διεξαγωγής κυκλοφορίας στο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, που είχαν ως αποτέλεσμα το πλέον πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023, επιβεβαιώνει το ογκωδέστατο πόρισμα των δύο δικαστικών πραγματογνωμόνων οι οποίοι ορίσθηκαν με εισαγγελική εντολή προκειμένου να φωτίσουν τις συνθήκες της τραγωδίας. Οι δύο πραγματογνώμονες χθες το πρωί παρέδωσαν το πόρισμα συνολικά 500 σελίδων (με παραρτήματα κ.λπ.) στον Εφέτη Ανακριτή, Σωτ. Μπακαϊμη και, με τις διαπιστώσεις περί ελλείψεων εκτιμάται πλέον ότι μετά βεβαιότητας θα ανοίξει και άλλο η βεντάλια των διώξεων σε βάρος άλλων, πέραν των μέχρι σήμερα 12 εργαζομένων και στελεχών, σε βάρος των οποίων έχει ήδη ασκηθεί δίωξη. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ε», το πόρισμα των δικαστικών πραγματογνωμόνων επιβεβαιώνει το «σκεπτικό» των μέχρι τώρα διώξεων, καθώς προσδιορίζει τις ευθύνες για την πολύνεκρη τραγωδία σε δύο επίπεδα: Το πρώτο επίπεδο αφορά στο ανθρώπινο λάθος (σ.σ. μεταξύ άλλων και στον προφυλακισμένο 59χρονο Λαρισαίο Σταθμάρχη βάρδιας), ενώ το δεύτερο επίπεδο αφορά στις ελλείψεις των συστημάτων ασφαλείας, όπως η τηλεδιοίκηση και το σύστημα ETCS (European Train Control System) που αποτελεί τη βασική συνιστώσα απόλυτης διασφάλισης της κυκλοφορίας. Υπενθυμίζεται ότι στο σκέλος των συστημάτων είχε εστιάσει και το πόρισμα της Επιτροπής Γεραπετρίτη. Πόρισμα στο οποίο μεταξύ άλλων σημειωνόταν πως «αν λειτουργούσε το ETCS και χαραζόταν το δρομολόγιο του IC 62 (σ.σ. επιβατική αμαξοστοιχία) από τη γραμμή καθόδου (είτε από τον Σταθμάρχη Λάρισας είτε από τον Κεντρικό Χειριστή Τηλεδιοίκησης), ο επόμενος από τη Λάρισα σταθμός (Ν. Πόροι) δεν θα έδινε ελεύθερη τη γραμμή καθόδου για το εμπορικό 63503 και το φωτόσημο στην έξοδο από Ν. Πόρους προς Λάρισα θα ήταν κόκκινο.
Αν ο μηχανοδηγός του 63503 (σ.σ. εμπορική αμαξοστοιχία) δεν συμμορφωνόταν και παραβίαζε το κόκκινο φωτόσημο εξόδου από Ν. Πόρους, θα ενεργοποιείτο από το σύστημα ETCS η αυτόματη πέδηση και για τους δύο αντιθέτως κινούμενους συρμούς IC 62 και εμπορικό 63503, οι οποίοι θα ακινητοποιούνταν επιτόπου. Πολύ απλά με το σύστημα ETCS σε λειτουργία και με δεδομένο ότι θα γινόταν η χάραξη δρομολογίου από τον χειριστή του σταθμού (τηλεδιοικούμενου ή όχι), η περίπτωση να γίνει μια μετωπική ή οπισθομετωπική σύγκρουση θα είχε αποφευχθεί».
Να σημειωθεί πως η μέχρι τώρα έρευνα που διενεργεί ο κ. Μπακαϊμης και εποπτεύει ο διευθύνων των Εισαγγελία Εφετών Λάρισας, Σταμ. Δασκαλόπουλος, έχει από καιρό εστιάσει στα συστήματα ασφαλείας και κάθε άλλο παρά τυχαίο πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός ότι ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής ETCS, Χρ. Κατσούλης κλήθηκε και κατέθεσε δύο φορές στο κ. Μπακαϊμη. Ο κ. Κατσούλης είναι γνωστό πως στις 27 Απριλίου 2022 και με επιστολή του στον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΡΓΟΣΕ παραιτήθηκε με αφορμή αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στις συμβάσεις (σ.σ. όπως η πολυσυζητημένη «717») που αφορούσαν σε θέματα ασφάλειας των συγκοινωνιών.
ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΑΝ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ
Αναλυτικότερα, όπως σημειώνεται στα συμπεράσματα του πορίσματος των δικαστικών πραγματογνωμόνων, «κατά τον χρόνο του σιδηροδρομικού δυστυχήματος δεν λειτουργούσαν τα συστήματα ελέγχου κατάληψης πεδίων γραμμής και η φωτοσήμανση».
