Η πρόοδος υλοποίησης του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ) Θεσσαλίας Στερεάς Ελλάδας και Ηπείρου 2007 – 2013, η προτεινόμενη νέα αναθεώρησή του, καθώς και η Νέα Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 ήταν τα κύρια αντικείμενα συζήτησης κατά τη διάρκεια της 5ης Συνεδρίασης της Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος, που πραγματοποιήθηκε στην Αγριά του Βόλου. Στην Επιτροπή, στην οποία προήδρευσε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, παρουσία των περιφερειαρχών Ηπείρου Αλέξανδρου Καχριμάνη και Στερεάς Ελλάδας Κλέαρχου Περγαντά, διαπιστώθηκε η σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση του Προγράμματος, με την απορρόφησή του να φτάνει σε ποσοστό 64,34%, ξεπερνώντας αισθητά το μέσο όρο του ΕΣΠΑ (55%). Στη συνεδρίαση συμμετείχαν τα μέλη της, που είναι εκπρόσωποι: ΟΤΑ Α’ βαθμού, αρμοδίων Υπουργείων, της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των παραγωγικών και Κοινωνικών εταίρων, και με την παρουσία φορέων από τις Περιφέρειες Θεσσαλίας, Ηπείρου και Στερεάς Ελλάδος.
Στην τοποθέτηση του ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κώστας Αγοραστός επεσήμανε μεταξύ άλλων, ότι πρόκειται για την τελευταία τροποποίηση του ΕΣΠΑ των Περιφερειών, το οποίο λήγει στο τέλος του 2015, η οποία γίνεται σε συνεργασία σε όλους τους φορείς οι οποίοι εμπλέκονται στο πρόγραμμα αυτό.
Ως Περιφέρεια Θεσσαλίας, τόνισε ο κ Αγοραστός, μαζί με την Ήπειρο και την Στερεά Ελλάδα έχουμε ένα υγιές πρόγραμμα, το πρώτο πρόγραμμα στη χώρα από πλευράς απορροφητικότητας, αλλά ταυτόχρονα και σε ότι αφορά την υλοποίηση των έργων. Σήμερα από εδώ δίνουμε ένα μήνυμα σε όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην διαδικασία υλοποίησης των έργων , ότι πρέπει να τρέξουν πολύ γρήγορα, να υπερβάλουν εαυτό και να πάνε με ρυθμούς μεγάλους, μεγαλύτερους από αυτούς που είχαν μέχρι σήμερα, γιατί στόχος μας είναι να μην χαθεί ούτε ένα ευρώ. Εμείς, συνέχισε, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, μαζί με τις εκχωρήσεις που μας έχει κάνει το ΕΠΠΕΡΑΑ για έργα περιβάλλοντος αλλά και το Κοινωνικό Ταμείο (για τα ΤΟΠΣΑ), έχουμε έναν προϋπολογισμό εντάξεων 730 εκ. ευρώ.
Έχουμε πάνω από 330 έργα ενταγμένα στο ΕΣΠΑ και παρουσιάζουμε μια απορροφητικότητα 64,34 % την οποία υπερδιπλασιάσαμε από το καλοκαίρι του 2011 που αναλάβαμε την διαχείριση του ΕΣΠΑ. Αυτό το πετύχαμε γιατί επιταχύναμε τους ρυθμούς μας, αλλά πρέπει και το κράτος να τρέξει από την πλευρά του: Απαλλοτριώσεις, διαδικασίες υλοποίησης των έργων, ο νόμος περί των δημοσίων έργων, η γραφειοκρατία κ.α πρέπει να αλλάξουν ριζικά, για να πάμε γρήγορα καθώς ο χρόνος δημιουργεί θέσεις εργασίας και δίνει χρήμα στην πραγματική οικονομία.
