«Τα προπολεμικά κτίρια της Κεντρικής Πλατείας»

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΚΑΛΑΙΣΘΗΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΟ 2025 ΤΗΣ ΦΩΤΟΘΗΚΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ-ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΒΩΜΟ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΑΡΟΧΗΣ, ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ «ΟΛΥΜΠΙΟΝ» ΚΑΙ Ο ΑΛΒΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΑΧΜΕΤ ΖΩΓΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΘΗΣΑΥΡΟ ΤΟΥ

Ένα εξαιρετικό και καλαίσθητο ημερολόγιο για το 2025 παρουσίασε η ομάδα της Φωτοθήκης του Ομίλου Φίλων Θεσσαλικής Ιστορίας με τίτλο «Τα προπολεμικά κτίρια της Κεντρικής Πλατείας». Το ημερολόγιο σε κάθε σελίδα του -όπου υπάρχει και το ημερολόγιο του κάθε μήνα- ρίχνει φως στην αρχιτεκτονική κληρονομιά της Λάρισας, με φωτογραφίες κτιρίων που έχουν πλέον κατεδαφιστεί, εκτός από τον μήνα Φεβρουάριο. Τα κτίρια εντοπίζονται όλα πέριξ της Κεντρικής πλατείας, κτίρια που έχουν χαθεί μέσα στον χρόνο λόγω της αντιπαροχής, της αστικοποίησης και των αναγκαίων εκσυγχρονιστικών επεμβάσεων. Το ημερολόγιο αποτυπώνει με αγάπη και σεβασμό τα χαμένα αυτά κομμάτια της ιστορίας, δίνοντας στους αναγνώστες την ευκαιρία να νοσταλγήσουν την παλιά πόλη της Λάρισας.

