Η ενιαία Εθνική Αντίσταση είναι η κορυφαία εθνική συλλογική δράση κατά των κατακτητών, αλλά ταυτόχρονα και ένα διαχρονικό μήνυμα στις επερχόμενες γενιές ότι οι οποιεσδήποτε πολιτικές, οικονομικές ή άλλες αποφάσεις παίρνονται ερήμην των λαών, δύσκολα νομιμοποιούνται στη συλλογική εθνική μνήμη και αναπόδραστα αργά ή γρήγορα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ανατρέπονται.
Αυτό ήταν το μήνυμα του επίσημου εορτασμού της Εθνικής Αντίστασης, που έγινε χθες στη Λάρισα, κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες και οργανώθηκε από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο διευθυντής του 33ου Δημοτικού Σχολείου Λάρισας κ. Σωτ. Βούλγαρης, ο οποίος αναφέρθηκε διεξοδικά στην εποποιία της Αντίστασης, τη συνεισφορά της στο συμμαχικό αγώνα κατά του ναζισμού, καθώς και τη σημασία της διαρκούς επαγρύπνησης των λαών ώστε η ανθρωπότητα να μην ξαναζήσει τότε τη φρίκη του πολέμου.
ΑΡΝΗΣΗ ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΗΣ
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Βούλγαρης, τόνισε, μεταξύ άλλων:
…Η εθνική αντίσταση είναι το σημαντικότερο ιστορικό πολεμικό γεγονός του σύγχρονου ελληνικού έθνους, συνεπής συνέχεια δόξας, ηρωισμού, και εθνικής αξιοπρέπειας του έπους του ’40.
Είναι η συνέχεια και η φυσική προέκταση του αλβανικού μετώπου.
Είναι η καθολική αντίσταση του λαού μας στην υποταγή και τη βία του κατακτητή.
Είναι η άρνηση κατά της υποδούλωσης.
Είναι η κατάληξη εθνικών και κοινωνικών αγώνων και στέκει περήφανα δίπλα στα μεγάλα κινήματα της Ευρώπης.
Είναι η αντίσταση απέναντι στο ναζισμό και φασισμό.
Η αντίσταση, αυθόρμητη ή οργανωμένη, μαζική ή ατομική μα οπωσδήποτε ενιαία, ήταν ένας ολόπλευρος εθνικο-απελευθερωτικός αγώνας του 1941-44 ως συνέπεια του αμυντικού πολέμου 1940-41.
...Η πρώτη μαζική εξέγερση του ελληνικού λαού έγινε στις 29 Σεπτεμβρίου 1941 στη Δράμα και στο χωριό Δοξάτο, όπου εκτελέστηκαν ομαδικά από Βούλγαρους φασίστες 3000 πατριώτες.
Το Φεβρουάριο του 1942 η κεντρική επιτροπή του ΕΑΜ ιδρύει τον ΕΛΑΣ, «εθνικό λαϊκό απελευθερωτικό στρατό», που δρα κυρίως στη Στερεά Ελλάδα με επικεφαλής το γεωπόνο από την Λαμία Θανάση Κλάρα γνωστό με το ψευδώνυμο Άρη Βελουχιώτη.
Παράλληλα με την ίδρυση του ΕΛΑΣ ο Ναπολέων Ζέρβας τον Ιούλιο του ΄42 ιδρύει τις «εθνικές ομάδες Ελλήνων ανταρτών» ως ένοπλο τμήμα του ΕΔΕΣ που δρα κυρίως στην Αιτωλοακαρνανία. Η τρίτη αντιστασιακή οργάνωση η ΕΚΚΑ ιδρύει και αυτή αντάρτικο σώμα με αρχηγό τον Δημήτριο Ψαρρό που δρα κυρίως στην περιοχή της Γκιώνας.
ΚΟΙΝΗ ΔΡΑΣΗ
Αποκορύφωμα της κοινής δράσης των αντιστασιακών οργανώσεων είναι η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου στις 25 Νοεμβρίου του 1942.
