Συνέντευξη στη Λένα Κισσάβου
Παραδομένο στη λήθη παραμένει ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της ιστορίας της Λάρισας, που θα μπορούσε να έχει εκμεταλλευτεί. Άλλες πόλεις θα το είχαν κάνει: το μνημείο του Ιπποκράτη.
Για την ανάδειξή του είχε ανατείλει μια... αχτίδα φωτός το 2009, όταν η τότε πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Λαρισαίων, κ. Κατερίνα Ζιαζιά, έβαλε στόχο να το βγάλει από το σκοτάδι.
Όλα φαινόταν, ότι κυλούσαν προς την κατεύθυνση υλοποίησης ενός φιλόδοξου σχεδίου, καθώς η ίδια είχε αφιερωθεί σε αυτό.
Είχε γίνει ειδική μελέτη ανακατασκευής του εσωτερικού –και όχι μόνο-του χώρου, καταγραφή των αντικειμένων, ενώ υπήρχε και ένα κονδύλι που θα έδινε σάρκα και οστά στο όραμα. Όλα λοιπόν ήταν έτοιμα να ξεκινήσουν.
Σήμερα στα 2014 πια, το σχέδιο «Ιπποκράτης» παραμένει όραμα και αναμφίβολα η κ. Κατερίνα Ζιαζιά είναι από τους καταλληλότερους ανθρώπους να μας πει το γιατί.
*Με αφορμή τις πρωτοβουλίες που αναλάβατε, πριν μερικά χρόνια, για τις δομές πολιτισμού και τα μνημεία της πόλης, τολμήσατε να τα ακουμπήσετε όλα μαζί, αλλά, υπάρχει ένα κενό: ο Ιπποκράτης.
- «Tολμήσαμε συνεργασίες και υλοποιήσαμε εκδηλώσεις με θέματα που πραγματικά υπήρχε μία «εκ διαμέτρου αντίθετη» διάσταση θεματολογίας (ροκ φεστιβάλ -Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, GRAFFITY - Λαογραφία... κ.λπ.).
Σέβομαι πάντα την πόλη που γεννήθηκα, μεγάλωσα και δραστηριοποιούμαι. Πίστευα και πιστεύω ότι μόνο με τη σύνθεση των δεδομένων της πόλης μπορούμε και την πόλη να υπηρετούμε και την ταυτότητά της να προβάλουμε.
Προσωπικότητες έζησαν για μεγάλο ή μικρό μέρος της ζωής τους στη Λάρισα. Προσωπικότητες υπηρέτησαν τη Λάρισα. Η ιστορία αν αξιοποιηθεί, είναι ένας παράγοντας που δίνει υπεραξία και ταυτότητα στην πόλη.
Ο Ιπποκράτης έζησε, εργάστηκε, πέθανε και θάφτηκε στη Λάρισα. Με πρωτοβουλία Λαρισαίων δημιουργήθηκε το μνημείο - κενοτάφιο.
Να ξεκαθαρίσω, εγώ δεν είμαι ούτε τυμβωρύχος, ούτε λαθρανασκαφέας της ζωής της πόλης. Λυπάμαι που το λέω, αλλά πολλοί είναι οι κάτοικοι που ασφυκτιούν και θέλουν να προσφέρουν εθελοντικά. Πιθανώς αυτοί να είναι η πλειοψηφία.
Έρχομαι λοιπόν, να «απολογηθώ» για το τι έγινε και τι δεν έγινε ή γιατί δεν έγιναν, όσα δημοσίως είχα αναφέρει.
Κάτοικοι της συνοικίας, αλλά και της πόλης, επισκέπτες, πολιτικοί και δημοτικοί σχηματισμοί αναφέρονται, καταγγέλλουν, προτείνουν για το κενοτάφιο τη δική τους άποψη. Εγώ θα σας πω τη δική μου αλήθεια, όπως συνδέθηκε με τη συμβολή πολιτών και επιστημόνων της πόλης καθώς και το τότε αλλά και το σημερινό μου όραμα για το μνημείο.
Θα έπρεπε να είναι το δεύτερο σημαντικότερο μνημείο της Λάρισας, μετά το Αρχαίο Θέατρο. Να αξίζει κάποιος να ταξιδέψει για να το δει από κοντά και να μην γίνει απλά ένα τοπόσημο εσωτερικής κατανάλωσης.
Για όλους εμάς τους εθελοντές, αυτός είναι ο στόχος και ο σκοπός μας...
Το ενδιαφέρον μου επικεντρώθηκε στο Μνημείο του Ιπποκράτη, για πολλούς λόγους: Πρώτος από όλους ήταν η κλασική «παιδική» περιέργεια του απλού ανθρώπου, γιατί αυτό το μνημείο δεν είναι ανοιχτό. Μια ερώτηση που συχνά έκανα στον πατέρα μου, παίρνοντας πάντα την ίδια απάντηση, την οποία ποτέ δεν κατάλαβα, μέχρι τη στιγμή που οι «περίφημες τακτικές» των υποτιθέμενων ταγών... μπήκαν καλά στο μυαλό μου, μη υπηρετώντας τες βέβαια.
