Ευρωπαϊκό βραβείο δημοσιογραφίας στη Λαρισαία Ηλιάνα Παπαγγελή

Συμμετείχε σε έρευνα για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου

ΑΓΙΑ (Γραφείο «Ε»)
Του Νίκου Γουργιώτη
Τιμή για την Ελλάδα, τιμή όμως και για τη Λάρισα, αποτελεί η απονομή του φετινού ευρωπαϊκού βραβείου δημοσιογραφίας «Daphne Caruana Galizia», στη δημοσιογραφική ομάδα Solomon, μέλος της οποίας είναι η Λαρισαία Ηλιάνα Παπαγγελή με καταγωγή από την Αγιά και τον Πλατύκαμπο.

Το σημαντικό αυτό βραβείο δόθηκε από κοινού στις ομάδες Solomon, Forensis, The Guardian και STRG_F/ARD για τη συνεργατική τους έρευνα για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου που συνέβη στις 14 Ιουνίου.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στις 6 Ιουλίου, με τίτλο «Μπροστά στις κλειστές κάμερες των Αρχών: Πεθαίνοντας στο βαθύτερο σημείο της Μεσογείου», και σε αυτή αποτυπώνεται η πορεία του αλιευτικού σκάφους «Adriana» μέχρι και τη βύθισή του, που οδήγησε στον πνιγμό πάνω από 600 ανθρώπων υπό ελληνική και ευρωπαϊκή εποπτεία.
Στο πλαίσιο της έρευνας συγκεντρώθηκαν περισσότερες από 20 μαρτυρίες επιζώντων και αναλύθηκε υλικό που προέκυψε, μεταξύ άλλων, από καταθέσεις μαρτύρων, επίσημες αναφορές της Ελληνικής Ακτοφυλακής και της Frontex, ημερολόγια γέφυρας του σκάφους του Λιμενικού και παραπλεόντων τάνκερ, αεροφωτογραφίες και δεδομένα θέσης και κίνησης πλοίων και αεροσκαφών. Η συνεργατική ομάδα εξασφάλισε, επίσης, αποκλειστικό οπτικό υλικό από τα παραπλέοντα εμπορικά σκάφη και μίλησε με πηγές της Frontex και του Λιμενικού Σώματος. Από την ανασύνθεση των παραπάνω προέκυψαν ένα λεπτομερές χρονολόγιο των γεγονότων της 13ης και 14ης Ιουνίου, ένας διαδραστικός χάρτης που αποτυπώνει την κίνηση του «Adriana», καθώς και ένα τρισδιάστατο μοντέλο του αλιευτικού.
Με τη βοήθεια του 3D μοντέλου, που επιμελήθηκαν οι ερευνητές της Forensis, πραγματοποιήθηκαν δια ζώσης συνεντεύξεις με επιζώντες του ναυαγίου, αξιοποιώντας την οπτική αποτύπωση αυτού του σώματος δεδομένων.
Για το φετινό βραβείο υπέβαλαν αιτήσεις 268 ερευνητικά project και συνολικά περισσότεροι από 700 δημοσιογράφοι από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η απονομή πραγματοποιήθηκε στις 17 Οκτωβρίου στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο.
Το βραβείο θεσμοθετήθηκε ως φόρος τιμής στη Μαλτέζα ερευνήτρια δημοσιογράφο Daphne Caruana Galizia, η οποία έγραφε, μεταξύ άλλων, για ζητήματα διαφθοράς, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και το οργανωμένο έγκλημα. Δολοφονήθηκε το 2017 σε έκρηξη από τοποθέτηση μηχανισμού στο αυτοκίνητό της. Η τελετή απονομής πραγματοποιείται κάθε χρόνο, στην επέτειο της δολοφονίας της.
