ΤΥΡΝΑΒΟΣ (Γραφείο «Ε»)
Του Κώστα Τσόλα
Συνεχίζοντας την παράδοση αιώνων με μικρή καθυστέρηση τεσσάρων ημερών λόγω του Πάσχα ανοίγει, αύριο Πέμπτη 9 Μαΐου τις πύλες του το «Κουμ – Παζάρι» Τυρνάβου, η διάρκεια του οποίου θα είναι μέχρι και την Τετάρτη 15 του μήνα.
Το «Κουμ – Παζάρι» έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία, ονομάζεται έτσι επειδή γινόταν στις όχθες του Τιταρήσιου ποταμού, πάνω στην άμμο «Κουμ».
Για δεκαετίες ήταν το επίκεντρο του εμπορικού ενδιαφέροντος όχι μόνο της περιοχής αλλά και ευρύτερα, αφού κατακλυζόταν από εμπόρους που έφερναν την πραμάτεια τους από όλη τη Θεσσαλία αλλά και τη Δυτική Μακεδονία.
Πριν την επίσημη έναρξη της εμποροπανήγυρης, πραγματοποιείται ζωοπανήγυρη η οποία στις μέρες μας ξαναβρίσκει την παλιά της αίγλη.
Στη φετινή εμποροπανήγυρη συμμετέχουν 250 περίπου μικροπωλητές και έμποροι. Ο επισκέπτης μπορεί να βρει τα πάντα για το νοικοκυριό του σπιτιού, την ένδυση, την υπόδηση κλπ.
Παράλληλα οι χαλβαδοποιοί της πόλης προσφέρουν τον υπέροχο χαλβά Τυρνάβου ενώ οι ψησταριές τις απογευματινές και βραδινές ώρες διαθέτουν ψητά της ώρας και η τσίκνα θα παρασύρει για μια βόλτα ακόμα και τους πιο διστακτικούς.
Το λούνα παρκ θα ψυχαγωγεί και φέτος μικρούς και μεγάλους για μια εβδομάδα.
Η οργάνωση της εμποροπανήγυρης γίνεται με την ευθύνη του Δήμου Τυρνάβου με σκοπό την όσο το δυνατόν υγιή παρουσία όλων των εμπλεκομένων.
Η εμποροπανήγυρη αποτελεί παράδοση για την περιοχή και μέχρι τις 15 Μαΐου, βοηθούντος και του καλού καιρού, μια βόλτα στον Τύρναβο θα ήταν μια καλή πρόταση για μικρούς και μεγάλους.
Γίνεται γνωστό ότι όσοι συμμετείχαν στην περσινή εμποροπανήγυρη θα καταλάβουν τους ίδιους χώρους χωρίς να γίνει εκ νέου δημοπρασία. Εάν υπάρξουν ελεύθεροι χώροι από αυτούς, μπορούν να τους διεκδικήσουν άλλοι έμποροι ή μικροπωλητές.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΖΑΡΙΟΥ
Η από αιώνες εμποροπανήγυρη του Τυρνάβου είναι καθιερωμένη από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ένα από τα πιο φημισμένα πανελληνίως παζάρια αλλά και στην Ανατολή. Το παζάρι Τυρνάβου ή αλλιώς «Κουμ – Παζάρ» (από το αραβικό Κουμ που σημαίνει άμμος και την αραβική επίσης λέξη bazaar = εμποροπανήγυρις) ξεκινούσε πάντοτε μετά το Πάσχα των Ελληνορθόδοξων, άνοιξη και μάλιστα πριν φύγουν οι βλάχικοι πληθυσμοί της Θεσσαλίας για τα Βλαχοχώρια της Πίνδου, με σκοπό να ψωνίσουν. Ο χώρος της εμποροπανήγυρης ήταν οι όχθες του Τιταρήσιου ποταμού (Ξεριά) στον Τύρναβο και επειδή οι όχθες είναι αμμώδεις, ονομάστηκε Κουμ – Παζάρ. Στα νεότερα χρόνια, περί τον 19ο αιώνα και μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας στα 1881, το Κουμ – Παζάρ του Τυρνάβου θεσμοθετήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα επισήμως για διάρκεια 8 ημερών, ενώ με νεότερο νόμο η διάρκειά του περιορίστηκε στις 7 ημέρες, με ημερομηνία έναρξης την 5η Μαΐου κάθε έτους, πλην της εφετινής χρονιάς που η έναρξή θα είναι την Πέμπτη 9 Μαΐου 2013 εξαιτίας της Κυριακής του Πάσχα (5 Μαΐου).
Στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και του πρώιμου Ελληνικού Κράτους, η φημισμένη Εμποροπανήγυρη του Τυρνάβου δεχόταν πωλητές, ακόμη και ιδιώτες, οι οποίοι πωλούσαν δικά τους υπάρχοντα (π.χ. εργόχειρα) και οι αγοραστές αγόραζαν πράγματα, ακόμη και προίκες για τις θυγατέρες τους, υποψήφιες για γάμο.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως στο παζάρι του Τυρνάβου, πριν την επίσημη ημερομηνία έναρξης και μάλιστα μια εβδομάδα πριν διενεργούνταν επίσημα ζωοπανήγυρη (το γνωστό Γομαροπάζαρο), όπου ο καθένας μπορούσε να πουλήσει ή να ανταλλάξει τα οικόσιτα ζώα του ή να αγοράσει από ζωέμπορους. Η ζωοπανήγυρη διενεργείτο εντός της κοίτης του Τιταρήσιου ποταμού που συνήθως αυτήν την εποχή είχε λίγο ή καθόλου νερό, το δε ανωτέρω παζάρι συνεχίζεται ακόμη και σήμερα με πολύ μεγάλη επιτυχία, αφού η αγάπη των Τυρναβιτών και γενικότερα των Θεσσαλών για τα άλογα είναι δεδομένη και γνωστή.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Εμποροπανήγυρη του Τυρνάβου συνεχίζεται να διοργανώνεται, μαζί με τη Ζωοπανήγυρη, υπό την αιγίδα πια του Δήμου Τυρνάβου, στον ίδιο ακριβώς χώρο (περιοχή της Τούμπας), με παράγκες με παραδοσιακά εδέσματα και παραδοσιακές ορχήστρες, με πωλητές του παραδοσιακού χαλβά Τυρνάβου τύπου σαπουνέ και με μεγάλο Λούνα Πάρκ για τους μικρούς φίλους.
