«Μαύρο» στον αντίπαλο, «άσπρο» στον δικό μας

* ΛΑΡΙΣΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΜΕ ΣΦΑΙΡΙΔΙΟ ΤΟ 1907 *ΠΩΣ ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ ΚΑΛΥΠΤΑΝ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΤΙ ΡΟΛΟ ΕΠΑΙΞΑΝ ΟΙ… ΙΑΠΩΝΕΣ

Δημοσίευση: 07 Οκτ 2023 13:00

Του Κώστα Γκιάστα

Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες στον Νομό Λάρισας αναμένεται να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα

μ’ έναν τρόπο πολύ παραδοσιακό. Τα ψηφοδέλτια, οι φάκελοι, τα παραβάν και οι κάλπες μπορεί σε κάποιους να μοιάζουν πολύ φυσιολογικά, όμως ίσως στη νέα γενιά να φαίνονται… παλαιού τύπου. Πόσο μάλλον όταν η τεχνολογία έχει προχωρήσει αρκετά και σε άλλες χώρες οι εκλογές γίνονται ηλεκτρονικά. Κάπως έτσι πρέπει να φάνταζε σε κάποιους και η διαδικασία με σφαιρίδιο που σταμάτησε πριν από 116 χρόνια. Η «Ε» σήμερα με αφορμή την εύρεση δημοσιευμάτων από τον τοπικό Τύπο της Λάρισας κάνει ένα ταξίδι στον χρόνο και σταματάει στο καλοκαίρι του 1907. Τότε, δηλαδή, που χρησιμοποιήθηκε για τελευταία φορά το πολύπλοκο σύστημα ψηφοφορίας διά «σφαιριδίου», το οποίο αντικαταστάθηκε στη συνέχεια με την καθιέρωση εκλογικού βιβλιαρίου και ψηφοδελτίου.
Οι πρώτες εθνικές εκλογές με σφαιρίδιο έγιναν το 1865 και η διαδικασία ήταν η εξής: Σε κάθε εκλογικό τμήμα υπήρχαν τόσες κάλπες όσοι και οι υποψήφιοι. Η κάλπη κάθε υποψηφίου, κατασκευασμένη από τσίγκο, ήταν χωρισμένη εσωτερικά σε δύο μέρη, τα οποία εξωτερικά ξεχώριζαν από το διαφορετικό χρώμα τους. Το δεξιό μέρος ήταν λευκό και έγραφε ΝΑΙ και το αριστερό μαύρο και έγραφε ΟΧΙ. Επάνω στην κάλπη υπήρχε κολλημένος ένας σωλήνας υπό γωνία, ο οποίος κατέληγε σε στρογγυλή οπή. Ο ψηφοφόρος έπαιρνε από το σφαιροδότη ένα μολυβένιο σφαιρίδιο, σήκωνε ψηλά το χέρι του για να δουν τα μέλη της Εφορευτικής Επιτροπής ότι κρατά μόνο ένα σφαιρίδιο και στη συνέχεια πλησίαζε την κάλπη, έβαζε το χέρι του μέσα στην οπή του σωλήνα και έριχνε το σφαιρίδιο στο χώρισμα που αντιστοιχούσε στο «ναι» ή το «όχι».
Το «ναι» αντιστοιχούσε στη θετική ψήφο και το «όχι» στην αρνητική. Δηλαδή, ο εκλογέας που ήθελε να καταψηφίσει έναν υποψήφιο έριχνε το σφαιρίδιο στο τμήμα της κάλπης που είχε μαύρο χρώμα, εξ ου και οι εκφράσεις «τον μαύρισαν» ή «θα φάει ή έφαγε μαύρο». Για να μην ακούγεται σε ποια μεριά της κάλπης έπεφτε το σφαιρίδιο, ολόκληρο το εσωτερικό της κάλπης «καλύπτεται δι’ εριούχου υφάσματος». Καμιά φορά οι φανατικοί οπαδοί ενός υποψηφίου δάγκωναν το σφαιρίδιο, ώστε να αφήσουν τα ίχνη των δοντιών τους στην επιφάνειά του και να δείξουν την αφοσίωσή τους στον εκλεκτό τους. Από εκεί προέρχεται η έκφραση «το έριξα δαγκωτό»! Ο κάθε εκλογέας έπρεπε να περάσει υποχρεωτικά από όλες τις κάλπες των υποψηφίων και να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία.
Στη Λάρισα οι τελευταίες εκλογές με σφαιρίδιο ανέδειξαν δήμαρχο τον Αχιλλέα Αστεριάδη. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο κινούνταν προεκλογικά οι εφημερίδες της εποχής έχει ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον. Τότε υπήρχαν σίγουρα τρεις τοπικές εφημερίδες. Η «Μικρά» που υποστήριζε ανοιχτά τον Ιατρίδη που βγήκε 3ος, η «Σάλπιγξ» που υποστήριζε τον Αστεριάδη που εκλέχθηκε δήμαρχος και ο «Όλυμπος». Το βασικό σύνθημα των περισσότερων ήταν «μαύρο στον αντίπαλο και άσπρο στον δικό μας». Ιδιαίτερο ρόλο, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, έπαιξε η «ομάδα των Ιαπώνων» στις εκλογές της Λάρισας. Μάλιστα, η εφημερίδα «Μικρά» τονίζει σε δημοσίευμά της πως κατήγαγε θρίαμβο παρά το αρνητικό αποτέλεσμα του Ιατρίδη.
Στην ελληνική πολιτική σκηνή με την ονομασία Ομάδα των Ιαπώνων χαρακτηρίστηκε από τον Τύπο της εποχής μια ομάδα βουλευτών του ελληνικού Κοινοβουλίου που έδρασαν από το 1906 μέχρι το 1908. Το όνομά τους οφείλεται σε δημοσιογράφο της εφημερίδας «Ακρόπολη», όπου παρομοίαζε τη μαχητικότητά τους με αυτήν των Ιαπώνων σαμουράι για την υπεράσπιση του αυτοκράτορά τους κατά τον ρωσοϊαπωνικό πόλεμο του 1904-05, οι οποίοι είχαν εντυπωσιάσει τον διεθνή Τύπο με τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις τους ενάντια στα ρωσικά στρατεύματα.

 

 

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass