Πιο αυστηρές οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις για την έμφυλη βία

*ΤΙΣ ΑΝΑΛΥΕΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΛΑΡΙΣΑΣ

Το πρώτο εξάμηνο του έτους που διανύουμε σημαδεύτηκε από μια σειρά σημαντικών νομοθετικών πρωτοβουλιών στη χώρα μας, αναφορικά με την εξάλειψη της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας.

Σύμφωνα με το Συμβουλευτικό Κέντρο Λάρισας της ΓΓΙΑΔ: «Τον Φεβρουάριο του 2024 δημοσιεύτηκε ο Νόμος 5090/2024, ο οποίος έφερε σημαντικές αλλαγές σε ζητήματα ενδοοικογενειακής βίας: Με το άρθρο 52 έγινε επαναφορά της αυτεπάγγελτης δίωξης για το αδίκημα της παραβίασης υποχρέωσης διατροφής. Στην έννοια της ενδοοικογενειακής βίας υπάγεται και η τέλεση αξιόποινης πράξης από εργαζόμενο σε φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας εις βάρος τρόφιμου του φορέα αυτού. Ως θύμα ενδοοικογενειακής βίας νοείται πλέον και το μέλος, στην οικογένεια του οποίου τελέσθηκαν τα αδικήματα των άρθρων 336 Π.Κ. (βιασμός) και 338 Π.Κ. (κατάχρηση ανίκανου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη). Η χρηματική ικανοποίηση του θύματος, λόγω ηθικής βλάβης για πράξη ενδοοικογενειακής βίας, δεν μπορεί να είναι κατώτερη του ποσού των 2.000€ (αντί 1.000€).
Σε περίπτωση άσκησης σωματικής ή ψυχολογικής βίας σε βάρος ανηλίκου, το Δικαστήριο δύναται να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο, ιδίως να αφαιρέσει από τον έναν γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ολικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο ή να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή ακόμη και την επιμέλειά του, ολικά ή μερικά, σε τρίτον ή και να διορίσει επίτροπο.
Σε περίπτωση τέλεσης ενδοοικογενειακής σωματικής βλάβης ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, ο δράστης τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και αν η πράξη αυτή είναι πρόσφορη να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών (3) ετών.
Αυξήθηκε το όριο της ποινής (τουλάχιστον έξι μηνών), στην περίπτωση τέλεσης ενδοοικογενειακής προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας, είτε σε βάρος είτε ενώπιον ανηλίκου.
Σημαντικές είναι οι αλλαγές στο υπάρχον άρθρο 21 του νόμου περί ενδοοικογενειακής βίας, με την υποχρέωση ενημέρωσης των θυμάτων από την αστυνομία για την ύπαρξη φορέων κοινωνικής στήριξης. Σε αυτούς υπάγονται πλέον και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που λειτουργούν ειδικά για αυτούς τους σκοπούς (Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών).
Με το άρθρο 23 διευρύνεται ο κύκλος των επαγγελματιών που υποχρεούνται να καταγγείλουν τη βία που διαπιστώνουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους σε βάρος ανηλίκων, των δε ιατρών σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση που αφορά ανήλικο ή ενήλικο πρόσωπο. Σημαντικές, επίσης, είναι και οι διατάξεις που αφορούν στο ακαταδίωκτο των επαγγελματιών για την καταγγελία που θα πραγματοποιήσουν.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι το άρθρο 23Α, με το οποίο εισάγεται για πρώτη φορά η ατομική αξιολόγηση των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και η διαχείριση του κινδύνου επανάληψης της βίας. Μέσα από τη συνεργασία των δικαστικών και αστυνομικών αρχών με τις κοινωνικές υπηρεσίες επιχειρείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα η θεσμοθέτηση της εκτίμησης του κινδύνου επανάληψης της βίας και ο προσδιορισμός των κατάλληλων μέτρων για την προστασία του θύματος.
Τον Μάιο του 2024 εκδόθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση που επεκτείνει την εφαρμογή «panic button» («κομβίον πανικού») σε ολόκληρη την επικράτεια. Το «panic button» είναι μία εφαρμογή που χορηγείται από τα Αστυνομικά Τμήματα και τα Συμβουλευτικά Κέντρα των Δομών του Δικτύου της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΓΓΙΑΔ) του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
Μέσα από το κινητό τηλέφωνο και με το πάτημα ενός κουμπιού, κάθε ενήλικο άτομο που διατρέχει σοβαρό κίνδυνο μπορεί να ενημερώσει άμεσα και με ασφάλεια την ΕΛ.ΑΣ.
Στο πλαίσιο της πρόληψης και της αντιμετώπισης του φαινομένου της έμφυλης βίας κατά των γυναικών, αλλά και της γενικότερης προστασίας των δικαιωμάτων τους, η ΓΓΙΑΔ λειτουργεί πανελλαδικό Δίκτυο 65 υποστηρικτικών δομών, αποτελούμενο από 44 Συμβουλευτικά Κέντρα και 20 Ξενώνες Φιλοξενίας σε όλη την επικράτεια, σε συνδυασμό με την πανελλαδικής εμβέλειας 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900.
Στο Δίκτυο αυτό εντάσσεται και το Συμβουλευτικό Κέντρο Λάρισας το οποίο εποπτεύεται επιστημονικά και διοικείται από το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), χρηματοδοτείται δε από το ΠΕΠ Θεσσαλίας 2021-2027. Το Συμβουλευτικό Κέντρο Λάρισας παρέχει σε ενήλικες γυναίκες που έχουν υποστεί έμφυλη βία ή/και πολλαπλές διακρίσεις ΔΩΡΕΑΝ συμβουλευτικές υπηρεσίες κοινωνικής, ψυχολογικής, εργασιακής και νομικής στήριξης, οι οποίες καλύπτονται από το απόρρητο της συμβουλευτικής».Το Συμβουλευτικό Κέντρο Λάρισας βρίσκεται στην οδό Γαληνού 4 (τηλ. 2410-535.840) και λειτουργεί Δευτέρα – Παρασκευή, τις ώρες 08:00 – 16:00.