Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και συγκεκριμένα η διακεκριμένη ομάδα «iGEM Thessaly», που ιδρύθηκε το 2019 και αξιοποιεί τα εργαλεία της συνθετικής Βιολογίας, για την αντιμετώπιση κρίσιμων περιβαλλοντικών προκλήσεων, με συμμετοχή της σε διεθνείς διαγωνισμούς.
Συγκεκριμένα, η νέα της έρευνα περιστρέφεται γύρω από ένα ιδιαίτερα επίκαιρο πρόβλημα της Ελλάδας, αλλά και όλων των ελαιοπαραγωγικών χωρών – την αποτοξικοποίηση ενός υγρού παραπροϊόντος της βιομηχανίας του ελαιολάδου, γνωστού και ως κατσίγαρος.
Με στόχο την παράλληλη αποτοξικοποίησή του και τη μετατροπή του σε προϊόντα προστιθέμενης αξίας, η «iGEM Thessaly» έχει ως τελικό στόχο τη στήριξη των Ελλήνων παραγωγών ελαιολάδου και παράλληλα τη δημιουργία μιας βιώσιμης εναλλακτικής λύσης στα συμβατικά πλαστικά.
Σύμφωνα με τον φοιτητή, Δημ. Παπαμαργαρίτη, «η βιομηχανία ελαιολάδου αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, αλλά παράγει σημαντικούς όγκους υγρών και στερεών αποβλήτων κατά τα στάδια επεξεργασίας του ελαιοκάρπου. Συγκεκριμένα, για κάθε λίτρο ελαιολάδου που παράγεται, παράγονται έως και 7 λίτρα υγρών αποβλήτων. Η ενδελεχής έρευνα της iGEM Thessaly τονίζει την επιτακτική ανάγκη διαχείρισης του προβλήματος του κατσίγαρου, με την Ελλάδα μόνο να παράγει περίπου 1,45 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως (circulargreece.gr).
Με βάση αυτά ξεκίνησε το πρωτοποριακό ερευνητικό έργο «oPHAelia». Τα προϊόντα που η ομάδα αποβλέπει να παράξει ονομάζονται πολυυδροξυαλκανοϊκοί εστέρες (PHAs), βιοδιασπώμενοι πολυεστέρες υψηλής αξίας που συσσωρεύονται στους μικροοργανισμούς υπό συγκεκριμένες συνθήκες.
Οι ενώσεις αυτές διαθέτουν μηχανικές και φυσικές ιδιότητες παρόμοιες με τα συμβατικά πλαστικά, καθιστώντας τα ως μια φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση.
Χρησιμοποιώντας τον κατσίγαρο ως υπόστρωμα, το κόστος παραγωγής των PHAs δύναται να μειωθεί σημαντικά, καθιστώντας την όλη διαδικασία οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη. Με ευρεία εφαρμογή σε μια πληθώρα βιομηχανιών, τα βιοπλαστικά βασισμένα σε PHAs υπερτερούν έναντι των συμβατικών πλαστικών λόγω της ικανότητας βιοδιάσπασής τους σε σύντομο χρονικό διάστημα (από μήνες έως και λίγες ημέρες), σε σύγκριση με τη μακροπρόθεσμη και πολυετή παραμονή των παραδοσιακών πλαστικών στο περιβάλλον (αιώνες). Ενώ τα βιοπλαστικά μπορεί να μην έχουν υποκαταστήσει ακόμη εντελώς τα συμβατικά πλαστικά, η καινοτόμα ιδέα της iGEM Thessaly αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο βήμα προς τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων και την ευθυγράμμιση με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs) των Ηνωμένων Εθνών. Η ομάδα φιλοδοξεί να μειώσει σταδιακά την εξάρτηση από τα συμβατικά πλαστικά, χαράσσοντας έτσι μια πορεία προς ένα πιο πράσινο μέλλον.
Καθώς ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει πιεστικές περιβαλλοντικές προκλήσεις, η δέσμευση της «iGEM Thessaly» στην καινοτομία και τη βιωσιμότητα αποτελεί υπόδειγμα για φοιτητές και ερευνητές.
Η ενσωμάτωση της Συνθετικής Βιολογίας στην αντιμετώπιση προβλημάτων του πραγματικού κόσμου προσφέρει ελπίδα και λύσεις σε παγκόσμια περιβαλλοντικά ζητήματα.
Οι συνεργατικές προσπάθειες της ομάδας αναδεικνύουν τη δύναμη της διεπιστημονικής έρευνας στην αντιμετώπιση σύνθετων προκλήσεων, καθώς τα μέλη της προέρχονται από τομείς όπως η Βιοχημεία, η Γεωπονία, η Τεχνολογία Τροφίμων, η Πληροφορική και οι Επιστήμες Υγείας.
Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, καθώς ο κόσμος ευθυγραμμίζεται με την τάση για βιώσιμες πρακτικές και την προστασία του περιβάλλοντος, οι καινοτομίες της «iGEM Thessaly» μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο σε παγκόσμια κλίμακα.
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ
Να σημειωθεί ότι η ομάδα έχει συμμετάσχει σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς που γίνονται κάθε χρόνο για την εκ νέου σύνθεση λειτουργικών βιολογικών συστημάτων, όπου συμμετέχουν ετησίως περισσότεροι από 7.000 φοιτητές παγκοσμίως. Ο διαγωνισμός φέτος θα πραγματοποιηθεί στο Παρίσι.
Οι διακρίσεις που έχουν αποσπάσει φοιτητές της «iGEM Thessaly» (κάθε χρόνο και διαφορετική ομάδα) είναι το 2019 για την άμεση διάγνωση της φυματίωσης, τα έτη 2020 και 2021 για τη διάγνωση και αξιολόγηση της εντερικής χλωρίδας και θεραπεία των ΙΦΝΕ και το 2022 για το φαινόμενο του ευτροφισμού.
