Σε 15 μήνες 284 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας

*Καταγράφηκαν από το ΓΑΕΒ Λάρισας *Τι δηλώνει στην «Ε» η προϊσταμένη του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας του Α.Τ. Λάρισας *Δεν υπάρχει συγκεκριμένο προφίλ δραστών

Του Κώστα Γκιάστα
Δεν έχουν περάσει παρά μόνο λίγες ημέρες από το έγκλημα που συγκλόνισε την Ελλάδα, όταν μπροστά από το Αστυνομικό Τμήμα των Αγίων Αναργύρων στην Αθήνα δολοφονείται μια γυναίκα από τον πρώην σύντροφό της…

Το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας θυμίζει ένα παγόβουνο του οποίου μονάχα την κορυφή βλέπουν οι πολίτες, ανά τακτά πλέον χρονικά διαστήματα. Όταν, δηλαδή, φτάνουμε στην τελευταία πράξη του δράματος και χάνεται ένας άνθρωπος. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία γυναίκες.
Η Ελληνική Αστυνομία δημιούργησε Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, οι οποίες λειτουργούν σε όλη την επικράτεια. Συγκεκριμένα, υπάρχουν 73 επιτελικές Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας και 18 Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας με επιχειρησιακά-προανακριτικά καθήκοντα.
Η ΕΛ.ΑΣ. διαχειρίζεται κάθε περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας και ενημερώνει τις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές, ενώ παράλληλα παρέχει κατευθύνσεις και πληροφορίες στα θύματα, για την αναζήτηση δομών στέγασης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης.
«Η άσκηση κάθε είδους βίας ή κακοποίησης, ψυχολογικής, σωματικής ή σεξουαλικής, διώκεται από τον νόμο» δηλώνει στην «Ε» η αστυνόμος β’ κ. Σοφία Σάρμα, προϊσταμένη του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας του Α.Τ. Λάρισας.
Ένα γραφείο που τον Οκτώβριο κλείνει τα δύο χρόνια λειτουργίας και στο οποίο έχουν καταγγελθεί 232 περιστατικά μέσα στο 2023, ενώ ήδη στο τρέχον έτος από την πρώτη Ιανουαρίου μέχρι και την τελευταία ημέρα του Μαρτίου έχουν καταγραφεί ακόμα 52 περιστατικά.
Δεν τα λες και λίγα, αν σ’ αυτά προστεθούν και όλα όσα καταγράφονται από τα υπόλοιπα τμήματα του Νομού Λάρισας, αλλά και πολλές περιπτώσεις που δεν καταγγέλλονται επίσημα, παρά μόνο σταματούν σε επίπεδο ενημέρωσης.
«Γενικά υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο να μιλήσει το θύμα. Υπάρχουν περιπτώσεις που έχει μιλήσει, αλλά δεν προβαίνει στις υπόλοιπες πράξεις. Στην καταγγελία δηλαδή, την επίσημη. Ένα θύμα μπορεί να μιλήσει σε έναν οικείο της ή σε μια δομή και να σταματήσει εκεί» λέει η κ. Σάρμα και προσθέτει πως «υπάρχει πιθανότητα να μιλήσει και σ’ εμάς και να σταματήσει ξαφνικά ζητώντας να μην προχωρήσει η υπόθεση».
Έχει, όμως, μια εξήγηση και την παραθέτει ως εξής: «Είναι δύσκολο για το θύμα να διαχειριστεί όλες αυτές τις αλλαγές που θα προκύψουν ενδεχομένως από εκεί και πέρα. Φαντάζουν βουνό οι αλλαγές στη ζωή του. Ακόμη και το άσχημο που βιώνει, νομίζει πως το ελέγχει. Το υπόλοιπο που θα έρθει από εκεί και πέρα είναι το άγνωστο που τρομάζει. Στα επαγγελματικά, τα κοινωνικά, ακόμη και πώς θα το κοιτάξουν συγγενείς. Το άγνωστο είναι που φοβίζει. Υπάρχουν και περιπτώσεις που έχουν πάρει τον δρόμο της ποινικής διαδικασίας και σταματάει η υπόθεση».
Δίπλα της βρίσκεται ο συνεργάτης αστυνόμος β’ κ. Ζήσης Φιλίππου, που είναι αναπληρωτής προϊστάμενος του γραφείου και συμφωνεί με την κ. Σάρμα με το ότι «σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και τα ίδια τα παιδιά πιέζουν τη μητέρα τους να μην το κάνει. Τους φαίνεται μάλλον πως είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά ακόμη και η επιθετική. Εμείς αυτό προσπαθούμε να πείσουμε. Πως δεν είναι φυσιολογική…». Αυτό, όμως, είναι και το δύσκολο όπως φαίνεται. Ειδικά σε μια επί σειρά δεκαετιών πατριαρχική κοινωνία.
