Σύμφωνα με φοιτητές, το μηνιαίο κόστος διαβίωσης ξεπερνά πια τα 1.000 ευρώ, ακόμη και για τα πιο απλά έξοδα! Ενοίκιο, λογαριασμοί, σούπερ μάρκετ, ίντερνετ και μετακινήσεις, ακόμη και ένας καφές ή μια μικρή έξοδος, αποτελούν μια δύσκολη οικονομική εξίσωση, που αυτοί και οικογένειές τους... προσπαθούν να λύσουν.
Η Λάρισα, μια πόλη που παραδοσιακά προσέλκυε φοιτητές και φοιτήτριες λόγω του πιο χαμηλού κόστους ζωής σε σχέση με την Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη, εμφανίζει τώρα μια απότομη αύξηση τιμών και δεν αποτελεί πλέον μια φθηνή φοιτητούπολη.
Τα ενοίκια για γκαρσονιέρες και δυάρια κυμαίνονται στα 350-500 ευρώ (ανάλογα με την παλαιότητα), ενώ είναι δυσεύρετα, καθώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση και ελάχιστη διαθεσιμότητα. Οι λογαριασμοί για ενέργεια και νερό αγγίζουν και τις περισσότερες φορές ξεπερνούν τα 100 ευρώ τον μήνα. Αθροίζοντας το κόστος για τις καθημερινές ανάγκες, όπως φαγητό και μετακινήσεις, οι φοιτητές κι οι φοιτήτριες βρίσκονται σε μεγάλη οικονομική στενότητα. Προκειμένου να τα «βγάλουν πέρα», κάποιοι επιλέγουν να περιορίσουν όσο δυνατό γίνεται τα καθημερινά έξοδα και τις εξόδους, άλλοι αναζητούν εργασία, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν τη συγκατοίκηση.
«ΔΕ ΒΓΑΙΝΕΙ Ο ΜΗΝΑΣ»
«Δεν υπάρχει περίπτωση να βγάλεις τον μήνα με λιγότερα από 1.000 ευρώ, ακόμη κι αν είσαι εξαιρετικά προσεκτικός», αναφέρει ο Βαγγέλης, φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. «Το ενοίκιο δεν είναι το μεγαλύτερο βάρος, καθώς έχεις λογαριασμούς... το σούπερ μάρκετ, έξοδα για βιβλία, ενδεχομένως να χρειαστεί να πληρώσεις ιδιαίτερα για να περάσεις ένα δύσκολο μάθημα... είναι μεγάλο αγκάθι. Ακόμη και μια απλή έξοδος γίνεται πολυτέλεια».
Ανάλογη είναι και η άποψη του Χρήστου, που φοιτά σε ιδιωτική σχολή και εργάζεται με μερική απασχόληση για να ανταπεξέλθει στα έξοδά του.
«Αν δε δούλευα, δε θα μπορούσα να συνεχίσω τις σπουδές μου. Αλλά αυτό σημαίνει λιγότερος χρόνος για διάβασμα, άγχος και εξάντληση» αναφέρει.
Η οικονομική πίεση βαραίνει, όμως, και τις οικογένειες, καθώς οι υποχρεώσεις αυτές πέφτουν και στους γονείς, που σε πολλές περιπτώσεις αναγκάζονται να κάνουν περικοπές στον οικογενειακό τους προϋπολογισμό. Με τον κατώτατο μισθό να κινείται σε χαμηλά επίπεδα, οι οικογένειες που αδυνατούν να στηρίξουν ένα παιδί που σπουδάζει «εκτός έδρας» είναι πάρα πολλές και αυξάνονται συνεχώς.
ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ
ΚΑΙ... ΕΞΟΔΑ ΣΤΑ ΥΨΗ
Η εκτίναξη των ενοικίων, η ραγδαία ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης και η απουσία ενός συγκροτημένου πλάνου φοιτητικής μέριμνας οδηγούν χιλιάδες οικογένειες φοιτητών σε σημαντικές οικονομικές επιβαρύνσεις.
Οι φοιτητικές εστίες είναι λιγοστές και δεν επαρκούν για όλους -ή έστω για τους περισσότερους-, ενώ για να δικαιούται κάποιος θέση σε αυτές, πρέπει να προέρχεται από οικογένεια με πολύ χαμηλό εισόδημα. Παράλληλα, τα επιδόματα στήριξης φοιτητών και φοιτητριών είναι ελάχιστα, παρότι η περίοδος των σπουδών είναι μια κρίσιμη περίοδος για τους νέους και τη μετέπειτα ένταξή τους στην αγορά εργασίας.
ΌΤΑΝ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ...
ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Η οικονομική κατάσταση μιας οικογένειας, που θα σπουδάσει τα παιδιά της, επηρεάζει εξαρχής τις επιλογές τους.
Ένας μεγάλος αριθμός νέων φοιτητών και φοιτητριών επιλέγει σχολή με βασικό κριτήριο την κοντινή της απόσταση από στην οικογενειακή κατοικία και όχι επειδή είναι αυτό που πραγματικά θέλουν, προκειμένου να μειώσουν το κόστος των σπουδών και να επιβαρύνουν όσο το δυνατό λιγότερο την οικογένεια. Μια επιλογή, που μπορεί να τους οδηγήσει σε αδιαφορία προς τη Σχολή, με αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου να εγκαταλείπουν τις σπουδές τους χωρίς να πάρουν το πτυχίο.
Υπάρχουν, επίσης, περιπτώσεις που, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος των σπουδών, επιλέγουν να μη σπουδάσουν. Έτσι, μπαίνουν από πολύ νωρίς σε μια διαδικασία επιβίωσης, χωρίς πανεπιστημιακή εκπαίδευση και απαραίτητα εφόδια για ένα καλύτερο μέλλον.
Άλλοι αποθαρρύνονται από την ιδέα μεταπτυχιακών σπουδών, ενώ εκείνοι που εργάζονται κατά τις προπτυχιακές σπουδές τους, στις περισσότερες περιπτώσεις καθυστερούν να πάρουν το πτυχίο τους.
Ακόμη και μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους, στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης που ακολουθεί την επιτυχή έκβαση των γραπτών εξετάσεων, στο αντικείμενο της Σχολής που σπουδάζουν, πολλές φορές όχι μόνο δεν αμείβονται, αλλά φτάνουν στο σημείο να πληρώνουν οι ίδιοι τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Η κατάσταση αυτή γεννάει ερωτήματα για την κρατική μέριμνα προς τους φοιτητές και τις φοιτήτριες. Είναι η ώρα να αναρωτηθούμε αν η Ελλάδα μπορεί να συνεχίσει να έχει πανεπιστήμια ανοιχτά σε όλους ή αν η ανώτατη εκπαίδευση θα γίνει προνόμιο μόνο όσων έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν.
Δημήτρης Φραγκόπουλος