Χωροταξικά η θέση του μνημείου είναι τέτοια που μπορεί να λειτουργήσει χωρίς να επιβαρύνει τη συνοικία αλλά προφανώς να την ενισχύσει. Πάνω σε οδικό άξονα, με πάρκινγκ απέναντι, χώρο πρασίνου, κτλ.
Το μνημείο, σάπιζε και σαπίζει, μαράζωνε και μαραζώνει, φιλοξενώντας στους χώρους του, το μαρμάρινο αντίγραφο της πλάκας, που σκέπαζε τον τάφο του Ιπποκράτη, μαρμάρινη πλάκα με χαραγμένο τον όρκο του Ιπποκράτη, αφορισμούς του Ιπποκράτη, γραπτά του Ιπποκράτη σε μαρμάρινες πλάκες, ανάγλυφες παραστάσεις (αρχαία αντίγραφα σε γύψο), το άγαλμα (γύψινο) του Ιπποκράτη, φωτογραφίες των ιατρικών εργαλείων από την αρχαιότητα. Χάλκινες προτομές του Ασκληπιού, των Παπανικολάου, Φλέμινγκ και Παλιούρα. Κάδρα με όλους τους μεγάλους σταθμούς της ιατρικής ιστορίας έως τη δημιουργία του μουσείου φωτογραφίες με την Ασλάν, τον Γκαγκάριν, κ.ά. καθώς και μερικά βιβλία ιατρικού περιεχομένου, του 1860-70, αν θυμάμαι καλά.
Πήρα την πρωτοβουλία, επιστράτευσα και κάλεσα έμπειρους μηχανικούς, αρχιτέκτονες που αξιολόγησαν, την κατάσταση του κτιρίου, αφιλοκερδώς. Η επιλογή καθόλου τυχαία. Ήταν εκείνη του αρχιτέκτονα κ. Βάιου Ζητωνούλη, εγγονού του αείμνηστου Παλιούρα και η ομάδα των νέων αρχιτεκτόνων κ.κ. Δέσποινας Παυλίδη και Νέστωρα Κανέλλου, που είχαν πάρει το βραβείο στο διαγωνισμό για την τάφρο Χατζηχαλάρ. Αυτό έγινε το 2009 και μάλιστα θυμάμαι ότι η πρώτη συνάντηση, έγινε την ημέρα που είχαν ανακοινωθεί τα αποτελέσματα του διαγωνισμού στις εφημερίδες. Αγκαλιάστηκε από όλους, δόθηκαν ώρες και ώρες προσωπικής δουλειάς, από όλους μας, ολοκληρώθηκε η λίστα των επισκευών, έγιναν τα σχέδια, ο οικονομικός προϋπολογισμός, οι τρισδιάστατες εικόνες του Νέστορα, που ζωντάνεψαν πραγματικά μπροστά στα μάτια μας αυτό που είχαμε ονειρευτεί...
Ένιωσα πραγματικά ότι ενώνονται ίδιες δυνάμεις, με κοινό στόχο. Τέθηκε η πλάκα του Ιπποκράτη σε νερό, όπως την ξέβρασε το νερό του Πηνειού, διαμορφώθηκαν οι δύο εσοχές του κτιρίου σε αίθουσες με τα ονόματα των γιων του Ιπποκράτη, η μία, αίθουσα πολυμέσων «Θεσσαλός», βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο, αρχείο, ηλεκτρονικά μέσα, τόσο για τους μαθητές, φοιτητές... όσο και για τους πολίτες, επισκέπτες και η αίθουσα προβολών «Δράκοντας», με ψηφιακή εικονική πραγματικότητα της ζωής του Ιπποκράτη, χώρος διαλέξεων, κλ.π. και τόσα άλλα όνειρα...
Όλα επί χάρτου κ. Κισσάβου. Μόνο που τότε για εμάς ήταν άμεσα εκτελεστά!
Θα ήθελα εδώ να αναφερθώ στην επικοινωνία που είχα, με φορείς της Κω, καθώς και με συγγενείς του αρχικού σχήματος από τους οποίους είχα συναίνεση και ηθική κατ’ αρχήν συμπαράσταση όπως και ένθερμα τηλεφωνήματα συμπολιτών για την «πράξη τόλμης» της λειτουργίας του Μνημείου.
Η συνεργασία αυτή, συνέθεσε, αυτό που σήμερα μετά από τόσα χρόνια σας δείχνω. Παράλληλα τους ευχαριστώ δημόσια για την εκπόνηση της εμπεριστατωμένης αυτής μελέτης».
