Του Κ. Γκιάστα
Και ξαφνικά βλέπεις στη Λάρισα ποδήλατα παντού. Ξεφυτρώνουν από κάθε γωνία. Με κάθε στυλ, σε κάθε χρώμα και μέγεθος. Όμως από μια παλιά φωτογραφία προσπαθήσαμε να καταγράψουμε τα πρώτα ποδήλατα και πώς έφτασαν στην πόλη της Λάρισας.
Όσο και να ψάξει κανείς δεν θα μπορέσει να βρει πότε ακριβώς ξεκίνησε το ποδήλατο στον κόσμο ωστόσο μια κατασκευή που μπορεί να θεωρηθεί ως πρόγονος του, ήταν η ‘draisienne’, που την ανακάλυψε ο βαρόνος von Drais, η οποία θα τον βοηθούσε να μετακινηθεί στους βασιλικούς κήπους πιο γρήγορα. Η μηχανή περπατήματος είχε δύο ισομεγέθεις τροχούς όπου στον μπροστινό υπήρχε η δυνατότητα να ακουμπήσει κανείς το πόδι του. Μάλιστα το πρώτο καταγεγραμμένο ταξίδι ποδηλάτου, έγινε από τον ίδιο τον Drais, στις 2 Ιουνίου 1817.
Ψάχνοντας για να βρούμε για το πώς έφτασε στη Λάρισα μιλήσαμε με τον κ. Γιώργο Αντωνόπουλο που ως δεύτερης γενιάς ποδηλατάς είχε να μας πει πολλά. Γεννήθηκε το 1935 και από πολύ μικρός μυήθηκε στο... «ποδηλατείν» από τον πατέρα του Δημήτρη.
Στον πατέρα μου το πρώτο ποδήλατό του το έφερε ένας θείος από την Αθήνα ως δώρο» αρχίζει να μας λέει στιγμές από το μακρινό 1914. Εκατό χρόνια πίσω δηλαδή και συνεχίζει: «Διαπίστωσε πως ήταν ένα μαγικό αντικείμενο το ποδήλατο. Όλοι οι πιτσιρικάδες το ζήλευαν. Το είδε και επαγγελματικά αργότερα καθώς ήταν 14 αδέρφια και είχαν φούρνο εκεί που είναι το “Χατζηγιάννειο” σήμερα».
«…Το 1915 αγόρασε και ένα ακόμα ποδήλατο που το είχε στη διάθεση των μερακλήδων. Για να το ακουμπήσεις και να το κάνεις μια βόλτα με τα πόδια έπρεπε να δώσεις μια δεκάρα.
Τότε η πόλη είχε το καλοκαίρι μια πιθαμή σκόνη και το χειμώνα μια πιθαμή λάσπη.
Πέρασαν τα χρόνια και αυξήθηκαν τα ποδήλατα για δημοσια χρήση. Τα νοίκιαζε σε μια παράγκα τσίγκινη Κοραή και Παναγούλη.
Τότε υπήρχαν δύο Τούρκοι επαγγελματίες ποδηλατάδες αλλά μετά την ανταλλαγή του πληθυσμού εξαφανίστηκαν».
Θυμήθηκε και το πρώτο του ποδήλατο: «Το πρώτο μου ποδήλατο μου το έφτιαξε ο πατέρας μου με αυτοσχέδιες σωλήνες υδραυλικές γιατί δεν υπήρχαν παιδικά ποδήλατα. Γύρω στα 5 μου χρόνια. Έκοψε τις ζάντες τις μίκρυνε και τις ένωσε. Μετά έληξε η κατοχή και ερχόταν κανονικά τα ποδήλατα σε αυξημένο αριθμό».
1950 – 1980 Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΝΘΗΣΗΣ
«Το ποδήλατο στη Λάρισα από το 1950 μέχρι και σχεδόν το 1980 γνώρισε τρομερή άνθηση. Υπήρχαν 35.000 ποδήλατα όταν ο πληθυσμός ήταν 70.000 στην πόλη. Εκείνη την εποχή ο εφέτης πήγαινε στο εφετείο με το ποδήλατο. Ο Απόστολος Βλιτσάκης μεγάλος δικηγόρος πήγαινε στο δικαστήριο με το ποδήλατο. Ο αρχίατρος στρατηγός υγειονομικού κ. Δημήτριος Παλιούρας πήγαινε στο Νοσοκομείο με το ποδήλατο. Οι χασάπηδες μοίραζαν 500 δράμια κιμά με τα ποδήλατα. Τα πάντα γινόταν με το ποδήλατο.
Μια οικογένεια από τον Άγιο Αθανάσιο με τον πατέρα οδηγό, το ένα παιδί μπροστά, τη σύζυγο πίσω με το άλλο παιδί, πήγαιναν στην «Όαση» ή στο «Ρεξ» στο θερινό σινεμά να δούνε Αυλωνίτη. Όλοι με μια καραντάνα, που κακώς τη λέμε έτσι που είναι κακή ονομασία, καθώς το πιο σωστό είναι κλασσικό παλιό ποδήλατο. Τότε ήταν πανάκριβο και καλό ποδήλατο. Ένας δάσκαλος σπαταλούσε τρεις μισθούς για να το αγοράσει.
Από εκεί και πέρα υπήρξε η παντοκρατορία του αυτοκινήτου. Πουλούσαν τους μπαξέδες στο χωριό για να πάρουν αυτοκίνητο. Όλα τα υπόγεια, τα ντάμια, τα πλυσταριά της Λάρισας και των περιχώρων μετετράπησαν σε νεκροταφεία παλιών ποδηλάτων εξαιρετικής ποιότητας.
…Την εποχή της μεγάλης ανόδου. Το 1959 υπήρχαν 55 επαγγελματίες ποδηλατάδες. Κώστας Πράσσας, Σπύρος Κουτσίκος, Θεοχάρης Μακρένης, και ο πατέρας μου ο Αντωνόπουλος οι πιο γνωστοί.
Σήμερα οι ποδηλατάδες έγιναν 21 και η πόλη είναι τόσες φορές μεγαλύτερη πληθυσμιακά. Εγώ δεν βλέπω κάποια αύξηση πραγματικά. Έχει ανάπτυξη στον φραμπαλά όχι επί της ουσίας. Είναι πολύ μακριά για να έρθει η παλιά εποχή».
Όσον αφορά τώρα στην κουλτούρα των πολιτών τόνισε: «Στη γειτονικά Τρίκαλα μπορεί να δεις κάποιον μοναχό ποδηλάτη από τα Μετέωρα. Στη γειτονική Καρδίτσα θα δεις κάποιον ηλικιωμένο από τον μπαχτσέ του να μεταφέρει πράγματα. Στον Βόλο θα δεις ψαράδες να έχουν τα πράγματα στη σχάρα δίπλα του και να ψαρεύει. Στη Λάρισα δεν βλέπεις κάτι ανάλογο δυστυχώς…
Οι περισσότεροι που κάνουν βόλτες στη Λάρισα γεμίζουν καυσαέρια, μπλοκάρουν την κίνηση και γυρνάνε να παρκάρουν στην Ηρώων Πολυτεχνείου».
