Πόλεμος ανακοινώσεων μεταξύ της δημοτικής αρχής Λάρισας και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων για τον αποχαρακτηρισμό και κατεδάφιση του διατηρητέου κτιρίου στην Κενταύρων και Ηφαίστου, όπου στεγαζόταν παλιότερα το «Καφενείο των Βλάχων».
Για αδιαφορία και εξυπηρέτηση συμφερόντων που οδήγησαν στην κατεδάφιση του κτιρίου κάνει λόγο ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων και επιρρίπτει ευθύνες στη Δημοτική Αρχή που αδιαφόρησε εξυπηρετώντας συμφέροντα αλλά και σε μανδαρίνους του υπουργείου που αποφάσισαν ελαφρά τη καρδία.
Από την πλευρά του ο Δήμος Λαρισαίων υποστηρίζει πως «είναι ο τελευταίος που θα αμφισβητήσει την αναγκαιότητα διατήρησης της ιστορικής μνήμης στη Λάρισα. Είναι όμως και ο τελευταίος που θα αμφισβητήσει τη νομιμότητα και την εφαρμογή της προς όφελος των δημοτών. Όλα τα υπόλοιπα δεν μας αφορούν, ιδιαίτερα όταν δεν είναι σαφή και τα κίνητρα των διαμαρτυρομένων...».
Ο ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ
Αναλυτικότερα η ανακοίνωση του Δήμου Λαρισαίων σημειώνει τα εξής: «Μόνο έκπληξη προκαλεί η ανακοίνωση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων και το όψιμο ενδιαφέρον για την κατεδάφιση του κτιρίου της οδού Ηφαίστου. Και επιλέγουμε την έκπληξη, γιατί ειλικρινά δεν θέλουμε να αποδώσουμε στον Σύλλογο άλλου είδους κίνητρα. Κι αυτό, διότι εκ θέσεως οι αρχιτέκτονες οφείλουν να γνωρίζουν και την ιστορία του κτιρίου και την κείμενη νομοθεσία, επιπροσθέτως δε και τις ενέργειες του Δήμου Λαρισαίων. Αλλά και να μην τα εγνώριζαν όλα αυτά, η έκπληξη γίνεται μεγαλύτερη από το γεγονός ότι ήδη την περασμένη Παρασκευή ενημερώθηκαν για όλη την αλληλογραφία γύρω από το ζήτημα. Γνώριζαν με λίγα λόγια, πριν την έκδοση της ανακοίνωσής τους τα μέλη του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, ότι τόσο το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όσο και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του Υπουργείου Πολιτισμού, στα οποία ο Δήμος Λαρισαίων προσέφυγε για να επιτύχει τον χαρακτηρισμό του κτιρίου ως διατηρητέου, απέρριψαν τη σχετική αίτηση. Γνώριζαν επίσης ότι το συγκεκριμένο κτίριο ήταν το μόνο που εμπόδιζε την εφαρμογή της ρυμοτομικής γραμμής στη συγκεκριμένη περιοχή, η οποία με βάση το σχέδιο πόλης έχει χαραχτεί για την εξυπηρέτηση των πολιτών. Γνώριζαν ακόμα ότι το κτίριο ήταν (και είχε χαρακτηριστεί αρμοδίως) επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία και είχε ήδη σφραγιστεί (για του λόγου του αληθές, επισυνάπτουμε φωτογραφία).
Παρ’ όλα αυτά και στα όρια της υποκρισίας επιτίθενται με την ανακοίνωσή τους στον Δήμο Λαρισαίων, αλήθεια κατηγορώντας τον για τι ακριβώς; Ότι δεν παραβίασε τη νομοθεσία, μη εκδίδοντας άδεια κατεδάφισης, ως όφειλε; Ότι δεν αντάλλαξε δήθεν το κτίριο με κάποιο άλλο περιουσιακό στοιχείο (κάτι που δεν ήταν ούτως ή άλλως δυνατόν). Ή ότι δεν ανέλαβε ακτιβιστικού τύπου πρωτοβουλίες, προτάσσοντας τα στήθη των δημοτικών συμβούλων μπροστά στις μπουλντόζες;».
Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ
Ευθύνες στη Δημοτική Αρχή που αδιαφόρησε εξυπηρετώντας συμφέροντα και σε μανδαρίνους του υπουργείου που αποφάσισαν ελαφρά τη καρδία χρεώνει ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Λάρισας για τον αποχαρακτηρισμό και κατεδάφιση του διατηρητέου κτιρίου στην Κενταύρων και Ηφαίστου, όπου στεγαζόταν παλιότερα το «Καφενείο των Βλάχων».
Σε ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων σημειώνει: «Όταν σε ένα διατηρητέο κτίριο μπαίνουν κορδέλες ασφαλείας και σημειώματα για έναρξη εργασιών σε κάθε πόλη της Ευρώπης θα σήμαινε ότι θα ξεκινήσουν εργασίες αναστήλωσης. Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει αλλιώς. Έτσι την Παρασκευή όταν συναντήσαμε τυχαία αυτή την εικόνα στο διατηρητέο κτίριο που βρίσκεται στην οδό Κενταύρων και Ηφαίστου και είναι γνωστό με την επωνυμία «Καφενείο των Βλάχων» αμέσως το μυαλό μας πήγε στα χειρότερα. Γρήγορα ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Λάρισας ξεκίνησε να αναζητά πληροφορίες και σύντομα ανακάλυψε ότι με αίτηση των ιδιοκτητών το κτίριο αποχαρακτηρίστηκε από διατηρητέο και στη συνέχεια βγήκε άδεια κατεδάφισης.
