια αλλά ποτέ οι σχεδιασμοί δεν είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ψάχνοντας κανείς την ιστορία του συγκεκριμένου κτιρίου φτάνει αρκετά πίσω, πριν την εφαρμογή του «Καποδίστρια» στην Αυτοδιοίκηση. Τότε πρόεδρος της κοινότητας ήταν ο Αντώνης Κούριας, το έργο ξεκίνησε το 1996. «Ξεκινήσαμε τότε το πολιτιστικό κέντρο με υλικά που μας τα έκανε δωρεά η εταιρία “ΑΚΤΩΡ” όπως είναι το τσιμέντο, τα σίδερα, την εκσκαφή. Εμείς θα το κατασκευάζαμε», αναφέρει στην «Ε» ο τότε πρόεδρος Αντώνης Κούριας, για να προσθέσει ότι «το έργο σταμάτησε όταν το χωριό συγχωνεύτηκε με την κοινότητα Αμπελακίων». Στο σημείο αυτό από την εφαρμογή του «Καποδίστρια» και μετά, το έργο πάγωσε, παρά τις προσπάθειες των εμπλεκομένων που όπως υποστηρίζουν έγιναν προκειμένου να ενταχθεί σε κάποιο χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, αφήνοντας κάποιοι αιχμές για αδιαφορία.
Εφαρμογή, λοιπόν, του σχεδίου «Καποδίστριας» και τα Τέμπη ενσωματώνονται με την κοινότητα Αμπελακίων. Ο πρόεδρος τότε της ιστορικής κοινότητας Γιώργος Σολωμός δηλώνει για το θέμα: «για το συγκεκριμένο κτίριο είχα ζητήσει από την εταιρεία “Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου” (σ.σ. είχαν ξεκινήσει τα έργα της σήραγγας στην Κοιλάδα) να ολοκληρώσει εκείνη το έργο και να το εντάξει στον σχεδιασμό που είχε για τη δημιουργία του μουσείου “Φυσικής Ιστορίας και Ιστορίας του Έργου”. Ενώ πέρασε από το Δ.Σ. της εταιρίας, στη συνέχεια δημιουργήθηκε το μουσείο “Φυσικής Ιστορίας και Ιστορίας του Έργου” και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ το πολιτιστικό κέντρο». Με την ολοκλήρωση της σήραγγας ο ταξιδιώτης θα κάνει ένα γρήγορο πέρασμα από την Κοιλάδα των Τεμπών. Στόχος όλων των τοπικών και δημοτικών αρχών ήταν να δημιουργηθεί στην περιοχή ένας πολυπολιτισμικός χώρος. «Από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί το έργο τα Τέμπη θα χάσουν την αίγλη του ταξιδιώτη, για τον λόγο αυτό θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευρύτερο πλαίσιο προκειμένου να προσελκύσουμε με έναν διαφορετικό τρόπο τους επισκέπτες, εκμεταλλευόμενοι και το συγκεκριμένο κτίριο», πρόσθεσε ο πρώην κοινοτάρχης.
Ο «Καποδίστριας» όμως δεν φάνηκε ικανός να ολοκληρώσει το κτίριο στα Τέμπη, αν και τα οικονομικά των δήμων ήταν σε καλύτερη κατάσταση από αυτή που δημιουργήθηκε με τη διοικητική μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη».
Οι δήμοι αλλάζουν και το 2010 δημιουργείται ο Δήμος Τεμπών με δήμαρχο τον Κώστα Κολλάτο. Το «φάντασμα» πλέον του ανολοκλήρωτου κτιρίου μεταφέρεται στον Δήμο Τεμπών. Πρώτη προσπάθεια ένταξης σε κάποιο χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα έγινε το 2011, κατατέθηκε ο φάκελος με τις απαραίτητες μελέτες αλλά οι χρηματοδοτήσεις πάγωσαν εξαιτίας της οικονομικής κατάστασης στην οποία βυθίστηκε η χώρα. «Έχουμε την πρόθεση εδώ και χρόνια να ολοκληρώσουμε το συγκεκριμένο κτίριο αλλά η έλλειψη χρηματοδότησης σταμάτησε οποιαδήποτε εργασία», υπογραμμίζει ο δήμαρχος Τεμπών.
Σε πείσμα όμως των καιρών οι προσπάθειες συνεχίζονται. Όπως επισημαίνει ο κ. Κολλάτος «γίνονται προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί η ανάδειξη και αξιοποίηση της Κοιλάδας των Τεμπών», γεγονός που όπως ο ίδιος είπε στην «Ε» θα φέρει τουριστική ανάπτυξη και αξιοποίηση ολόκληρης της περιοχής, «στόχος είναι να αναδειχθούν και συνδεθούν με τον χαρακτήρα της πολυπολιτισμικότητας της Κοιλάδας των Τεμπών από την αρχαιότητα έως τα νεότερα χρόνια». Να δημιουργηθεί ένας πολυχώρος που θα συνδέεται και με τον Τεκέ του Χασάν Μπαμπά.
Η κοιλάδα των Τεμπών είναι χαρακτηρισμένη ως «Αισθητικό Δάσος», καθώς αποτελεί ένα φυσικό οικοσύστημα.
Το δάσος της είναι κατάφυτο από μοναδικά πλατάνια, ενώ παράλληλα αποτελεί σημαντική περιοχή για παρυδάτια και αρπακτικά πουλιά. Είναι Περιοχή Ειδικής Προστασίας και έχει χαρακτηριστεί ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ενώ έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο NATURA 2000 για την αξία που έχει ως βιότοπος και καταφύγιο κυρίως άγριων πτηνών. Παράλληλα, είναι φορτισμένη ιστορικά, αρχαιολογικά, μυθολογικά και θρησκευτικά μέσα από τη διαδρομή αιώνων και λειτουργεί ως κοιτίδα πολιτισμού.
Παρά ταύτα, παραμένει κατ’ ουσίαν αναξιοποίητη, ενώ μετά τη διάνοιξη των σηράγγων και την παράκαμψη των Τεμπών από το 2016 είναι προφανές ότι η φυσιογνωμία της κοιλάδας θα αποκτήσει άλλο χαρακτήρα, καθώς το μεγαλύτερο κυκλοφορικό φόρτο θα δέχεται η νέα ΠΑΘΕ.
Κατά συνέπεια, ευνοείται η ανάπλαση και νέα λειτουργία του πάρκου της κοιλάδας ως προς τη μετακίνηση και παραμονή των επισκεπτών της, σύμφωνα με το μοντέλο αξιοποίησής της που προτείνεται από τον Δήμο Τεμπών.
Η βασική λογική της πρότασης ανάπλασης - αξιοποίησης είναι να μπορεί ο επισκέπτης να διασχίσει ολόκληρη την κοιλάδα αναπτύσσοντας παράλληλα ποικιλία ευχάριστων δραστηριοτήτων. Στόχος δηλαδή όπως προαναφέρθηκε είναι να αποτελέσει η περιοχή των Τεμπών σημείο αναφοράς και τόπος προορισμού, αντάξια της ιστορίας, της σπουδαιότητας και της φήμης, εντός και εκτός Ελλάδας, και όχι απλά διέλευσης.