Μοναδική (και ευχάριστη) εξαίρεση στο ημερολόγιο είναι ο μήνας Φεβρουάριος, όπου απεικονίζεται το ιστορικό ξενοδοχείο «Ολύμπιον», φωτογραφία που έχει τραβήξει ο Γεώργιος Βαλσάμης και είναι από το αρχείο της κ. Φανής Σακελλαρίου. Το εν λόγω κτίριο, που βρίσκεται στη γωνία των οδών Κύπρου και Μ. Αλεξάνδρου, παραμένει μέχρι σήμερα ένα σημαντικό σημείο αναφοράς για την πόλη, διατηρώντας την αρχιτεκτονική του ταυτότητα και την ιστορική του αξία.
Το ημερολόγιο δεν είναι μόνο μια πρακτική και κομψή δημιουργία, αλλά και μια σημαντική συμβολή στην καταγραφή της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Λάρισας, προσφέροντας στους κατοίκους και επισκέπτες της πόλης μια συγκινητική αναδρομή στο χθες.
ΤΟ «ΟΛΥΜΠΙΟΝ»
Το ξενοδοχείο «Ολύμπιον» εγκαινιάστηκε το 1937 και μάλιστα ένας από τους διάσημους ενοίκους του ήταν ο έκπτωτος βασιλιάς της Αλβανίας Αχμέτ Ζώγου. Όπως μας πληροφορεί ο Νικόλαος Παπαθεοδώρου στο κείμενό του «Ένας βασιλιάς διαμένει το 1939 στη Λάρισα» που δημοσιεύτηκε στις 7 Οκτωβρίου το 2015 στην «Ε»,
Ο Αχμέτ Ζώγου (1895 – 1961) γεννήθηκε στην Αλβανία το 1895. Καταγόταν από πλούσια οικογένεια γαιοκτημόνων και ήταν Οθωμανός υπήκοος. Το κανονικό του όνομα ήταν Αχμέτ Ζόγγολι και το 1922 το άλλαξε σε Ζώγου, που σημαίνει στα αλβανικά πουλί. Σε μικρή ηλικία πήγε στην Κωνσταντινούπολη για τις βασικές σπουδές στο Σουλτανικό Λύκειο. Έπειτα συνέχισε τις ανώτερες σπουδές στην οθωμανική στρατιωτική σχολή του Μοναστηρίου και το 1912 με το ξέσπασμα των Βαλκανικών πολέμων επανήλθε στην Αλβανία. Στράφηκε στην πολιτική και αργότερα διετέλεσε διαδοχικά πρωθυπουργός, πρόεδρος της χώρας και το 1928 αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς. Σαν ηγέτης της χώρας υπήρξε ευφυής και αρκετά ενεργητικός, όμως υστερούσε απελπιστικά στον τομέα της διπλωματίας. Εν τω μεταξύ κανένας από τους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης δεν τον αναγνώριζε ως αρχηγό βασιλικής δυναστείας και για ξεπεράσει το εμπόδιο αυτό, αναζήτησε εναγωνίως σύζυγο από ευγενή οίκο της Ευρώπης.
Τελικά τον Απρίλιο του 1938 νυμφεύθηκε την κόμισσα Γεραλδίνη, του οίκου της Αυστροουγγαρίας, με την οποία απέκτησε στις 5 Απριλίου 1939 τον πολυπόθητο διάδοχό του θρόνου, τον Λέκκα. Δύο ημέρες αργότερα, στις 7 Απριλίου 1939, με την εκδήλωση της ιταλικής εισβολής και αφού είδε πως κάθε προσπάθειά του για δημιουργία οργανωμένης αντίστασης ναυάγησε, παραιτήθηκε από τον θρόνο του και σε συνεννόηση με την κυβέρνηση Μεταξά έπαιρνε τον δρόμο της εξορίας προς την Ελλάδα, έχοντας μαζί του τη λεχώνα γυναίκα του με το μόλις δύο ημερών βρέφος στην αγκαλιά της, τις δύο ανύπαντρες αδελφές του, τον πρωθυπουργό, υπουργούς, αυλικούς και διάφορα άλλα άτομα, που όλοι μαζί ήταν περίπου 100-120 άτομα. Το κυριότερο όμως, κουβαλούσε μαζί του ένα καθόλου ευκαταφρόνητο χρηματικό ποσό, αλιευμένο από τα κρατικά ταμεία, καθώς και τα βαρύτιμα κοσμήματα της βασιλικού οίκου του, τα οποία επιτηρούσε σε όλο το ταξίδι ο ίδιος προσωπικά.
Το νεόδμητο τότε ξενοδοχείο «Ολύμπιον», που ήταν για την εποχή του πολυτελέστατο και το λειτουργούσε ο επιχειρηματίας Γεώργιος Γάκος, κλείσθηκε ολόκληρο για να φιλοξενήσει τη βασιλική οικογένεια, τους αυλικούς και τον πρωθυπουργό Κόττα. Μάλιστα μπροστά από την πόρτα του «Ολύμπιου» τοποθετήθηκε φρουρά. Για τους υπόλοιπους κλείστηκαν δωμάτια σε άλλα ξενοδοχεία.
…Λέγεται ότι o Ζώγου έβγαινε πολύ αραιά από το δωμάτιο του ξενοδοχείου, ενώ αντίθετα οι αδελφές του έπαιρναν ένα από τα τρία αυτοκίνητα που είχε κρατήσει ο βασιλιάς και γύριζαν την πόλη. Τα αυτοκίνητα στάθμευαν στο γκαράζ του Γιάννη Σκρέτα. Εκτός από την πολυτελέστατη Μερσεντές που του είχε δωρίσει ο Χίτλερ (ως δώρο γάμου), τα άλλα δύο αυτοκίνητα θέλησαν να τα πουλήσουν, αλλά τα ποσά που ζητούσαν ήταν τόσο μεγάλα ώστε δεν βρέθηκε τουλάχιστον στη Λάρισα αγοραστής.
Θανάσης Αραμπατζής