«Κολυμβήθρα του Σιλωάμ» οι ενδιάμεσοι νόμοι

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ - ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΔΙΗΜΕΡΟ ΠΟΥ ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΑΝ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΕΦΕΤΩΝ

Ο προβληματισμός για τις επιπτώσεις στην καθημερινότητα των δικαστηρίων και στην απόδοση δικαιοσύνης από τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα κυριάρχησε στη διημερίδα που συνδιοργάνωσαν ο Δικηγορικός Σύλλογος Λάρισας και η Εισαγγελία Εφετών Λάρισας, στο αμφιθέατρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας –Μουσείου Γ.Ι. Κατσίγρα.
Εισαγγελείς, πανεπιστημιακοί και δικηγόροι μεταξύ άλλων εισηγητών εισηγήθηκαν εξειδικευμένα θέματα στο πλαίσιο του διημέρου με θέμα «Ζητήματα που προέκυψαν από την εφαρμογή στην πράξη των νέων Ποινικών Κωδίκων και ιδίως μετά την τροποποίησή τους με τους Ν. 4855/2021 και 4871/2021».

Στην πλειοψηφία τους οι εισηγητές υπογράμμισαν την αναγκαιότητα αλλαγών στον ΠΚ, σημείωσαν ωστόσο τον προβληματισμό τους για τις διαδοχικές αλλαγές. «Δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς και σημαντικά βήματα προς την ορθή κατεύθυνση τόσο στον Ποινικό Κώδικα όσο και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας» όπως σημείωσε απευθύνοντας χαιρετισμό ο διευθύνων την Εισαγγελία Εφετών Λάρισας, Σταμάτης Δασκαλόπουλος, αναφέροντος μεταξύ άλλων, την κατάργηση αναχρονιστικών διατάξεων του ειδικού μέρους του προϊσχύντος ΠΚ.
Για να παρατηρήσει ο κ. Δασκαλόπουλος ότι «οι νέοι ποινικοί κώδικες παρουσίασαν το εξής παράδοξο φαινόμενο: Αν και η έναρξη της τυπικής ισχύος τους τοποθετείται την 1η -7-2019 με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α 727-6-2019, επήλθαν ήδη, δηλαδή πριν καν αρχίσουν να ισχύουν οι Κώδικες αυτοί, ορισμένες μικρές τροποποιήσεις και διορθώσεις ημαρτημένων στο κείμενο τους που είχε ψηφισθεί. Και μόλις 5 μήνες μετά, με τον Ν. 4637/2019 που ίσχυσε από 18-11-2019, υπέστησαν οι Κώδικες αυτοί δεύτερη σειρά τροποποιήσεων και αντικαταστάσεων».
Από τις 23/8/2019 έως τις 21/12/2022 σημειώθηκαν «δέκα τροποποιήσεις» στον ΠΚ όπως είπε χαρακτηριστικά ο επίκουρος καθηγητής της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Ιωάν. Ναζίρης και σημειώνοντας το παράδειγμα των «τεσσάρων διατάξεων για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων» τόνισε πως «οι ενδιάμεσοι νόμοι λειτουργούν ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ», για να υπογραμμίσει ότι «είναι επείγον να σταματήσουμε να τροποποιούμε συνεχώς τον Ποινικό Κώδικα» και κυρίως «όχι με βάση την επικαιρότητα».
«Ο ρόλος του δικαστή, όπως του τον επιφυλάσσει ο νομοθέτης» τόνισε ο κ. Ναζίρης «κινείται από την εξαντλητική, «γραφειοκρατική» αντιπαραβολή αλλεπάλληλων διαδοχικών ρυθμίσεων προκειμένου να εντοπιστεί η ευμενέστερη «διάταξη» μέχρι την υποκατάσταση του νομοθέτη ως προς την αφηρημένη αξιολόγηση κοινωνικών συμπεριφορών.
Το πρόβλημα εντείνεται εξαιτίας της προβολής μόνο της τελικής έκβασης υποθέσεων και όχι των (νομοθετικών) δεσμεύσεων που υπαγόρευσαν στον δικαστή να οδηγηθεί σε αυτή. Στην Ελλάδα φταίει ο δικαστής που αθώωσε έναν κατηγορούμενο, που «παρέγραψε» ένα έγκλημα, που απέλυσε έναν κατάδικο, και σπάνια ακούγεται ότι κάποια νομοθετική παρέμβαση δρομολόγησε αυτά τα αποτελέσματα.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η προσήλωση του δικαστή στις αρχές του κράτους δικαίου -ανεξάρτητα από τις εντυπώσεις που ενδέχεται να δημιουργούνται κατά περίπτωση- αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι σε περιόδους νομοθετικής αυτοσυγκράτησης».
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
Οι εργασίες της χθεσινής ημέρας ξεκίνησαν με χαιρετισμό που απηύθυναν ο πρόεδρος του ΔΣΛ,. Τρύφ. Τσάτσαρος, με τον κ. Δασκαλόπουλο να παρατηρεί τις, υψηλού επιπέδου εισηγήσεις. Των χθεσινών εργασιών προήδρευσε ο πρόεδρος της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου ε.τ., Χαράλαμπος Βουρλιώτης. Για να ακολουθήσουν εισηγήσεις με τα εξής θέματα:
«Απιστία. Είναι δυνατή η πιστή εφαρμογή της;» από τον δικηγόρο και διδάκτορα Νομικής, Θρασ. Κονταξή. «Η αποδεικτική διαδικασία κατά τον νέο ΚΠΔ και τις μετέπειτα τροποποιήσεις του» από τον καθηγητή Νομικής Σχολής ΔΠΘ, Θεοχ. Δαλακούρα.
«Διαδικασία ενώπιον των Δικαστικών Συμβουλίων» από τον δικηγόρο, διδάκτορα Νομικής και επισκέπτη καθηγητή Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Πολ. Τσιρίδη. «Η κατάσχεση των ψηφιακών δεδομένων στο πλαίσιο της ανακριτικής/ποινικής έρευνας, σύμφωνα με το άρθρο 265 ν. Κ.Π.Δ. και ζητήματα που ανέκυψαν από την εφαρμογή στην πράξη» από τον αξιωματικό της ΕΛ.ΑΣ., Αν. Παπαθανασίου.
«Παράσταση για υποστήριξη κατηγορίας» από τον αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου, Αχ . Ζήση. «Οι θεσμοί της ποινικής διαπραγμάτευσης και της ποινικής συνδιαλλαγής, όπως προβλέπονται στον νέο ΚΠΔ και ζητήματα εκτέλεσης μετά από την αναίρεση της τελεσίδικης απόφασης» από τον αντεισαγγελέα Εφετών, Λάμπρο Τσόγκα, ενώ τέλος παρουσιάστηκε και η εισήγηση της εφέτη, Θεοκτής Νικολαΐδου με θέμα «Ειδικά ζητήματα απόδειξης κατά τον νέο ΚΠΔ».
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