Η ημερίδα άνοιξε με χαιρετισμό που απηύθυναν, ο αντιπεριφερειάρχης Βασ. Πινακάς και ο αντιδήμαρχος Σωτ. Βούλγαρης, με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Βασ. Κόκκαλη, να παρατηρεί πως «σύσσωμη η αντιπολίτευση αντιτάχθηκε στην πρόωρη, εσφαλμένη και κακή νομοθεσία» για να αναρωτηθεί αν ένα έτος μετά, το νομοθέτημα «λειτούργησε υπέρ του τέκνου».
«Η σημαντικότητα του Ν. 4800/2021 από νομικής, αλλά και κοινωνικής απόψεως είναι προφανής» τόνισε καλωσορίζοντας εισηγητές και παρευρισκόμενους ο πρόεδρος του ΔΣΛ, Τρύφωνας Τσάτσαρος, προσθέτοντας ότι «πρόκειται περί νομοθετήματος αιχμής. Και τούτο, τόσο εξαιτίας της κεντρικής φιλοσοφίας του νομοθετήματος όσο και για τις ζυμώσεις που προκάλεσε σε επίπεδο ερμηνείας και εφαρμογής του στην πράξη.
Εξ ορισμού όμως δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί νομοθέτημα αιχμής, από τη στιγμή που πραγματεύεται με τρόπο αναθεωρητικό το άκρως ευαίσθητο θέμα της σχέσεως των τέκνων με τους γονείς τους, μετά τη διακοπή της συμβίωσης ή τη λύση του γάμου των τελευταίων, σε μια κοινωνία στην οποία τα στατιστικά στοιχεία παραπέμπουν σε μια εκτίναξη του αριθμού των διαζυγίων».
Στην πρώτη θεματική ενότητα, που συντόνισε ο αρεοπαγίτης Νίκος Πουλάκης, η καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΔΠΘ και πρόεδρος της Ένωσης Αστικολόγων, Καλλιρρόη Παντελίδου, εισηγήθηκε το θέμα «ο Ν. 4800/2021 για τη συνεπιμέλεια έναν χρόνο μετά: Κριτικός διάλογος με τη νομολογία μας».
Παρουσιάζοντας κριτικά πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις στα βασικότερα ζητήματα του Ν. 4800/2021, σημείωσε ότι «ως προς τη συνεπιμέλεια, εκφράζονται επιφυλάξεις κυρίως για την εναλλασσόμενη επιμέλεια και διαμονή που υιοθετούνται ήδη από μερίδα της νομολογίας. Ως συμφερότερο για τον ανήλικο προτείνεται το κλασικό σύστημα της αποκλειστικής ανάθεσης της επιμέλειας, αφού έχει αποδυναμωθεί και συνδυάζεται με τον αυξημένο ρόλο και την ευθύνη του γονέα που δεν έχει την επιμέλεια. Στο σύστημα αυτό αρκετά κοντά βρίσκεται και η συνεπιμέλεια με αποκλειστική κατοικία του ενός γονέα. Σε τελευταία ανάλυση τονίζεται το κριτήριο του συμφέροντος του ανηλίκου, που είναι όχι μόνον το σημαντικότερο ζήτημα, αλλά και το ασφαλέστερο κριτήριο».
Η πρόεδρος Πρωτοδικών Λάρισας, Ολυμπία Κώστα, εισηγήθηκε το θέμα «Η δίκη της συνεπιμέλειας – Δικονομικά ζητήματα» για να αναφερθεί στις δίκες επιμέλειας, στις προϋποθέσεις του παραδεκτού των σχετικών αγωγών, στη δυνατότητα λήψης ασφαλιστικών μέτρων και ρύθμισης οικογενειακών ζητημάτων με προσωρινή διαταγή, στις προϋποθέσεις μονομερούς μεταβολής της κατοικίας του τέκνου κατ’ αρθρ. 1519 ΑΚ και στη δυνατότητα χορήγησης προσωρινής διαταγής, στο διαχρονικό δίκαιο και στα ζητήματα εκ της εφαρμογής του νέου νόμου 4800/2021, σε ζητήματα της διαδικασίας διαμεσολάβησης σε οικογενειακές διαφορές και στη δυνατότητα ανάκλησης υφιστάμενων αποφάσεων των δικαστηρίων κατ’ αρθρ. 1536 ΑΚ λόγω της νομοθετικής μεταβολής.