Το νέο ΕΣΠΑ
Σε ότι αφορά το νέο ΕΣΠΑ, δηλαδή το ΣΕΣ 2014-2020, ο περιφερειάρχης παρατήρησε ότι το κράτος είναι πάλι πίσω, ενώ οι Περιφέρειες έχουν ήδη καταρτίσει το πρόγραμμά τους. «Το λάθος που είχε γίνει στο παρελθόν ήταν η έλλειψη ταχύτητας η οποία μας στοίχισε 7 μονάδες στο ΑΕΠ της χώρας και 7 % στις θέσεις εργασίας. Γι’ αυτό το ζητούμενο είναι η ταχύτητα με έναν εθνικό συντονιστή που θα συντονίζει το νέο ΕΣΠΑ, τα Υπουργεία με επιτελικό ρόλο, και μετά οι Περιφέρειες με την εκχώρηση των Προγραμμάτων, να τα διαχειρίζονται και να τα διαχέουν σε όλους τους φορείς».
Και ο κ. Αγοραστός υπογράμμισε: «για το νέο ΕΣΠΑ το ΣΕΣ, πραγματοποιούμε μια δουλειά από κάτω προς τα πάνω και έχουμε πετύχει σε συνεργασία με όλα τα Υπουργεία να έχουμε σ’ αυτό 13 Ολοκληρωμένα Περιφερειακά Προγράμματα, με Γεωργικό Ταμείο για έργα που έχει ανάγκη ο αγροδιατροφικός τομέας, με Κοινωνικό Ταμείο για ενεργητικές δράσεις κατά τις ανεργίας, καθώς και Περιβαλλοντικό Ταμείο για έργα προστασίας του περιβάλλοντος. Ευελπιστούμε και πιστεύουμε ότι το Πρόγραμμα αυτό θα έχει διπλάσιο προϋπολογισμό σε σχέση με το ΕΣΠΑ 2007-2013.
Εμείς συνεχίζουμε να διεκδικούμε και πετυχαίνουμε. Έχουμε αλλάξει πολλά στη διαδικασία υλοποίησης του ΕΣΠΑ, μειώσαμε τους χρόνους των διαδικασιών, συνεργαζόμαστε με όλους τους φορείς για να έχουμε αποτελέσματα. Στη Θεσσαλία μαζί με τα τομεακά προγράμματα του ΕΣΠΑ ξεπερνάμε το 1, 5 δις ευρώ για έργα.
Το χωρικό αυτό ΕΣΠΑ είναι το καλύτερο αυτή τη στιγμή στη χώρα μας από πλευρά εντάξεων, απορροφήσεων και υλοποίησης των έργων», συμπλήρωσε ο κ. Αγοραστός.
Ήπειρος-Στερεά
Από την πλευρά του ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, Κ. Περγαντάς επεσήμανε τα ακόλουθα: «Αρχικά θέλω να ευχαριστήσω τον Κώστα Αγοραστό για την φιλοξενία, εδώ στον Βόλο και να τονίσω ότι συνεργαζόμαστε εξαιρετικά και σε επίπεδο της Ένωσης των Περιφερειών αλλά και στο επίπεδο του επιχειρησιακού προγράμματος Ήπειρος-Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία και αυτή η καλή συνεργασία παρέχει αποτελέσματα. Αυτή τη στιγμή είμαστε στην τελευταία περίοδο στο κλείσιμο της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 και πλέον πάμε στην τελική ευθεία υλοποίησης και συμβασιοποίησης και χρηματοδότησης πληρωμής των έργων. Το ΠΕΠ Θεσσαλίας –Στερεάς Ελλαδας-Ήπειρου είναι σε απορροφητικότητα το πρώτο ΠΕΠ στη χώρα και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία επειδή δείχνει την παραγωγικότητα των τριών Περιφερειών αλλά και των διαχειριστικών αρχών. Το ζήτημα αυτή τη στιγμή είναι να έχουμε έργα τα οποία είναι ώριμα απ’ το ΕΣΠΑ το οποίο διανύουμε τώρα να περάσουνε αυτόματα στην επόμενη προγραμματική περίοδο πράγμα που σημαίνει ότι με την έναρξη της νέας περιόδου να συμβασιοποιήσουμε έργα και να περάσουμε στις πληρωμές. Αυτό είναι παρά πολύ σημαντικό, δεν γινόταν στις άλλες προγραμματικές περιόδους με αποτέλεσμα σε ένα μεταβατικό διάστημα 2 και 3 χρόνια να μην υπάρχουν πληρωμές, να μην υπάρχει ρευστό στην αγορά και αυτό θεωρώ πως είναι μια πολύ σημαντική κατάκτηση. Εμείς κάνουμε τη δουλειά μας, τα ουσιαστικά χρηματοδοτικά εργαλεία μας είναι μόνο το ΕΣΠΑ, οι Περιφέρειες έχουν τρομερά προβλήματα με τους πόρους ΚΑΠ , οι οποίοι δεν έχουν καταβληθεί για το 2013 πράγμα το οποίο σημαίνει ότι δεν θα έχουμε να πληρώσουμε πολύ απλοϊκά νερό-φως-τηλέφωνο. Ελπίζω μέχρι το τέλος του έτους και σε συνεργασία με τον υπουργό Κ Χατζηδάκη το πρόβλημα αυτό να λυθεί».