* Τα σχέδια υπήρχαν, αλλά τα χρήματα για το φιλόδοξο όραμα της ανακατασκευής;
- «Κάναμε σφικτή οικονομική διαχείριση, στον Πολιτιστικό Οργανισμό και εξοικονομήσαμε πόρους, που θα διατίθεντο στην επισκευή και στον εξοπλισμό του μνημείου.
Παράλληλα με τον σχεδιασμό, είχαμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση, από το ΥΠΕΧΩΔΕ, για τον περιβάλλοντα χώρο καθώς και πρόθεση χρηματοδότησης (χορηγίες) από φαρμακευτικές και άλλες εταιρίες, που θα κάλυπταν υλικά, εργασίες και εξοπλισμό. Την εποπτεία βεβαίως θα την είχαν οι υπηρεσίες του Δήμου.
Είχαμε συντάξει ολοκληρωμένο πλάνο λειτουργίας. Πρόθεσή μου ήταν με την ολοκλήρωση των εργασιών να προταθεί στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και συγκεκριμένα στο Ιατρικό Τμήμα, καθώς και στα Τμήματα των σχολών Υγείας του ΤΕΙ, οι ορκωμοσίες των νέων πτυχιούχων να γίνονται στον φυσικό τους χώρο, στο Μνημείο του Ιπποκράτη.
Φαντάζομαι οι επιστημονικοί σύλλογοι του τομέα υγείας της πόλης, θα το αγκάλιαζαν και τα «Ιπποκράτεια» θα αναγεννιόνταν. Διάφορες εκδηλώσεις, εκθέσεις, ομιλίες, εργαστήρια κλπ., θα πραγματοποιούνταν στον ανακαινισμένο χώρο. Η λειτουργία του θα προσέφερε πολλαπλάσια στην πόλη και στην περιοχή από το κόστος συντήρησης.
Σεβόμαστε την ιστορία μας κ. Κισσάβου και τιμούμε τους εμπνευστές και τους δημιουργούς του. Άρα η τιμή, τιμή δεν έχει! Στην ιστορία και την παρουσία μιας πόλης, δεν αξιολογούνται όλα, με οικονομικά μεγέθη».
*Ένας λοιπόν, έτοιμος φάκελος του έργου «Ιπποκράτης», παραμένει στα συρτάρια, ερμητικά κλειστός...
- «Δυστυχώς στρεβλή αντίληψη του κεντρικού κράτους και μειωμένα αντανακλαστικά ηθελημένα ή όχι, των τοπικών αρχόντων φρενάρουν πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν από λίγο η κάθε μία, να βελτιώσουν ή ακόμη και να αλλάξουν ταχύτερα τους ρυθμούς ανάπτυξης, οργάνωσης, και λειτουργίας της. Να αλλάξουν τη γενικότερη εικόνα της πόλης μας.
Εκφράζω την πικρία μου. Δυστυχώς ο φάκελος Ιπποκράτης έτοιμος και ώριμος, δεν αξιολογήθηκε, με τα ίδια κριτήρια στη συνέχεια, με αποτέλεσμα 5 χρόνια μετά, να είμαστε εκεί που οι οραματιστές του, παρέδωσαν το έργο.
Οφείλω εδώ να επισημάνω ότι ένα αντίγραφο του φακέλου, παρέμεινε στον Πολιτιστικό Οργανισμό και ένα παρέδωσα στις Τεχνικές Υπηρεσίες, ως Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Νεολαίας και Παιδείας, τότε. Από εκεί και πέρα νομίζω ότι για το τι δεν έγινε, δεν το σχολιάζω...».
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ
ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ
Όμως, η κ. Κατερίνα Ζιαζιά, εμφανίζεται αποφασισμένη να ολοκληρώσει αυτό που με κατάθεση ψυχής είχε ξεκινήσει και συμπληρώνει:
«Σύντομα ολοκληρώνεται η δημιουργία Συλλόγου Φίλων του Ιπποκράτη, που θα εργαστεί για το ώριμο εγχείρημα, την επισκευή και λειτουργία του Μνημείου. Ένας φορέας που θα σταθεί δίπλα σε όλες της «πηγές» Πολιτισμού, που κάθονται «στείρες», χωρίς να μπορούν να προσφέρουν στον πολίτη και τους επισκέπτες αυτής της πόλης, αυτό για το οποίο δημιουργήθηκαν».
«ΦΥΛΑΚΕΣ»
Και καταλήγει: «Θα ήθελα να καλέσω όλους τους νέους ανθρώπους, που κοντοστέκονται από μακριά (δικαιολογημένα βέβαια με τόσα που είδαν τα μάτια τους), να... σιμώσουν κοντά μας, να εκφράσουν τα οράματά τους, γιατί όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι. Οι «φύλακες» όμως είναι πάντα ίδιοι! Τους περιμένουμε...».
