Για την «Έξαρση του λαθρεμπορίου καπνού και τα παράνομα τσιγάρα που κατακλύζουν την αγορά» κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή, για τους συναρμόδιους υπουργούς, βουλευτές της Δημοκρατικής Αριστεράς και ο κ. Θωμάς Ψύρρας. Οι βουλευτές ζητούν «να ληφθούν επιτέλους αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καπνού.»
Σε δελτίο τύπου της ΔΗΜΑΡ αναφέρονται τα εξής: «Ανεξέλεγκτη είναι πλέον η κατάσταση με το λαθρεμπόριο καπνού. Τόνοι λαθραίων τσιγάρων διακινούνται παράνομα, με αποτέλεσμα να χάνονται εκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία του κράτους, χωρίς κανέναν έλεγχο για τη δημόσια υγεία. Τα αρμόδια Υπουργεία δεν μπορούν πλέον να φρενάρουν το παραεμπόριο, ούτε και να ελέγξουν τις ποσότητες καπνού που φτάνουν λαθραία στη χώρα μας. Η εγκληματική αυτή αμέλεια, όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται, αλλά αντισταθμίζεται με άδικους φόρους στα συνήθη ισοζύγια.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) που δόθηκαν στην δημοσιότητα, η αύξηση των λαθραίων τσιγάρων και χύμα καπνού που πωλούνται παρανόμως είναι εντυπωσιακή. Από 13,4% που ήταν το ποσοστό του παράνομου εμπορίου τσιγάρων το 2012, έφτασε τον προηγούμενο Σεπτέμβριο το 20%, γεγονός που αντιστοιχεί σε ετήσιες απώλειες εσόδων που ανέρχονται σε 650 εκ. ευρώ, από την μη είσπραξη του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του ΦΠΑ. Όπως αναφέρεται στην ίδια μελέτη, βασικός λόγος για την έξαρση του λαθρεμπορίου καπνού είναι η υψηλή φορολογική επιβάρυνσή του στην Ελλάδα (από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση), εν μέσω μάλιστα πολυετούς ύφεσης. Οι «αλχημείες» αυτές τελικά, προκάλεσαν και δομικά προβλήματα, εκτός από οικονομική αφαίμαξη.
Όπως διαφάνηκε από τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων των Υπουργείων Οικονομικών και Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, που ήταν παρόντες στην παρουσίαση των στοιχείων από το ΙΟΒΕ, παρά τους ελέγχους, το φαινόμενο δεν αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.
Ακόμα και στο κέντρο της Αθήνας, σε κοντινή απόσταση μάλιστα από δημόσια κτίρια που φρουρούνται επί 24ώρου, πωλούνται συστηματικά παράνομα τσιγάρα ή παράγωγα καπνού. Χαρακτηριστικό είναι επίσης και το ότι, λόγω των όποιων συναρμοδιοτήτων μεταξύ των υπουργείων, καταγγέλλοντας το φαινόμενο ουσιαστικά ξεκινάει ένα «παιχνίδι» μετάθεσης ευθυνών. Στην εξαιρετική περίπτωση της όποιας παρέμβασης, το ζήτημα λύνεται μόνο για λίγα λεπτά της ώρας, για να επανέλθει έπειτα στην ίδια διαμορφωμένη θλιβερή πραγματικότητα.
Η απώλεια κρατικών εσόδων όμως, είναι μόνο μία από τις δεκάδες παράπλευρες απώλειες. Η υπερφορολόγηση του καπνού που οδηγεί στην έξαρση του παραεμπορίου, έχει ωθήσει πολλές μικρές επιχειρήσεις που πωλούσαν προϊόντα καπνού να κλείσουν, ενώ ταυτόχρονα, δεν υπάρχει κανένας έλεγχος για την ποιότητα του καπνού που διακινείται παράνομα. Σύμφωνα με αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους, έχει διαπιστωθεί ότι τα προϊόντα αυτά μπορεί να περιέχουν, μεταξύ άλλων, απορρίμματα καπνού, βαρέα μέταλλα και άλλα ξένα σώματα.
Απαιτείται επανεξέταση της φορολόγησης των προϊόντων καπνού, καθώς είναι πλέον σαφές ότι το μέτρο δεν αποδίδει. Ταυτόχρονα, πρέπει να ενταθούν οι έλεγχοι τόσο στις πύλες εισόδου της χώρας με τοποθέτηση ανιχνευτών παράνομων προϊόντων, όσο και στα σημεία όπου παρατηρείται παράνομη πώληση.
Τέλος, πρέπει να υπάρξει συντονισμένη και επαρκής ενημέρωση του αγοραστικού κοινού, για τις επιπλέον βλαβερές συνέπειες της χρήσης λαθραίων προϊόντων καπνού.
Πρέπει να καταστεί σαφές, προς κάθε κατεύθυνση, ότι η φορολόγηση των προϊόντων θα πρέπει να συνδέεται με την φοροδοτική ικανότητα του πληθυσμού. Η διαρκής και αποτελεσματική καταπολέμηση του παραεμπορίου θα ενισχύσει τα έσοδα του κράτους και θα αποδοθεί κοινωνική δικαιοσύνη.»
