Του Γιώργου Μακρή
Ακόμη και τη μισή παραγωγή τους κινδυνεύουν να χάσουν (δηλαδή να μείνει αδιάθετη) φέτος οι παραγωγοί των πράσινων μήλων (ξινόμηλων) της Αγιάς αν οι αρχές της Ρωσίας δεν ανάψουν το πράσινο φως για την εξαγωγή τους στην αγορά της χώρας τους.
Το πρόβλημα αναμένεται να γίνει ακόμη οξύτερο τα επόμενα χρόνια αν δεν βρεθεί ικανοποιητική λύση για τη συντήρησή τους. Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι το πράσινο μήλο κινδυνεύει να πέσει θύμα της... επιτυχίας του υπό την έννοια ότι η παραγωγή του αυξήθηκε σημαντικά τα τελευταία 7-10 χρόνια στην επαρχία Αγιάς και κυμαίνεται πλέον στους 50 χιλ. τον. ετησίως, κάτι που καθιστά την καλλιέργεια ως μία από τις σημαντικότερες στο νομό Λάρισας αφού το πράσινο μήλο της Αγιάς θεωρείται το πιο ποιοτικό και πιο νόστιμο στην Ευρώπη!
Η σπουδαιότητα της καλλιέργειας, αλλά και η κρίσιμη καμπή στην οποία βρίσκεται αναδείχθηκαν περίτρανα σε σύσκεψη χθες στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπό την προεδρία του αναπληρωτή υπουργού κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου και τη συμμετοχή του βουλευτή Λάρισας του ΚΚΕ κ. Γιώργου Λαμπρούλη, του δημάρχου Αγιάς κ. Αντώνη Γκουντάρα, στελεχών της Διεύθυνσης Φυτοπροστασίας του Υπουργείου και εκπροσώπων των μηλοπαραγωγών (ήταν παρόντες οι κ. Ρίζος Μαρούδας, Πέτρος Σίμος, Γιώργος Ζέικος, Γιώργος Κούκας, Μιχάλης Ζιούλης, Γιώργος Καρτερός, Θόδωρος Ριζούλης, Δημήτρης Φουκαλάς και Βασίλης Σμυρλής). Έξω από το Υπουργείο είχαν συγκεντρωθεί κι άλλοι αγρότες της επαρχίας Αγιάς που μετέβησαν χθες στην Αθήνα μ’ ένα λεωφορείο.
Από τη σύσκεψη προέκυψε ότι όλες οι ελπίδες εναποτίθενται πλέον στην αγορά της Ρωσίας μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσει δραστικά τα επιτρεπόμενα όρια καταλοίπων διφαινυλαμίνης στα πράσινα μήλα από 5 μιλιγραμμάρια το κιλό στο 0,1 μιλιγραμμάριο το κιλό (διφαινυλαμίνη είναι η ουσία στην οποία εμβαπτίζονται τα πράσινα μήλα για να συντηρηθούν).
Όπως ενημέρωσε ο κ. Μάξ. Χαρακόπουλος το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης απηύθυνε ήδη ερώτημα προς τις αρχές της Ρωσίας για να του γνωστοποιήσουν τα όρια που θέτει το ρωσικό κράτος στα κατάλοιπα διφαινυλαμίνης (η απάντηση αναμένεται εντός των ημερών). Αν αυτά παραμείνουν στα 5 μιλιγραμμάρια το κιλό, τότε μια σημαντική ποσότητα των πράσινων μήλων της Αγιάς θα εμβαπτιστούν στην εν λόγω ουσία και θα εξαχθούν στη Ρωσία. Στην αντίθετη περίπτωση πάνω από τη μισή παραγωγή κινδυνεύει να μείνει αδιάθετη καθώς το 50-60% των πράσινων μήλων της Αγιάς λόγω της τραγανότητας και της σκληρότητάς τους διατίθενται στην αγορά μετά τον Μάρτιο.