Στην έρευνα συμμετείχαν:
Από την ομάδα των Forensis: Στέφανος Λεβίδης, Χριστίνα Βαρβιά, Γεωργία Σκαρτάδου, Ανδρέας Μάκας, Ebrahem Farooqui, Δήμητρα Ανδρίτσου, Peter Polack, Eyal Weizman, Jasper Humpert, Miriam Rainer, Salma Barakat, Zac Ioannidis, Elizabeth Breiner.
Από το StrgF/ARD: Armin Ghassim, Sulaiman Tadmory, Timo Robben, Sebastian Heidelberger.
Από την Guardian: Γιώργος Χρηστίδης, Katy Fallon, Lydia Emmanouilidou, and Julian Busch.
Από την ομάδα του Solomon: Σταύρος Μαλιχούδης, Κορίνα Πετρίδη και Ηλιάνα Παπαγγελή.
Η Λαρισαία Ηλιάνα Παπαγγελή είναι δημοσιογράφος και editor. Επικεντρώνεται στην κάλυψη του προσφυγικού και της μετανάστευσης και τα διατροφικά συστήματα. Έχει προταθεί για το European Press Prize ‘21 και της έχει απονεμηθεί το IJ4EU Impact Award ‘22. Το έργο της έχει δημοσιευτεί σε Μέσα όπως τα The New Humanitarian, Balkan Insight, Der Tagesspiegel και οpenDemocracy. Έχει σπουδάσει Ψυχολογία και Κοινωνική Ανθρωπολογία.
Η Ηλιάνα Παπαγγελή με τους συνεργάτες της, βρέθηκε στις 17 Οκτωβρίου στο Στρασβούργο, για την παραλαβή του βραβείου.
Κατά την απονομή στη ευχαριστήρια ομιλία τους τόνισαν μεταξύ άλλων:
«Φέτος συνάδελφοι έχασαν τη ζωή τους ενώ έκαναν ρεπορτάζ για την κρατική βία. Η απώλεια τους καθιστά το έργο μας πιο πιεστικό από ποτέ.
Το ναυάγιο που έλαβε χώρα την 14η Ιουνίου του 2023 στη Μεσόγειο, εντός της ελληνικής Ζώνης Έρευνας και Διάσωσης, προκάλεσε τον θάνατο περισσότερων από 600 ανθρώπων, καθιστώντας το, το φονικότερο ναυάγιο μεταναστών στη σύγχρονη ιστορία.
Το θανατηφόρο συμβάν θέτει ερωτήματα για αυτό που αποκαλούμε «ευρωπαϊκές αξίες», καθώς και για τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την προστασία της ανθρώπινης ζωής – ανεξαρτήτως διαβατηρίου, εθνικότητας, φυλής, φύλου, αναπηρίας ή κοινωνικής τάξης. Αυτή η συνεργατική έρευνα έδειξε ότι οι βίαιες και περιοριστικές μεταναστευτικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ουσιαστικά υπεύθυνες για τη μαζική απώλεια ζωών.
Όταν βλέπουμε ότι υπάρχουν διπλά standards στην αντιμετώπιση της ανθρώπινης ζωής, είτε είναι εδώ, είτε στα σύνορα της Ένωσής μας, είτε αλλού, θεωρούμε υποχρέωσή μας ως δημοσιογράφοι και ερευνητές να ενισχύσουμε τις φωνές εκείνων που δεν τους επιτρέπεται να μιλήσουν.
Μέσα στο χάος της παραπληροφόρησης, είναι ευθύνη μας να μεταδίδουμε τις ιστορίες αυτές με σαφήνεια και αμεροληψία.
Ελπίζουμε ότι αυτό το βραβείο θα φέρει αναγνώριση στους επιζώντες και στους ανθρώπους που έχασαν τους συγγενείς και τους αγαπημένους τους στο ναυάγιο της Πύλου. Και ότι οι θάνατοι αυτοί δεν έχουν περάσει απαρατήρητοι και δεν θα μείνουν ατιμώρητοι».