Αυτό είναι ένα εκ των βασικών συμπερασμάτων του προέδρου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Κεντρικής – Δυτικής (ΤΕΕ/ΚΔ) Θεσσαλίας κ. Νίκου Παπαγεωργίου για το περασμένο έτος, όσον αφορά στην οικοδομική δραστηριότητα της περιοχής μας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, οι κατασκευαστές, ο τεχνικός κόσμος, αλλά και οι επενδυτές θα πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά τις εξελίξεις, ώστε να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες και να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στην αγορά.
«Η προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες θα είναι καθοριστική για τη μελλοντική ανάπτυξη του κλάδου στην περιοχή» δηλώνει χαρακτηριστικά.
Μέσω αναλυτικών στοιχείων που παραθέτει ο κ. Παπαγεωργίου στην «Ε», εξηγεί συγκεκριμένα πού κυμάνθηκαν οι εκδόσεις αδειών, τόσο στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας και στους Δήμους της, όσο και στις Π.Ε. Τρικάλων και Καρδίτσας, το 2024.
Παράλληλα, μας παρουσιάζει, με συγκεκριμένους αριθμούς, την εξέλιξη ανοικοδόμησης την τελευταία πενταετία, ώστε να σχηματιστεί μια πιο σφαιρική εικόνα.
«Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε από την πλατφόρμα e-άδειες, στην Π.Ε. Λάρισας το 2024 εκδόθηκαν 408 άδειες -ελαφρώς αυξημένες κατά 3,82% - σε σχέση με τις 393 του 2023.
Μπορούμε να πούμε ότι παρατηρείται μία στασιμότητα, ενώ εντελώς διαφορετικά είναι τα νούμερα για τις Π.Ε. Ενότητες Τρικάλων -που σημειώθηκε αύξηση κατά 40,48% και Καρδίτσας που σημειώθηκε μείωση κατά -11,7%.
Αν κοιτάξουμε όμως τα δεδομένα της τελευταίας πενταετίας (2019-2024), μπορούμε να έχουμε καλύτερη εικόνα και να δούμε την πλήρη διακύμανση των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν σε περιόδους όπου θεωρητικά έχουμε βγει από την κρίση, αλλά περάσαμε την πανδημία COVID-19 (Μάρτιος 2020), τον Ιανό (15/9/2020), σεισμούς (3/3/2021), και το φαινόμενο Daniel (5/9/2023)» αναφέρει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Θεσσαλίας.
ΑΝΟΔΙΚΟΣ ΜΕΝ Ο ΡΥΘΜΟΣ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ, ΑΛΛΑ…
Τα τελευταία χρόνια ωστόσο πολλοί είναι οι παράγοντες που έχουν επηρεάσει την οικοδομική δραστηριότητα στην περιοχή μας. Μια εξ αυτών είναι η αύξηση του κόστους των υλικών, με τον κ. Παπαγεωργίου να σημειώνει πως «δεν υπάρχει μόνο αύξηση του κόστους των υλικών αλλά και του εργατικού κόστους και του κόστους των υπηρεσιών. Τόσο τα ημερομίσθια όσο και οι αμοιβές των μηχανικών έχουν αυξηθεί και αυτό είναι λογικό, όταν όλα γύρω μας έχουν αυξηθεί -όπως π.χ. το κόστος διαβίωσης και το κόστος ενέργειας».
Παρόλο, τονίζει πως «αυτά τα στοιχεία που έχουμε για την πενταετία 2019-2025 καταδεικνύουν ότι η οικοδομική δραστηριότητα στις Π.Ε. Λάρισας, Τρικάλων και Καρδίτσας, συνεχίζει μεν με ανοδικό ρυθμό, όχι τον επιθυμητό δε.
Απέχουμε κατά πολύ από τη δραστηριότητα του παρελθόντος, καθώς όλη η οικοδομική δραστηριότητα της περιοχής μας έχει επηρεαστεί από πολλές μεταβλητές» και γίνεται πιο αναλυτικός στη συνέχεια.
Μία από αυτές, τις μεταβλητές όπως υποστηρίζει αφορά διεθνείς παράγοντες, και συγκεκριμένα τονίζει πως «ο πόλεμος στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, προκάλεσε αύξηση στις τιμές δομικών υλικών, όπως είναι ο χάλυβας, το τσιμέντο, η ξυλεία, το αλουμίνιο. Η ενεργειακή κρίση προκάλεσε αυξήσεις στα κόστη παραγωγής και μεταφοράς υλικών, καθιστώντας τα νέα έργα πιο ακριβά. Η αύξηση των επιτοκίων από ΕΚΤ, τον Ιούλιο του 2022, προκάλεσε ακριβότερα στεγαστικά δάνεια και μείωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος».