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
Βεβαίως, και να ανάψει το πράσινο φως η Ρωσία, μένει να επιλυθούν κι άλλα ζητήματα. Για παράδειγμα, η εταιρία που παράγει το σκεύασμα με τη διφαινυλαμίνη ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές ότι μετά την απόφαση της ΕΕ δεν προτίθεται καν να παράγει φέτος το προϊόν της (ανάλογο πρόβλημα με τους Έλληνες έχουν και οι μηλοπαραγωγοί της Ισπανίας). Στη χθεσινή σύσκεψη εκφράστηκε πάντως η πεποίθηση ότι αν η Ρωσία πει το «ναι» και ως εκ τούτου υπάρξει ζήτηση για το εν λόγω σκεύασμα, τότε η εταιρία θα το παράξει.
Ωστόσο, ακόμη και αν δοθεί λύση στη συντήρηση φέτος των πράσινων μήλων, το ζήτημα είναι τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια. Από τη χθεσινή συζήτηση προέκυψαν δύο κυρίως εναλλακτικές:
-Η χρησιμοποίηση μιας άλλης δραστικής ουσίας που διατίθεται στην αγορά, αν και οι αγρότες που τη χρησιμοποίησαν το 2011 εξέφρασαν επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητά της σε σχέση με τη διφαινυλαμίνη η οποία χρησιμοποιήθηκε κατ’ εξαίρεση το 2012.
-Η υιοθέτηση νέου τρόπου συντήρησης των πράσινων μήλων στα ψυγεία (είναι μια νέα μέθοδος που χρησιμοποιείται στην Ιταλία), κάτι πάντως που εφ’ όσον συμβεί, θα εφαρμοστεί από την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, ενώ η αποτελεσματικότητά της μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
Για φέτος, πάντως, η χρησιμοποίηση της άλλης δραστικής ουσίας που δεν αφήνει κατάλοιπα στα μήλα φαίνεται να αποτελεί μονόδρομο για τους μηλοπαραγωγούς, όπως ανέφεραν στη σύσκεψη.
ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ
-ΕΡΕΥΝΑ
Οι αγρότες της Αγιάς ζήτησαν από τον κ. Μάξ. Χαρακόπουλο να παρέμβει στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα και να τους ζητήσει με τη σειρά του να βρουν νέες μεθόδους για τη συντήρηση των πράσινων μήλων. Ο αναπληρωτής υπουργός είπε ότι θα το κάνει, ωστόσο παρατήρησε ότι η έρευνα χρειάζεται χρόνο για να αποφέρει καρπούς και εξέφρασε την άποψη ότι η αγορά (εταιρίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων) θα κινηθεί νωρίτερα εφ’ όσον υπάρχει αποδεδειγμένα ζήτηση από τους μηλοπαραγωγούς σ’ ολόκληρη την ΕΕ.
Οι αγρότες ζήτησαν ακόμη από τον αναπληρωτή υπουργό να διερευνήσει το ενδεχόμενο χορήγησης αποζημιώσεων μέσω ΕΛΓΑ για τη διαφαινόμενη καταστροφή της παραγωγής με τον κ. Μάξ. Χαρακόπουλο να απαντά ότι θα το εξετάσει με τη διοίκηση του οργανισμού χωρίς πάντως να αφήνει μεγάλα περιθώρια ικανοποίησης του αιτήματος.
Από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπουργός πρότεινε στους αγρότες, εφ’ όσον δεν βρεθεί κάποια ικανοποιητική λύση για τη συντήρηση των πράσινων μήλων, να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση των καλλιεργειών τους μέσω ομάδων παραγωγών οι οποίες επιδοτούνται από την Ε.Ε. Οι αγρότες δεν φάνηκαν θετικοί στην προτροπή του κ. Μάξ. Χαρακόπουλου καθώς όπως αντέτειναν έχουν ήδη κάνει σημαντική αναδιάρθρωση τα τελευταία 7-10 χρόνια, ενώ δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για να συντηρηθούν την 5ετία που χρειάζεται ένα νέο δέντρο για να αποδώσει.
ΔΗΛΩΣΕΙΣ
Μετά τη σύσκεψη έγιναν οι εξής δηλώσεις:
Μάξιμος Χαρακόπουλος:
«Πέρυσι, η Διεύθυνση Φυτοπροστασίας του ΥπΑΑΤ, έδωσε κατ’ εξαίρεση άδεια για τη χρήση διφαινυλαμίνης και έτσι δεν υπήρχε πρόβλημα στη διάθεση των πράσινων μήλων. Φέτος, όμως, είμαστε υποχρεωμένοι να σεβαστούμε το νέο, αυστηρό, κανονιστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δεν αφήνει περιθώρια διάθεσής τους στην εσωτερική αγορά της ΕΕ.