Η μόνη δυνατότητα που έμενε πλέον στον Σ.Α.Λ. ήταν να κινητοποιήσει όσο κόσμο μπορούσε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης εκείνες τις μέρες είχαν απεργία. Σαν συμβολική κίνηση μαζευτήκαμε όσοι προλάβαμε το τελευταίο βράδυ πριν την κατεδάφιση μπροστά από το κτίριο για κάποιες φωτογραφίες και τον τελευταίο χαιρετισμό!...
Προχθές το πρωί στην οδό Κενταύρων και Ηφαίστου δεν γκρεμίστηκε απλά ένα αξιόλογο κτίριο με μεγάλη αρχιτεκτονική αξία αλλά ένα κομμάτι της ιστορίας της Πόλης μας. Τα κομμάτια του χάρτη της ιστορικής μνήμης της Λάρισας έχουν λιγοστέψει επικίνδυνα. Στεκόμαστε στο κενό.
Δεν έχει αξία να διηγούμαστε ιστορίες ενός τόπου. Αξία έχει να «εισπράττουμε» την αφήγηση με όλες μας τις αισθήσεις. Από τα ίδια τα πράγματα. Σ’ αυτό το κενό, που δημιουργήθηκε προχθές, υπήρχαν τα ίχνη πολλών γενεών και εκατοντάδων ανθρώπων. Μέσα σε ελάχιστες ώρες όλα χάθηκαν για πάντα.
Πόλεις που καταργούν την ιστορία τους είναι καταδικασμένες να μένουν στην πολιτιστική αφάνεια. Το ίδιο και οι πολίτες τους. Από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο. Αν δεν διαφυλάξουμε με κάθε τρόπο την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά σύντομα ο όρος «ιστορικό κέντρο» θα είναι ανεπιστρεπτί γεωγραφικός. Αν δεν σταθούμε απέναντι σε αυτό τον διαρκή βιασμό σύντομα δεν θα έχουμε ιστορία να δείχνουμε και σύντομα θα αποκοπούμε από τους προγόνους μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται... Η θλίψη μας και η οργή μας περισσεύουν...
Οι ένοχοι έχουν ονοματεπώνυμο, είναι η Δημοτική Αρχή, διάφοροι μανδαρίνοι των υπουργείων και το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής ( ΚΕΣΑ). Η Δημοτική Αρχή ήθελε την κατεδάφιση! Όχι φυσικά γιατί το κτίριο εμπόδιζε στο κυκλοφοριακό όπως επικαλέσθηκαν (κάτι που σαφώς και δεν ισχύει), αλλά γιατί στερούνται πολιτιστικής παιδείας αδιαφορώντας για το καλό της πόλης και εξυπηρετώντας συμφέροντα άλλων.
Εγγραφο 5353/9.2.2011... «σας γνωρίζουμε ότι η οδός Κενταύρων αποτελεί κεντρική αρτηρία του ευρύτερου ιστορικού κέντρου και θεωρούμε απαραίτητη τη διάνοιξή της καθ’ όλο το μήκος της».
Έγγραφο 26144/11.4.2011... «η ολοκλήρωση της διάνοιξης κρίνεται απολύτως απαραίτητη προκειμένου να διασφαλιστεί η λειτουργικότητα της οδού προς χρήση των δημοτών της πόλης και η άμβλυνση του επιβαρημένου κυκλοφοριακού προβλήματος. Συνεπώς θεωρούμε ότι η μη διατήρηση του κτιρίου θα συμβάλει στην αναβάθμιση της οδού έτσι ώστε αυτή να διαμορφωθεί με όρους ασφάλειας για τους πεζούς και τους εποχούμενους»
Το ΚΕΣΑ, στις 22.5 2013, με απίστευτη ελαφρότητα και εγκληματική αμέλεια συμφώνησε στον αποχαρακτηρισμό και στην κατεδάφιση εφόσον προηγήθηκε ο αποχαρακτηρισμός από το ΥΠΑΙΘΠΑ στις 6.2.13 και η γνωμάτευση από το ΥΠΕΚΑ στις 29.4.2013 (ο χαρακτηρισμός έγινε από το ΥΠΠΟΤ στις 15.5.2012). Οι συνάδελφοι αρχιτέκτονες που το απαρτίζουν πρέπει να ντρέπονται, καθώς το ελάχιστο που θα έπρεπε να κάνουν ήταν να έλθουν σε επαφή μαζί μας για να ενημερωθούν τόσο για τη γενικότερη απαξιωτική στάση της Δημοτικής Αρχής απέναντι στον πολιτισμό και ειδικότερα την αρχιτεκτονική, όσο και για το γεγονός της χωρίς άδειας και παράνομης κατεδάφισης στο ίδιο ΟΤ και άλλου νεοκλασικού κτιρίου από τους ίδιους συντελεστές.
Ούτε καν η νομοθεσία δεν εφαρμόστηκε!
ΣτΕ 459/994... η κατάργηση του ρυμοτομικού σχεδίου είναι ανεκτή και προβλέπεται νομίμως – ακόμα και αν καταργούνται κοινόχρηστοι χώροι – στις περιπτώσεις που ρυμοτομούνται κτίρια που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα και τούτο διότι η διάσωση και ανάδειξη του πολιτιστικού αγαθού υπερισχύει της ρυμοτομικής ρύθμισης. Αυτή είναι η αλήθεια. Για έναν ολόκληρο χρόνο, μέσα από απίστευτες «διαδρομές» στα στεγανά του Δημοσίου, χωρίς να αντιληφθεί κανείς μας κάτι, μεθοδεύτηκε ακόμη μία πολιτιστική καταστροφή. Αυτοί που μεθόδευσαν τον αποχαρακτηρισμό και στόχευσαν στην κατεδάφιση, ας κοιμούνται ήσυχα. Τη δόξα του «κενού» την έχουν εξασφαλίσει».