Αναφέρεται και στους εθνικούς παράγοντες, σημειώνοντας ότι «τα νέα φορολογικά δεδομένα και αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες το 2022, προκάλεσαν αυξημένες τιμές στις οικοδομικές άδειες και κόστος κατασκευής.
Οι αλλαγές στο ΕΣΠΑ και προγράμματα επιδοτήσεων είχαν ως αποτέλεσμα μερικές επενδύσεις να καθυστερήσουν λόγω αναμονής επιδοτήσεων.
Καθυστερήσεις στην εφαρμογή του “Εξοικονομώ” προκάλεσαν καθυστερήσεις στην αγορά ακινήτων και νέων κατασκευών».
ΣΕΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΕΠΗΡΕΑΣΑΝ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Ειδικότερα για τους ανασταλτικούς παράγοντες που επηρέασαν τον κλάδο στη Θεσσαλία, ο κ. Παπαγεωργίου αναφέρει ότι «Η μετασεισμική περίοδος επηρέασε Λάρισα και Τρίκαλα, προκαλώντας αναστολές έργων και καθυστερήσεις σε νέες άδειες. Οι πλημμύρες 2021-2022 σε Καρδίτσα και Φαρκαδόνα είχαν ως αποτέλεσμα πολλοί να επενδύσουν σε επισκευές αντί για νέες κατασκευές.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε, πως η κάμψη στις εκδοθείσες άδειες το 2022 φαίνεται να οφείλεται κυρίως στην αύξηση του κόστους κατασκευής, τις πληθωριστικές πιέσεις και τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Παράλληλα, τοπικά γεγονότα όπως οι σεισμοί και οι πλημμύρες πιθανώς έπαιξαν ρόλο στη στασιμότητα ή στην ελαφριά μείωση αδειών, σε συγκεκριμένες περιοχές».
ΝΕΟΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ
Πολύ μεγάλη κουβέντα έχει ξεκινήσει για το θέμα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Στο ερώτημα αν θεωρεί πως θα επηρεάσει τον κλάδο και με ποιο τρόπο, απαντά πως «είναι σαφές ότι ο κλάδος θα επηρεαστεί ποικιλοτρόπως. H πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικά ορισμένα κίνητρα του ΝΟΚ, επισημαίνοντας ότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι συνέπειες στο οικιστικό περιβάλλον της περιοχής εφαρμογής τους δημιουργεί ένα νέο τοπίο αβεβαιότητας για τους επαγγελματίες του κλάδου. Αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να οδηγήσει σε αναθεώρηση των σχεδιασμών και καθυστερήσεις σε υφιστάμενα και μελλοντικά έργα.
Μηχανικοί που έχουν εκπονήσει μελέτες, που έχουν εκδώσει άδεια, που έχουν αγοράσει ήδη οικόπεδα, που ήδη προβεί σε συμφωνίες πώλησης διαμερισμάτων, βρίσκονται στον «αέρα» εάν η κατασκευή δεν είχε προχωρήσει πριν την ανακοίνωση του ΣτΕ. Ο τρόπος εφαρμογής της απόφασης του ΣτΕ φέρνει αρνητικές επιπτώσεις.
Δεδομένου πως από τη μία η ζήτηση συνεχίζεται και από την άλλη καταργήθηκαν για την ώρα οι ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ, αυτό που αναμένεται είναι η αύξηση του κόστους απόκτησης ενός διαμερίσματος, αφού πλέον σε παρόμοια οικόπεδα θα χτίζονται λιγότερα τετραγωνικά μέτρα».ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Εν κατακλείδι ο κ. Παπαγεωργίου αναφέρθηκε και στο ενδιαφέρον του κόσμου, δηλώνοντας πως «ενδιαφέρον υπάρχει και πάντα ο κόσμος θα αναζητά νέες κατασκευές. Η ζήτηση για νέες κατασκευές στη Λάρισα παραμένει έντονη, κυρίως στον τομέα των κατοικιών και των επαγγελματικών ακινήτων.
Η αυξανόμενη ανάγκη για σύγχρονες κατοικίες και ενεργειακά αποδοτικά κτίρια διατηρεί σε υψηλά επίπεδα το ενδιαφέρον των αγοραστών.
Παράλληλα, οι τράπεζες συνεχίζουν να προσφέρουν στεγαστικά δάνεια, ενισχύοντας τη ρευστότητα στην αγορά. Ωστόσο, το υψηλό κόστος κατασκευής και οι οικονομικές συνθήκες ενδέχεται να περιορίσουν μέρος της ζήτησης στο μέλλον. Η αυξημένη έκδοση οικοδομικών αδειών στη Θεσσαλία άλλωστε αντανακλά το αυξημένο ενδιαφέρον για νέες κατασκευές στην περιοχή» καταλήγει ο κ. Παπαγεωργίου.