Όση ώρα η συζήτηση εξελίσσεται, το τηλέφωνο χτυπάει αρκετές φορές. Είτε για υπηρεσιακούς λόγους, είτε και για περιστατικά. Στην ερώτηση για το αν έχουν αυξηθεί τα νούμερα, σημειώνει πως «το τηλέφωνο περισσότερο χτυπάει για καταγγελίες. Αν δεν είναι για την άμεση δράση, παίρνουν και σ’ εμάς. Υπάρχουν καταγγελίες επώνυμες που γίνονται από παθόντες - παθούσες, όμως υπάρχουν και καταγγελίες που γίνονται για άλλους. Για παράδειγμα, κάποιοι γείτονες βλέπουν κάτι σε άλλο διαμέρισμα. Όταν αφορά τους παθόντες, μεταβαίνει σταθμός της άμεσης δράσης. Προσαγάγεται εδώ ο φερόμενος ως δράστης και η παθούσα για να καταθέσει. Αν είναι καταγγελία από γείτονα ή άλλο πρόσωπο, το διερευνά διακριτικά το γραφείο μας και κάνει αυτά που πρέπει» εξηγεί και προσθέτει πως σε συντριπτικό ποσοστό τα περιστατικά και οι καταγγελίες είναι από γυναίκα για άνδρα.
Στο ερώτημα εάν υπάρχει προφίλ δράστη, ξεκαθαρίζει πως δεν υπάρχει και τονίζει πως «θα το δούμε σε όλα τα επαγγέλματα, σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα, σε όλες τις μορφωτικές τάξεις. Από ευκατάστατους και φαινομενικά εντάξει, μέχρι και σε οικογένειες με προβλήματα εξάρτησης με αλκοόλ και ουσίες. Δεν υπάρχει προφίλ δράστη στην ενδοοικογενειακή βία».
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Αναφορικά με την ασφάλεια και την προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, η κ. Σάρμα λέει πως λαμβάνεται μέριμνα για την εξασφάλιση αφαλούς χώρου διαμονής έως ότου ολοκληρωθεί η αυτόφωρη διαδικασία του αδικήματος ή για όσο διάστημα διαρκεί ο κίνδυνος.
Σε περιπτώσεις δε που το θύμα δεν επιθυμεί να κάνει χρήση του εν λόγω χώρου και παραμένει στην οικία του, λαμβάνονται τα κατά περίπτωση ενδεικνυόμενα μέτρα για την ασφάλειά του (π.χ. επιτήρηση, συχνή επικοινωνία). Όμως και η επικοινωνία σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Ακόμα, στο πλαίσιο λήψης μέτρων πρόληψης περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, οι αστυνομικοί που επιλαμβάνονται, προβαίνουν προληπτικά στην άμεση αφαίρεση του όπλου από τον φερόμενο δράστη και οι αρμόδιες Υπηρεσίες δύναται αφενός να αρνηθούν τη χορήγηση αδειών οπλοφορίας και αφετέρου να ανακαλέσουν ήδη χορηγηθείσες άδειες.
ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει και ο θεσμός της ποινικής διαμεσολάβησης στο ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας, όσον αφορά τα πλημμελήματα. Ο Έλληνας νομοθέτης προσπάθησε με την εισαγωγή τού εν λόγω θεσμού να διευκολύνει το θύμα να αναζητήσει βοήθεια από την Πολιτεία, χωρίς η σχετική καταγγελία του να το εμπλέκει αμέσως στην ποινική διαδικασία. Έχει, όμως, αποτέλεσμα στην πράξη ή όλα μένουν στη θεωρία;
Σύμφωνα με τους ανθρώπους του γραφείου της Λάρισας έχει βοηθήσει πολύ κόσμο. «Είναι μια διαδικασία στην οποία ο δράστης κατόπιν παραγγελίας του Εισαγγελέα, προφορικής ή γραπτής, υπογράφει μια δήλωση και παύει η ποινική δίωξη προσωρινά και μπαίνει στο αρχείο. Βέβαια, υπογράφει εκτός από τον δράστη και η παθούσα πως συναινεί να σταματήσει η διαδικασία γιατί μπορεί και να διαφωνεί» αναφέρουν.
Το έγγραφο αυτό τον υποχρεώνει να υποσχεθεί ότι δε θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας. Μάλιστα, ο δράστης υποχρεώνεται να παρακολουθεί κι ένα πρόγραμμα με ψυχολόγο από την κοινωνική υπηρεσία του Δήμου Λάρισας, η οποία αποφασίζει και για το χρονικό διάστημα των συνεδριών του.
Κάποιοι, ωστόσο, μπορεί να το κάνουν τυπικά για να πάρουν το χαρτί, θα σκεφτούν οι περισσότεροι. Υπάρχουν, όμως, κάποιοι που το κάνουν ουσιαστικά.
«Έχει βοηθηθεί πολύς κόσμος. Μας έχει τύχει περίπτωση στην οποία μετά από καιρό ήρθε δράστης μαζί με τη γυναίκα του και μας είπαν ευχαριστώ γιατί βοηθήθηκαν αρκετά μ’ αυτόν τον τρόπο» υποστηρίζουν.
Τέλος, πρέπει να άρει ή να αποκαταστήσει τις συνέπειες που προκλήθηκαν από την πράξη και να καταβάλει εύλογη χρηματική ικανοποίηση στον παθόντα.
ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ
Το γραφείο της Λάρισας έχει 16 άτομα. Σε 3 βάρδιες εργάζονται σε 24ωρη βάση, ενώ πάντα υπάρχει γυναίκα στη βάρδια. Το τηλέφωνο είναι 2410-681.047/48. Το email στο οποίο μπορεί κάποιος ή κάποια να απευθυνθεί είναι το [e-mail].
Τα γραφεία είναι διαμορφωμένα ειδικά με χώρους για τα παιδιά. Αν κάποιος/κάποια δεν μπορεί να μιλήσει, στέλνει μήνυμα στο 100 και αμέσως ενημερώνεται το επιχειρησιακό κέντρο στην περιοχή που βρίσκεται.