Εξαντλούμε, ωστόσο, κάθε δυνατότητα προκειμένου να υπάρξει διάθεση του προϊόντος σε τρίτες χώρες. Έχουμε, λοιπόν, επισήμως ζητήσει από τη Γενική Διεύθυνση Υγείας και Καταναλωτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG SANCO), αλλά και από την αρμόδια αρχή της Ρωσίας, να μας γνωστοποιήσουν ποια είναι τα κατώτερα ανεκτά όρια καταλοίπων διφαινυλαμίνης στη ρωσική αγορά, έτσι ώστε να εξετάσουμε την προοπτική εξαγωγής του προϊόντος. Είμαστε εν αναμονή αυτών των απαντήσεων, προκειμένου να ξαναδούμε τη δυνατότητα της κατ’ εξαίρεση χορήγησης άδειας χρήσης διφαινυλαμίνης στα πράσινα μήλα.
Όσον αφορά στη μεσοπρόθεσμη αντιμετώπιση του προβλήματος ενημερώσαμε τους εκπροσώπους των μηλοπαραγωγών της Αγιάς για τα επιδοτούμενα από την Ε.Ε. επιχειρησιακά προγράμματα σταδιακής αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών πράσινου μήλου, που μπορούν να υλοποιηθούν μέσα από τις Οργανώσεις Παραγωγών.
Θα ήθελα επίσης να τονίσω ότι σε κάθε περίπτωση, όλοι θα πρέπει να μιλούμε αλλά και να δρούμε με υπευθυνότητα, έτσι ώστε να μην αφήνουμε περιθώρια να αμφισβητηθεί η ποιότητα και το ξεχωριστό όνομα, που έχουν τα πράσινα μήλα Αγιάς».
Γιώργος Λαμπρούλης:
«Εκ μέρους του υπουργείου, ο υπουργός δεν δεσμεύτηκε για τίποτα, το μόνο που είπε είναι ότι ενδεχόμενη διάθεση για φέτος ποσοτήτων ή μεγάλων ποσοτήτων στη Ρωσία, μπορεί ενδεχομένως να εξασφαλίσει το εισόδημα των αγροτών. Όμως σε καμία περίπτωση, με ένα αρνητικό αποτέλεσμα εκ μέρους των αγορών, Ρωσίας εν προκειμένου, δεν πρόκειται να διασφαλίσει το εισόδημα των αγροτών. Και σε αυτή την κατεύθυνση, δεν πήραν καμία θετική απάντηση οι αγρότες από το υπουργείο σε ό,τι αφορά στη διασφάλιση του εισοδήματός τους».
Αντώνης Γκουντάρας:
«Νομίζω ότι στη σύσκεψη σήμερα, το πρόβλημα μπήκε στη σωστή του διάσταση. Σήμερα ειπώθηκαν αλήθειες. Η λύση για τη φετινή σεζόν νομίζω ότι είναι να καταφέρουμε ένα μέρος από την παραγωγή να προωθηθεί στην αγορά της Ρωσίας και βεβαίως για του χρόνου, να δούμε ποιο σκεύασμα θα μπορέσει να αντικαταστήσει αυτό το οποίο απαγορεύτηκε. Οφείλουμε πάντως να προστατέψουμε την ποιότητα και το όνομα του προϊόντος».
Πέτρος Σίμος – πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Μεταξοχωρίου:
«Ήρθαμε από την Αγιά για να ζητήσουμε από το Υπουργείο τρόπους, οι οποίοι θα εγγυώνται την ασφαλή διακίνηση του μήλου για τον κόσμο και για τους παραγωγούς. Το υπουργείο δεν δεσμεύτηκε σε τίποτα, είμαστε ξεκρέμαστοι, επιμένουμε και θέλουμε να παράγουμε τα νόστιμα, ποιοτικά μήλα, τα ξινά μήλα της Αγιάς, και λέμε σ’ όλο τον κόσμο να τα τρώει άφοβα».
