Ο αναπληρωτής καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας ΕΚΠΑ και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου των ΑΣΚΙ Βαγγέλης Καραμανωλάκης αναφέρθηκε στην ίδρυση των ΑΣΚΙ τον Ιανουάριο του 1992, από μια ομάδα ιστορικών, πολιτικών επιστημόνων και ιστορικών στελεχών της ανανεωτικής Αριστεράς, με πρωτεργάτη τον Φίλιππο Ηλιού.
Σκοπός τους, όπως τόνισε, ήταν η διαφύλαξη και διάθεση στην ιστορική έρευνα ενός σημαντικότατου και κρίσιμου για την ελληνική ιστορία αρχειακού υλικού: Το τμήμα του αρχείου του ΚΚΕ, το οποίο, μετά τη διάσπαση του ενιαίου κόμματος το 1968, περιήλθε στην κατοχή του ΚΚΕ εσωτερικού το αρχείο του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα-Φωνή της Αλήθειας» (1947-1968), το Αρχείο του ΚΚΕ εσωτερικού (1968-1986) και το αρχείο του κόμματος της Ελληνικής Αριστεράς (1986-1989). Τέλος, το αρχείο της προδικτατορικής ΕΔΑ, νόμιμης έκφρασης της αριστεράς από το 1952 έως το 1967.
Όπως αναφέρθηκε στη διάρκεια της εκδήλωσης στην κατοχή της εταιρείας βρίσκονται, σήμερα, εξαιρετικής σημασίας και όγκου αρχειακά τεκμήρια (περισσότερα από 5.000.000 έγγραφα), τα οποία συνεχώς εμπλουτίζονται: Αρχεία από τον μεσοπόλεμο αναφορικά με την εγκατάσταση των προσφύγων και την αγροτική πολιτική, από την περίοδο της Αντίστασης (1941-1944) και του Εμφυλίου πολέμου από όλο το πολιτικό φάσμα της εποχής (όπως το αρχείο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, τμήμα του αρχείου του ΕΔΕΣ, κ.ά.), αρχειακές συλλογές από τη Μέση Ανατολή και την κυβέρνηση του Βουνού, τεκμήρια από τη δράση πολλών αντιδικτατορικών οργανώσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (1967-1974), αρχεία συνδικαλιστικών και κοινωνικών οργανώσεων διαφόρων εποχών, συλλογές τεκμηρίων για το κυπριακό ζήτημα, αρχειακά τεκμήρια από τη δράση πολυάριθμων οργανώσεων της νεολαίας και του φοιτητικού κόσμου στη μεταπολίτευση. Η ιστορικός, επιστημονική συνεργάτιδα των ΑΣΚΙ Αγγελική Χριστοδούλου, παρουσίασε τις αρχειακές συλλογές των ΑΣΚΙ για τη Θεσσαλία και υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας είναι ένας ζωντανός, αρχειακός φορέας που έχει ως κύρια αποστολή τη διάσωση της ιστορικής μνήμης των κοινωνικών κινημάτων και της αριστεράς.
Η ιστορικός, διδάσκουσα του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ. και γραμματέας των «Φίλων των ΑΣΚΙ» Βασιλική Λάζου, αναφέρθηκε στον ρόλο και τις δράσεις του Σωματείου «Φίλοι των ΑΣΚΙ», που ιδρύθηκε με σκοπό την υλική και ηθική ενίσχυση των Αρχείων. Το σωματείο αναλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες με στόχο τον εμπλουτισμό του αρχειακού πλούτου και την ανάδειξη του πολύπλευρου επιστημονικού έργου των ΑΣΚΙ στην Αθήνα και την περιφέρεια. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την κοπή πίτας του Συλλόγου «Φίλοι του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης».