Το αποτέλεσμα της απλής και της ενισχυμένης αναλογικής

ΠΩΣ ΜΟΙΡΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΔΡΕΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Με το σύστημα της απλής αναλογικής θα διεξαχθούν οι σημερινές εκλογές. Το συγκεκριμένο σύστημα ψηφίστηκε από την Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2016 και προβλέπει ότι οι ο αριθμός εδρών που λαμβάνουν οι συνδυασμοί εξαρτάται μόνο από το εθνικό ποσοστό τους, ενώ το ποσοστό εισόδου ενός κόμματος στη Βουλή παραμένει στο 3%.

Tο συγκεκριμένο σύστημα δέχεται την κριτική ότι δεν παράγει ισχυρές πλειοψηφίες, αφού η εμπειρία στις δυτικές κοινωνίες δείχνει πως σπάνια κάποιος συνδυασμός λαμβάνει το απαραίτητο ποσοστό για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Στην καθαρή μορφή της απλής αναλογικής, οι έδρες κάθε συνδυασμού προκύπτουν από το γινόμενο «Εθνικό ποσοστό X συνολικός αριθμός εδρών» (στρογγυλοποιημένο στον προηγούμενο ακέραιο). Ενδεικτικά, αν ένας συνδυασμός στην Ελλάδα λάβει 15% με αναγωγή στα έγκυρα (χωρίς λευκά και άκυρα), θα έχει 15/100x300=45 βουλευτές. Όσες έδρες στο τέλος της κατανομής παραμείνουν αδιάθετες λόγω της στρογγυλοποίησης, πηγαίνουν στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα.
Ειδικότερα, ο Νόμος 4406/2016 αναφέρει για την απλή αναλογική ότι «για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 300». Δηλαδή: Ψήφοι κόμματος επί 300. Το αποτέλεσμα διαιρείται με τον αριθμό των εγκύρων ψηφοδελτίων.
Παράδειγμα: Έστω ότι ψήφισαν 400 πολίτες (έγκυρα ψηφοδέλτια) και συγκεντρώνουν άνω του 3% έξι κόμματα. Οι ψήφοι διαμορφώνονται ως εξής: ΠΡΩΤΟ ΚΟΜΜΑ: 175, ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΟΜΜΑ: 120, ΤΡΙΤΟ ΚΟΜΜΑ: 60, ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΟΜΜΑ: 20, ΠΕΜΠΤΟ ΚΟΜΜΑ: 15 και ΕΚΤΟ ΚΟΜΜΑ: 10.
Μετά την παραπάνω μαθηματική πράξη, προκύπτουν αυτά τα αποτελέσματα: ΠΡΩΤΟ ΚΟΜΜΑ: 131,25, ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΟΜΜΑ: 90, ΤΡΙΤΟ ΚΟΜΜΑ: 45, ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΟΜΜΑ: 15, ΠΕΜΠΤΟ ΚΟΜΜΑ: 11,25, ΕΚΤΟ ΚΟΜΜΑ: 7,5.
Συνεπώς, οι έδρες θα κατανεμηθούν ως εξής: ΠΡΩΤΟ ΚΟΜΜΑ: 131, ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΟΜΜΑ: 90, ΤΡΙΤΟ ΚΟΜΜΑ: 45, ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΟΜΜΑ: 15, ΠΕΜΠΤΟ ΚΟΜΜΑ: 11, ΕΚΤΟ ΚΟΜΜΑ: 7. ΣΥΝΟΛΟ: 299 ΕΔΡΕΣ.
Η 1 έδρα που απομένει θα πάει στο κόμμα το πηλίκο του οποίου εμφανίζει το μεγαλύτερο δεκαδικό υπόλοιπο. Στο παραπάνω παράδειγμα, αυτό θα είναι το έκτο κόμμα, το οποίο και θα πάρει μία επιπλέον έδρα, δηλαδή συνολικά 8.
ΕΔΡΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ
Αν χρειαστεί να πάμε σε δεύτερες εκλογές, αυτές θα διεξαχθούν με την ενισχυμένη αναλογική. Με τον Νόμο Παυλόπουλου στις προηγούμενες εκλογές, το πρώτο κόμμα έπαιρνε 50 έδρες. Τώρα, πάει αναλογικά με το ποσοστό που θα λάβει. Αν πάρει 25% θα έχει 20 έδρες μπόνους. Με 25,5% θα πάρει 21 έδρες μπόνους, με 26% 22 έδρες μπόνους, με 26,5% 23 έδρες μπόνους κ.ο.κ. Το ανώτατο που μπορεί να πάρει είναι 40 έδρες. Εφόσον αποσπάσει το 40% της λαϊκής ψήφου, θα λαμβάνει τις επιπρόσθετες 50 έδρες, αριθμό που μέχρι τώρα λάμβανε το πρώτο κόμμα ανεξαρτήτως του ποσοστού του. Τα παραπάνω ισχύουν και σε περίπτωση συνασπισμού κομμάτων, εφόσον ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων που τον απαρτίζουν είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος, που συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων. Δηλαδή, ένα κόμμα που θα κινείται κοντά στο 37% θα μπορεί να έχει αυτοδυναμία, σε συνάρτηση και με άλλους παράγοντες, όπως ο αριθμός των κομμάτων που θα εισέλθουν στη Βουλή. Στην ενισχυμένη αναλογική, σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι ψήφοι των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής (θα λάβουν δηλαδή ποσοστό κάτω του 3%). Το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν αθροιστικά θα καθορίσει τον πήχη της αυτοδυναμίας.