Στην ανατίναξη πήραν μέρος 120 άντρες του ΕΛΑΣ, 65 των ΕΟΕΑ και 12 Άγγλοι κάτω από την προσωπική καθοδήγηση του Άρη Βελουχιώτη και του Ναπολέοντα Ζέρβα. Η ανατίναξη καθυστέρησε τον εφοδιασμό των Γερμανών που μάχονταν στην Αφρική και καταξίωσε τον ένοπλο αγώνα στη συνείδηση των συμμάχων. Ήταν το μεγαλύτερο σαμποτάζ της Ευρώπης σύμφωνα με τον Βρετανό πρωθυπουργό.
Κοντά στους αντάρτες των βουνών ο αγώνας στις πόλεις πήρε άλλη μορφή: απλοί πολίτες, ανώνυμοι αλλά γνήσιοι εκφραστές της φλόγας ενός ολόκληρου λαού, κυρίως νέοι κάθε κοινωνικής τάξης και πολιτικής απόχρωσης, ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, συγγραφείς, καλλιτέχνες δηλώνουν παρόν στο αντιστασιακό προσκλητήριο: Φοιτητικές διαδηλώσεις, καθολικές απεργίες δημοσίων υπαλλήλων γενική απεργία κατά της επιστράτευσης των Ελλήνων εργατών.
«η μεγαλοσύνη στα Έθνη δεν μετριέται με το στρέμμα, με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με αίμα…», έγραφε ο Κωστής Παλαμάς, αυτός ο ακούραστος εργάτης της λογοτεχνίας και της ποίησης, που αρνήθηκε τη φροντίδα του Γερμανού γιατρού και απεβίωσε τον Φλεβάρη του ‘43
Η κηδεία του ήταν η θρυαλλίδα λαϊκής εξέγερσης κι αποτέλεσε αφορμή παλλαϊκής διαδήλωσης.
Στον αντίποδα, σειρά έχουν τα τάγματα ασφαλείας και τα στρατόπεδα πολιτικών κρατουμένων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Ολόκληρα χωριά καίγονται και οι κάτοικοι εκτελούνται. Σύμφωνα με στοιχεία της «εθνικής Αλληλεγγύης» ο απολογισμός των θυμάτων είναι τρομακτικός : 49.188 Έλληνες εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, τους Ιταλούς και τους Βούλγαρους.
Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Στην περιοχή μας, συνέχισε ο κ. Βούλγαρης -αξιωματικοί του 5ου συντάγματος πήραν μέρος ενταγμένοι σε διάφορες αντιστασιακές οργανώσεις.
Η περιοχή των Τρικάλων υπαγόταν στη σφαίρα επιχειρήσεων του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ που είχε κοινό με τις άλλες οργανώσεις στρατηγείο στο Περτούλι, με στρατιωτικό αρχηγό τον στρατηγό Στέφανο Σαράφη
Η Εθνική Αντίσταση στη Θεσσαλία παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά
- Πολυμορφία με όλες τις μορφές αγώνα, (μέσα στις πόλεις και στην ύπαιθρο)
- καθολική συμμετοχή των κατοίκων και η ένταξή τους κυρίως στο ΕΑΜ. Κατείχε δε, την πρώτη θέση και στον ένοπλο αγώνα. σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν τουλάχιστον από την πλευρά του ΕΛΑΣ.
Πλήρωσε βέβαια, μαρτυρικά το τίμημα καθώς υπέστη μεγάλες καταστροφές και είχε μεγάλο αριθμό θυμάτων.
Ειδικότερα στη Θεσσαλία κάηκαν μερικώς ή ολοκληρωτικά 275 χωριά. Ανάμεσά τους και 9 κωμοπόλεις: Αγχίαλος, Αλμυρός, Καλαμπάκα, Μηλιές, Μουζάκι, Πύλη, Σοφάδες, Τσαριτσάνη και Φάρσαλα. Καμένα ολοσχερώς σπίτια 16.122, μισοκαμμένα 1818, καταστήματα 927, αποθήκες και βοηθητικοί χώροι 13.284. Συνολικά 31.161.