Ο περιφερειάρχης Ηπείρου εξάλλου Αλ. Καχριμάνης αφού ευχαρίστησε επίσης τον Κώστα Αγοραστό για την συνεργασία επεσήμανε:«.Οι αιρετές περιφέρειες έχουν δουλέψει αρκετά, έχουν κάνει αυτό που δεν έχει κάνει δυστυχώς το κεντρικό κράτος με τα τομεακά προγράμματα και είμαστε εμείς που σώσαμε την παρτίδα σε ότι αφορά με τις απορροφήσεις των κονδυλίων από την Ευρώπη. Έχουμε πιάσει τους στόχους του ν+2 και τους μνημονιακούς στόχους, γίνεται ένας αγώνας διαρκείας. Εάν το κράτος και στην επομένη προγραμματική περίοδο δώσει σημασία στις αιρετές Περιφέρειες και δώσει το δικαίωμα να δουλέψουν τα αγροτικά προγράμματα, τα προγράμματα που αφορούν το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και δεν τα κάνει κεντρικά, όπως άλλωστε έχει υποσχεθεί ότι θα τα κάνει αυτά το υπουργείο ανάπτυξης, τότε θα είναι μια νέα μέρα για την Ελλάδα».
Το πρόγραμμα
Αναλυτικά, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα που διαρθρώνεται σε 12 Άξονες (4 ανά Περιφέρεια) και το οποίο διαχειρίζεται από πολλούς «Ενδιάμεσους Φορείς Διαχείρισης», είναι προϋπολογισμού 1.383 εκ. ευρώ, παρουσιάζει πρόοδο άκρως ικανοποιητική. Συνοπτικά με στοιχεία σημερινά: (σε συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη) η κατάσταση διαμορφώνεται ως ακολούθως:
Εντάξεις : 2.195.862 ευρώ, ποσοστό 158,8%
Νομικές Δεσμεύσεις: 1.615.685 ευρώ , ποσοστό 116,8%
Δαπάνες: 1.042.896 ευρώ, ποσοστό 75,4%.
Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας ανήκουν οι 4 Άξονες εκ των 12 του Προγράμματος.
Η πρόοδος των Αξόνων της Θεσσαλίας με σημερινά στοιχεία είναι (σε συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη) :
Εντάξεις : 675,5 εκ. ευρώ , ποσοστό 135,74 %
Νομικές Δεσμεύσεις : 474,3 εκ. ευρώ, ποσοστό 95,31 %
Δαπάνες : 320 εκ. ευρώ, ποσοστό 64,34 %.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας διαχειρίζεται με Αποφάσεις «εκχώρησης» και πόρους του ΕΠΠΕΡΑΑ και του ΕΠΑΝΑΔ (Ανθρώπινο Δυναμικό), συνολικά 55 εκ.ευρώ.
ΕΠΠΕΡΑΑ:
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας και η Διαχειριστική Αρχή διαχειρίζονται πόρους 43 εκ.ευρώ.
Σήμερα ενταγμένα έργα είναι 43 , με 40 εκ.ευρώ προϋπολογισμό ένταξης και ήδη αξιολογούνται νέα έργα για ένταξη.
