Μια εικόνα του Πηνειού –προχθεσινή- εντελώς διαφορετική από εκείνη της άνυδρης κοίτης του, που δημοσιεύσαμε μόλις πριν μια εβδομάδα. Οι πρώτες βροχές στις περιοχές της Πίνδου και των Χασίων, τροφοδότησαν τις πηγές και το ποτάμιο σύστημα του Πηνειού και ιδού το αποτέλεσμα...
Η ζωογόνος βροχή λοιπόν. Η περιοχή της Λάρισας, όπως και γενικότερα η Θεσσαλία, δεν βρίσκεται στις ζώνες υψηλής βροχόπτωσης του ελλαδικού χώρου. Εκεί ανήκει η Δυτική Ελλάδα (δυτ. Μακεδονία, Ήπειρος, νησιά Ιονίου, δυτ. Πελοπόννησος και δυτ. Κρήτη), καθώς και οι ορεινές ζώνες της. Ασφαλώς δεν ανήκει και στις ζώνες με τα χαμηλότερα ύψη βροχής, όπως είναι οι δυτικές Κυκλάδες, τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου και ένα μεγάλο μέρος της Κρήτης. Η Θεσσαλία παρουσιάζει ετήσια ύψη που την κατατάσσει σε μια μέση –προς χαμηλή όμως- ζώνη βροχόπτωσης.
Το πού και πόση βροχή αλλά και πότε αυτή πέφτει, είναι πάντα ένα χρήσιμο στοιχείο. Αν και οι χάρτες βροχής, αποτυπώνουν μια συνολική και αρκετά ακριβή εικόνα του ελλαδικού χώρου, πολλές υπηρεσίες και τομείς της δημόσιας διοίκησης χρειάζονται αναλυτικά και καθημερινά στοιχεία των μετεωρολογικών φαινομένων και συνθηκών, όπως η βροχή, ο άνεμος, η θερμοκρασία, η υγρασία.
Για το λόγο αυτό σε πολλές περιοχές της χώρας έχουν αναπτυχθεί βροχομετρικοί σταθμοί. Πολλοί από αυτούς έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους –λόγω της οικονομικής κρίσης-, άλλοι όμως εξακολουθούν να συλλέγουν στοιχεία, για λογαριασμό διάφορων υπηρεσιών (π.χ. σταθμοί της ΕΜΥ, του Υπ. Περιβάλλοντος, του ΕΛΓΑ, της ΔΕΗ κ.ο.κ.), κάθε μία από τις οποίες έχει αναπτύξει δικά της δίκτυα τέτοιων σταθμών.
Σταθμοί οι οποίοι δεν λειτουργούν με κάποιους υπαλλήλους, αλλά με την εποπτεία απλών πολιτών, στις αυλές ή τους αγρούς των οποίων είναι εγκατεστημένοι.
Σύμφωνα με τον γεωλόγο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Π.Ε. Λάρισας κ. Στ. Ζιούρκα, στο ν. Λάρισας λειτουργούσαν (ως το 2010), έντεκα βροχομετρικοί σταθμοί. Πρόσφατα εκδηλώθηκε ενδιαφέρον ενεργοποίησης τριών ή τεσσάρων εξ αυτών, για τις ανάγκες του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα στοιχεία των σταθμών αυτών χρησιμοποιούνται σε μελέτες για την κατασκευή έργων (π.χ. φράγματα και λιμνοδεξαμενές), παρέχουν πληροφόρηση στον ΕΛΓΑ για την ένταση των καιρικών φαινομένων, αλλά και στους αγρότες.
Ανάλογο δίκτυο με βροχομετρικούς σταθμούς διαθέτει και η Δ/νση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Όπως μας είπε ο πολιτικός μηχανικός κ. Κων. Μεζάρης, σε ολόκληρη τη Θεσσαλία υπάρχουν 28 τέτοιοι σταθμοί οι οποίοι διαθέτουν βροχόμετρα (καταγράφουν καθημερινά το ύψος της βροχής) αλλά και βροχογράφους (μετρούν, εκτός από το ύψος και τη διάρκεια-ένταση της βροχής).
ΟΙ «ΑΝΘΡΩΠΟΙ» ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ
Ένας τέτοιος σήμερα σταθμός, είναι εγκατεστημένος στο Σωτήριο του Δήμου Κιλελέρ. Βρίσκεται εκεί εδώ και 30 χρόνια.
Αποτελείται από:
- δύο θερμόμετρα, ένα για την καταγραφή της μέγιστης και ένα της ελάχιστης,
- ένα ανεμόμετρο,
- ένα υγρασιόμετρο και,
- ένα βροχόμετρο. Πρόκειται για ένα όργανο κωνικού σχήματος που συγκεντρώνει τη βροχή και καταλήγει σε ένα ποτήρι με διαβαθμίσεις. Το νερό της βροχής λοιπόν που συγκεντρώνεται στο ποτήρι μετρούμενο σε χιλιοστά δίνει το ημερήσιο ύψος βροχής.
Όπως γίνεται αντιληπτό οι αποκαλούμενοι «παρατηρητές», κατέγραφαν και συγκέντρωναν καθημερινά τα στοιχεία των μετρήσεων στα διάφορα όργανα.
«Δεν μπορούσαν να πάνε πουθενά», μας λέει η κ. Παρασκευή Μπέλτσιου, στο σπίτι της οποίας βρίσκεται ο –ανενεργός σήμερα- σταθμός, τον οποίο για πάρα πολλά χρόνια φρόντιζαν τα πεθερικά της.
Τον επαγγελματισμό των παλιών παρατηρητών επιβεβαιώνει και ο κ. Ζιούρκας, ενθυμούμενος ανθρώπους να μην πηγαίνουν στο καφενείο πριν σταματήσει η βροχή και καταγράψουν το ύψος της. Ενώ άλλοι αγόραζαν από την τσέπη τους όργανα και ανταλλακτικά, για να επισκευάσουν τμήματα του σταθμού.
Όπως γίνεται αντιληπτό η επιλογή των παρατηρητών γινόταν με βάση το κριτήριο του ενδιαφέροντος που επιδείκνυαν.
Υπήρχαν κάτοικοι στα χωριά που αντιδρούσαν λέγοντας ότι προτιμούν να σπείρουν κρεμμυδάκια παρά θερμόμετρα, ενώ υπήρχαν και κάποιοι που απλά... τα φοβούνταν!
Να σημειωθεί ότι για τη λειτουργία των σταθμών αυτών προβλέπεται και αμοιβή. Σύμφωνα με τον κ. Ζιούρκα όσοι σταθμοί είχαν και βροχογράφο, αμείβονταν με 6 ημερομίσθια, με το μεροκάματο του ανειδίκευτου εργάτη, ενώ, εφόσον λειτουργήσουν εκ νέου σταθμοί η αμοιβή θα «πέσει» στα τρία μεροκάματα.
Η κ. Μπέλτσιου θυμάται ότι η ημερήσια αμοιβή ήταν 2 ευρώ (ο σταθμός ήταν μόνο βροχομετρικός).
- «Ίσα-ίσα για το γάλα», λέει.