Στο Ν. Λάρισας, η οργανωμένη αντίσταση δημιούργησε γεγονότα σημαντικά και αξιοπρόσεκτα και ενδεικτικά σας αναφέρω:
Τη μάχη στα Φάρσαλα τον Μάρτη του ΄43 που οι αντάρτες εκδίωξαν του Ιταλούς από την Πόλη και στη συνέχεια κάηκε η πόλη και εκτελέστηκαν αδιακρίτως πολλοί Φαρσαλινοί, μεταξύ των οποίων και πολλοί κλινήρεις ασθενείς με τύφο.
Τη μάχη στην Κρανιά Ελασσόνας στις Εκκαθαριστικές των Γερμανών στην Πίνδο.
Την ενέδρα στην Ιταλική φάλαγγα στην Μαυρίτσα κοντά στο Δομένικο που κατέστη στη συνέχεια τόπος μαρτυρικός από τοπικούς προδότες Λεγεωνάριους και Ιταλούς κατακτητές.
Και κυρίως την ανατίναξη του Γερμανικού εξπρές (SF-Zug ταχείας 53) στα Τέμπη το Φλεβάρη του '44, πράξη που αποτελεί ένα απ' τα μεγαλύτερα σαμποτάζ στην κατεχόμενη απ' τους ναζι-φασίστες καταχτητές της Ευρώπης και κατέχει σπουδαία θέση στον αντιφασιστικό αγώνα των ευρωπαϊκών λαών κατά του αντιχιτλερικού συνασπισμού.
Μέχρι ενός σημείου οι τρεις βασικές αντιστασιακές οργανώσεις συνεργάστηκαν άψογα. Στα μέσα του 1943 εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια ανταγωνισμού. Η διεθνής διπλωματία δρα ερήμην και των Ελλήνων και έτσι όλοι πέφτουν θύματα της εξυπηρέτησης των ξένων συμφερόντων κι εκείνων που είχαν προαποφασίσει να χωρίσουν τον κόσμο σε δυο στρατόπεδα.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ
...Αληθινά όμως σε τι μέγεθος μπορούμε να αντιληφθούμε, να νοηματοδοτήσουμε, να διδαχτούμε και να φωτίσουμε την σκέψη και την δράση μας σε αυτά τα δύσκολα και ταραγμένα χρόνια μέσα από τα διδάγματα και τον απόηχο της Εθνικής Αντίστασης εμείς οι βολεμένοι νεο-Έλληνες του 2013, όπου οι μισοί έχουμε ξεχάσει την λέξη «Αντίσταση» και οι άλλοι μισοί έχουμε μάθει να μισούμε την λέξη «Εθνική»;
Σήμερα το μήνυμα της αντίστασης είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Το μήνυμα για δημοκρατία, αλληλεγγύη, κοινωνική δικαιοσύνη, ελευθερία των λαών παραμένει σε μια εποχή που δυστυχώς τα πράγματα είναι πολύ άσχημα, σήμερα επιβάλλεται όσο ποτέ άλλοτε να γίνει πράξη το νόημα της εθνικής συμφιλίωσης και της εθνικής ομοψυχίας για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε όποιους κινδύνους παρουσιάζονται.
Το έθνος μας κάθε φορά που βρέθηκε ενωμένο, μεγαλούργησε. Όταν βρέθηκε διχασμένο, δοκίμασε μεγάλες συμφορές.
Ας καθοδηγούμαστε με συνέπεια από τέτοια ορόσημα και στην καθημερινότητά μας και ας εμπνεόμαστε από τα μεγαλειώδη επιτεύγματα της εθνικής αντίστασης, κατέληξε ο ομιλητής.
Μετά την ομιλία - που έγινε μετά τη Θεία Λειτουργία στον Αγιο Αχίλλιο - ακολούθησε δοξολογία στο μνημείο των πεσόντων και κατάθεση στεφάνων, ενώ η εκδήλωση έκλεισε με την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