Αφορούν στους τομείς του Πόσιμου Νερού (8 έργα με 24,5 εκ.ευρώ Προϋπολογισμό)
Αντιπλημμυρικά έργα ( 2 έργα με 4,4 εκ.ευρώ Προϋπολογισμό) και
Έργα διαχείρισης απορριμμάτων (13 έργα με προϋπολογισμό 11 εκ.ευρώ)
ΕΠΑΝΑΔ
(το έργο των ΚΗΦΗ που έχει σήμερα ολοκληρωθεί)
Και:
Ενταγμένα 31 ΤΟΠΣΑ συνολικού προϋπολογισμού 8,5 εκ.ευρώ. Ήδη αρκετά από αυτά έχουν συμβασιοποιηθεί και ξεκίνησαν να υλοποιούνται, αναμένεται δε να πληρώσουν τις πρώτες δαπάνες τους εντός του 2013.
Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας ανήκουν οι 4 Άξονες εκ των 12 του Προγράμματος όπως προαναφέρθηκε.
307 ενταγμένα Δημόσια Έργα 559 εκ.ευρώ προϋπολογισμό σήμερα.
Άξονας 1 (Προσπελασιμότητα):
34 έργα , 259 εκ.ευρώ προϋπολογισμός ένταξης
Ήδη ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός του Άξονα δεν επαρκεί να καλύψει τα έργα, για το λόγο αυτό προτείνεται αύξηση του Προϋπολογισμού με την Αναθεώρηση του προγράμματος.
Άξονας 4 (Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα ζωής):
229 έργα , 297 εκ.ευρώ προϋπολογισμός ένταξης
Άξονας 10 (Τεχνική Υποστήριξη):
44 έργα , 3,6 εκ.ευρώ προϋπολογισμός ένταξης
Στον Άξονα 7 (Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα) δεν είναι ενταγμένα Δημόσια Έργα, αλλά Επενδύσεις προϋπολογισμού 116,5 εκ.ευρώ (περίπου 1.800 επενδύσεις). Αυτές διαχειρίζονται από τις Τράπεζες, τη Διεύθυνση Προγραμματισμού της Περιφέρειας και τη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων που Υπουργείου.
Πλέον αυτού του ποσού, 22,5 εκ.ευρώ που αφορούν στον τελευταίο «κύκλο ΜΜΕ» διαχειρίζονται από το ΕΠΑΝ και με Φορέα Διαχείρισης τον ΕΦΕΠΑΕ προχωράνε στην αξιολόγηση νέων προτάσεων επενδύσεων που αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα.
Στη συνεδρίαση της επιτροπής παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων οι αντιπεριφερειάρχες Λάρισας Ρένα Καραλαριώτου, Καρδίτσας Βασίλης Τσιάκος, θεματικοί Μαρία Μαμάρα και Γεωργία Κόκκαλη-Κουβέλη, οι δήμαρχοι Βόλου Π. Σκοτινιώτης, Καρδίτσας Κώστας Παπαλός, Αλμυρού Ευάγγελος Χατζηκυριάκος, Νοτίου Πηλίου Νίκος Φορτούνας, Καλαμπάκας Δημήτρης Σακελλαρίου, Ζαγοράς-Μουρεσίου Γιώργος Αντώνογλου, Παλαμά Κώστας Πατσιαλής, Τυρνάβου Νίκος Μαλάκος καθώς και δήμαρχοι από Δήμους της Ηπείρου και της Κεντρικής Ελλάδας, ο πρόεδρος του περιφερειακού συμβουλίου Γρηγόρης Παπαχαραλάμπους, οι περιφερειακοί σύμβουλοι Σούρλας Πέτρος, Κώστας Χαλέβας, Λεωνίδας Ρίνης, Δωροθέα Κολυνδρίνη, Αποόστολος Παπατόλιας, Ζήσης Γρηγορίου ο αναπληρωτής πρύτανης του Πανεπ. Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας, ο πρόεδρος του ΤΕΙ Θεσσαλίας Παναγιώτης Γούλας και ο αντιπρόεδρος Μ. Βλαχογιάννης, ο γενικός διευθυντής της Περιφέρειας κ. Κώστας Μέγας, εκπρόσωποι και υπηρεσιακοί παράγοντες Υπουργείων, Διαχειριστικών Αρχών και Περιφερειακών Ενοτήτων, κοινωνικοί και παραγωγικοί φορείς, εκπρόσωποι επιμελητηρίων κ.α.