Με τους πραγματογνώμονες να σημειώνουν ειδικότερα τη μη λειτουργία της τηλεδιοίκησης, τη μη λειτουργία του εγκατεστημένου επί της γραμμής και των συρμών, σύστημα ETCS που με την παράλληλη λειτουργία των ελεγχόμενων πεδίων γραμμής και της φωτοσήμανσης «θα απέτρεπε με βεβαιότητα το συμβάν και χωρίς την απαίτηση ανθρώπινης παρέμβασης». Συστήματα ασφαλείας, η λειτουργία των οποίων, θα «διόρθωνε τις ανθρώπινες πράξεις».
ΜΕ ΤΟ ΙΔΙΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ
Υπενθυμίζεται πως για το σκέλος των τεχνικών ελλείψεων ασκήθηκαν πρόσφατα οι διώξεις σε βάρος των πέντε (νυν και πρώην) γενικών διευθυντών του ΟΣΕ. Όπως η μη αποκατάσταση της λειτουργίας της Ενιαίας Τηλεδιοίκησης Λάρισας στο τμήμα Δομοκός - Πλατύ μετά την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις 29 Ιουνίου 2019 στο ύψος του Εργοστασίου Ζαχάρεως. Η μη λειτουργία της φωτοσήμανσης της γραμμής στο τμήμα Λάρισας -Νέων Πόρων και τέλος η ελλιπής λειτουργία του συστήματος GSM R (δικτύου κινητής τηλεφωνίας σιδηροδρόμου) που δεν λειτουργούσε και δεν επέτρεπε την επικοινωνία των μηχανοδηγών των αμαξοστοιχιών, καταρχήν μεταξύ τους.
ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΑΡΧΗ
Στο σκέλος του ανθρώπινου παράγοντα, οι πραγματογνώμονες εστιάζουν, μεταξύ άλλων στις ευθύνες του προφυλακισμένου Σταθμάρχη. Ο οποίος δεν χρησιμοποίησε τη λειτουργία χάραξης γραμμής, δεν ήλεγξε την κατάσταση της θέσης των αλλαγών γραμμής (και δη το «κλειδί» 118 στο Καραγάτση), ενώ δίνοντας την εντολή αναχώρησης δεν ήλεγξε την πορεία της επιβατικής αμαξοστοιχίας (μέσω του Τοπικού Πίνακα Χειρισμών) με αποτέλεσμα η επιβατική αμαξοστοιχία να εισέλθει στο ρεύμα καθόδου και να συγκρουστεί μετωπικά με την επιβατική αμαξοστοιχία, σε ένα πρωτοφανές δυστύχημα στα σιδηροδρομικά χρονικά της χώρας, όπου έχασαν της ζωή τους 57 επιβαίνοντες.
ΜΕ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ
Στο μεταξύ ο κ. Μπακαϊμης θα συνεχίσει σήμερα την έρευνά του με καταθέσεις επιβατών της επιβατικής αμαξοστοιχίας, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο κύκλος της έρευνας που αφορά σε μάρτυρες. Χθες κατάθεσαν αστυνομικοί οι οποίοι πρώτοι προσέτρεξαν στον τόπο του δυστυχήματος, ενώ σήμερα, όπως στις 29 και 30 Ιουνίου πρόκειται να καταθέσουν συνολικά 16 (σ.σ. από τους 341) επιβάτες της επιβατικής αμαξοστοιχίας προκειμένου να περιγράψουν τις πρώτες ώρες της σύγκρουσης, πώς βοήθησαν άλλους επιβάτες κλπ. Με αφορμή τέλος υποχρεώσεις συνηγόρων τους, που παρευρίσκονται σε άλλη δίκη, τρεις τουλάχιστον γενικοί διευθυντές του ΟΣΕ αναμένεται να ζητήσουν νέα προθεσμία προκειμένου να απολογηθούν. Ήδη ο διευθυντής της Διεύθυνσης Συντήρησης Η/Μ Συστημάτων και Ηλεκτροκίνησης, Ζαχ. Στουρνάρας που ήταν προγραμματισμένο για χθες να απολογηθεί, ζήτησε και έλαβε νέα προθεσμία για τις 10 Ιουλίου. Υπενθυμίζεται πως οι πέντε, νυν και πρώην γενικοί διευθυντές, διώκονται για τα ίδια κακουργήματα (αλλά δια παραλείψεως) με αυτά των προφυλακισμένων Σταθμάρχη και Επιθεωρητή.
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ
