ΕΛΑΣΣΟΝΑ (Γραφείο «Ε»)
Του Γιάννη Μουκίδη
«Παρόντες» στο αιώνιο προσκλητήριο της ιστορίας του Έθνους θα είναι οι 52 συνολικά Τσαριτσανιώτες, που εκτελέσθηκαν από τους Ιταλούς (1943) και τους Γερμανούς (1944). «Οι 52 Τσαριτσανιώτες έσβησαν, αλλά οι ψυχές τους έμειναν ολόρθες για να θυμίζουν στο Έθνος τον έρωτα για την ελευθερία και το χρέος για την πατρίδα, όταν την πατάει ξένο πόδι κατακτητή!», τονίστηκε στις καθιερωμένες εκδηλώσεις μνήμης, όπου μέσα σε ατμόσφαιρα συγκίνησης, ο Δήμος Ελασσόνας, η ιστορική και μαρτυρική κωμόπολη της Τσαριτσάνης και οι κάτοικοι της τίμησαν για μια ακόμη χρονιά τους 52 συνολικά πατριώτες, που εκτελέσθηκαν εν ψυχρώ στις 12 Μαρτίου 1943 (από τους Ιταλούς) και στις 20 Αυγούστου 1944 (από τους Γερμανούς).
Οι εκδηλώσεις μνήμης άρχισαν με τη Θεία Λειτουργία και το Μνημόσυνο που τελέσθηκαν στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Αμέσως μετά, στις 11 το πρωί, αναπέμφθηκε από τους ιερείς π. Γεώργιο Κοντοτάσιο και π. Αλέξανδρο Νεζεργιώτη επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο της εκτέλεσης, μπροστά από το Μνημείο που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της κωμόπολης.
Ο διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Τσαριτσάνης κ. Δημήτρης Μπουζούκης, με περιεκτική και μεστή ομιλία έκανε αναφορά στο χρονικό εκείνων των ημερών του 1943 και 1944, «καθηλώνοντας» το ακροατήριο με τη συγκλονιστική περιγραφή του, τότε που τα πυροβόλα σκόρπισαν θάνατο σε δεκάδες αθώους Τσαριτσανιώτες, στην μαρτυρικότερη κωμόπολη της Θεσσαλίας, στην ατίθαση και ανυπότακτη, στην υπερήφανη και αδάμαστη Τσαριτσάνη. Ανάμεσα στα άλλα, ο ομιλητής «καταθέτει»: «Οι παρόντες άνδρες έπρεπε να εκτελεσθούν, η απόφαση ήταν παρμένη. Η Τσαριτσάνη έπρεπε να σβήσει. Όταν αλλόφρονα τα γυναικόπαιδα έφταναν στα τελευταία σπίτια, προχωρώντας προς τον δρόμο της Ελασσόνας, οι φλόγες έζωναν την κωμόπολη από τις τέσσερις πλευρές. Περνούν μερικά αγωνιώδη δευτερόλεπτα και ενώ το πλήθος είχε φτάσει κοντά στο Α΄ Δημοτικό ακούει το κροτάλισμα των πυροβόλων. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα δεκάδες πτώματα σκεπάζουν την πλατεία με το θρυλικό πλάτανο! Αφηγείται μία αυτόπτης μάρτυς: Μόλις φύγανε τα αιμοσταγή τέρατα τρέξαμε στη νεκρική πλατεία, για να δούμε μπας και γλύτωσε κανένας. Μα, εκείνες, που δεν βλέπαν τους δικούς τους ψάχναν, ψάχναν, ω!! τι φρίκη… Μάνες, σύζυγοι, αδελφές, θυγατέρες, άνοιγαν οι ίδιες πρόχειρους τάφους για να πάρουν τους δικούς τους!». Και ο εκπαιδευτικός κ. Δημ. Μπουζούκης ολοκληρώνει, μέσα σε χειροκροτήματα: «Μην κλαίτε μάνες, κόρες, γυναίκες κι αδερφές, θάνατος δεν υπάρχει, μόνο τα χέρια δώστε, αδέλφια μου, να βασιλέψει ειρήνη, ν΄ ανθίσει γέλιο στις ματιές, να λάμψει ο τόπος όλος, κι όλος ο κόσμος μια φωνή να τραγουδήσει Ειρήνη!».
Στη συνέχεια, έγινε η καθιερωμένη κατάθεση στεφάνων από τους φορείς, τους εκπροσώπους των κομμάτων, τους συλλόγους και τα Σχολεία και το προσκλητήριο των νεκρών, όπου, μέσα σε ατμόσφαιρα συγκίνησης, αναγνώστηκε ο μακρύς κατάλογος των εκτελεσθέντων από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.
Η εκδήλωση, που παρουσίασε ο εκπαιδευτικός κ. Ευάγγ. Σαπουνάς, έκλεισε με τιμητική σιγή ενός λεπτού και απόδοση του Εθνικού Ύμνου από μαθητική χορωδία. Ακολούθησε δεξίωση για τις αρχές και τον κόσμο στην ισόγεια αίθουσα του Κοινοτικού Καταστήματος.
Στις εκδηλώσεις μνήμης στην Τσαριτσάνη παρευρέθηκαν: η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και υποψ. περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Ηρώ Διώτη, ο βουλευτής του ΚΚΕ και υποψ. δήμαρχος Λάρισας κ. Γιώργος Λαμπρούλης, η εντεταλμένη σύμβουλος – αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας – πρ. έπαρχος κ. Μαρία Μαμάρα, οι περιφερειακοί σύμβουλοι κ. Αθαν. Παιδής και κ. Αντ. Αδάμου, ο δήμαρχος Ελασσόνας κ. Γιώργος Πασχόπουλος, ο αντιδήμαρχος κ. Μιλτ. Βαρσάμης, ο πρόεδρος της Δημ. Κοινότητας Τσαριτσάνης κ. Αχιλλ. Μητσιμπόνας, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Χαρίσιος Γκουντούρας, ο πρόεδρος του Οργανισμού Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Κων. Κορακίδης, δημοτικοί σύμβουλοι, αξιωματικοί – εκπρόσωποι της 1ης Στρατιάς και του Αρχηγού του Α.Τ.Α., ο διοικητής της 8ης ΕΜΑΚ κ. Ζήσης Μπρούζας, ο διευθυντής της Αστυνομικής Υποδιεύθυνσης Ελασσόνας κ. Πέτρος Μουταφίδης, οι υποψήφιοι δήμαρχοι Ελασσόνας κ.κ. Νίκος Ευαγγέλου, Ηρακλής Λιόλιος, Δημ. Αβρανάς, Αποστ. Βάλλας, ο πρ. δήμαρχος Ελασσόνας κ. Πέτρος Χατζήνας, ο πρ. κοινοτάρχης Τσαριτσάνης κ. Νικ. Τσιμπόλης, ο πρόεδρος του Δικτύου Συλλόγων «Περραιβία» κ. Κων. Σκριάπας, εκπρόσωποι της ΠΕΑΕΑ – Δημοκρατικός Στρατός, μέλη της Ένωσης Συνταξιούχων Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου 1941-1944, εκπρόσωποι κομμάτων (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, «Κοινωνική Συμφωνία» της κ. Κατσέλη, Εργατικό Επαναστατικό Κόμμα), μέλη της Ενωτικής Πρωτοβουλίας Πολιτών, εκπαιδευτικοί, τα δ.σ. του Μορφωτικού Συλλόγου και του Συλλόγου Γυναικών Τσαριτσάνης, ο εκδότης του «Αναγνώστη» κ. Αχ. Κίτσας, «απόδημοι» Τσαριτσανιώτες, συγγενείς των εκτελεσθέντων, μαθητές, και πολλοί κάτοικοι(όλων των ηλικιών) της ιστορικής και μαρτυρικής κωμόπολης.