Ο πρόεδρος Πρωτοδικών Βόλου, Παν. Γιάνναρος, εισηγήθηκε το θέμα «Το βέλτιστο συμφέρον του τέκνου και ζητήματα σχετικά με το δικαίωμα επικοινωνίας», επιχειρώντας αφενός μεν μια συστηματική παρουσίαση της έννοιας του βέλτιστου συμφέροντος του τέκνου, η οποία διατρέχει το σύνολο σχεδόν των διατάξεων του ενδέκατου κεφαλαίου του ΑΚ και αφετέρου την παρουσίαση της νέας διάταξης του άρθρου 1520 ΑΚ, πάντα υπό το πρίσμα της ως άνω αόριστης νομικής έννοιας.
Στη δεύτερη θεματική ενότητα που συντόνιζε ο κ. Τσάτσαρος, η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής ΑΠΘ Κατερίνα Φουντεδάκη εισηγήθηκε το θέμα «Αποφάσεις σε ζητήματα επιμέλειας - Ο ρόλος των γονέων και του Δικαστηρίου», ενώ η εφέτης Λάρισας και μέλος της διοίκησης της ΕνΔΕ, Ελευθερία Κώνστα εισηγήθηκε το θέμα «Το νέο πλαίσιο για την κακή άσκηση της επιμέλειας και οι συνέπειές της».
Σημείωσε επίσης, μεταξύ άλλων, ότι «το δικαίωμα της Πολιτείας να παρεμβαίνει στα ενδότερα της οικογένειας χάριν του συμφέροντος του τέκνου αντικατοπτρίζεται στα άρθρα 1532 και 1533 του Αστικού Κώδικα. Το δικαστήριο, που συγκεντρώνει τα περισσότερα εχέγγυα αντικειμενικότητας, καλείται να ελέγξει την ορθή εκπλήρωση των καθηκόντων των γονέων στο πλαίσιο της γονικής μέριμνας, έχοντας στη διάθεσή του μια ευρεία δυνατότητα ρυθμιστικής παρέμβασης, ώστε να ανταποκρίνεται η κρίση του δικαστή σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.
Σκοπός των ρυθμίσεων, που αποτελεί έκφραση της συνταγματικής επιταγής του άρθρου 21 παρ. 1 Σ, όπου αναφέρεται «…και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του κράτους», είναι η προστασία του συμφέροντος του τέκνου, και όχι η επιβολή κυρώσεων στους γονείς που δεν εκπληρώνουν κατά τις επιταγές του νόμου τα γονεϊκά τους καθήκοντα.
Μετά τον Ν. 4800/2021 το ήδη εκτενές κατά το προϊσχύσαν δίκαιο άρθρο 1532 ΑΚ έγινε ακόμα εκτενέστερο, καθώς προστίθενται ενδεικτικές περιπτώσεις κακής άσκησης που αναφέρονται κυρίως στην παρεμπόδιση της επικοινωνίας με τον έτερο γονέα, στη μη τήρηση της δικαστικής αποφάσεως ή της συμφωνίας των γονέων, στην κακή άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας και στην υπαίτια μη καταβολή της διατροφής.
Το συμφέρον του τέκνου είναι το υπέρτατο κριτήριο, βάσει του οποίου θα κρίνει το δικαστήριο ειδικώς για την κακή άσκηση της γονικής μέριμνας» κατέληξε η κ. Κώνστα. Την ημερίδα παρακολούθησαν δικαστές και δικηγόροι.
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ
