«Αυτά τα εγκλήματα δεν παραγράφονται...»

Ιστορικά γεγονότα, ντοκουμέντα, και έρευνες για τις θηριωδίες Γερμανών και Ιταλών κατακτητών παρουσιάστηκαν στο 1ο Συνέδριο Μαρτυρικών Κοινοτήτων στην Ελασσόνα

ΕΛΑΣΣΟΝΑ (Γραφείο «Ε») Του Γιάννη Μουκίδη

Μέσα σε πανηγυρική, αλλά και συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα, με ηχηρά μηνύματα κατά του πολέμου σε συνδυασμό με τα όσα εξελίσσονται τους τελευταίους μήνες στην Ουκρανία, «έτρεξε» η πρώτη ημέρα του 1ου Συνεδρίου Μαρτυρικών Κοινοτήτων: Ιστορία - Κοινωνία - Δίκαιο», που διοργάνωσε με επιτυχία στην Ελασσόνα και στο Δομένικο ο Δήμος Ελασσόνας.
Στην Αίθουσα Θεάτρου «Δημάρχου Βασ. Φαρμάκη», για 6 και πλέον ώρες έως αργά το βράδυ του Σαββάτου, στη διάρκεια δύο «μεστών» συζητήσεων και ενός εξαιρετικά ενδιαφέροντος αφιερώματος, Έλληνες και ξένοι εισηγητές «κατέθεσαν» γνωστές και άγνωστες πτυχές της θεματικής του Συνεδρίου, αναδεικνύοντας ιστορικά γεγονότα, ντοκουμέντα και έρευνες για τη θηριωδία που γνώρισαν από τους Γερμανούς και Ιταλούς κατακτητές τα μαρτυρικά χωριά στον Δήμο Ελασσόνας (το Δομένικο, η Τσαριτσάνη, το Σαραντάπορο), αλλά και άλλοι μαρτυρικοί τόποι στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
*Η «εικόνα» της πρώτης Συνεδρίας:
-Βασιλική Λάζου, δρ Ιστορίας, διδάσκουσα Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ. - «Αντίποινα»: η εγκληματική δράση των Ιταλικών και Γερμανικών Στρατευμάτων Κατοχής στην Ελλάδα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
-Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ. - «Ογδόντα χρόνια μετά: το κενό και οι εκκρεμότητες».
-Φιλομένη Τόλια, δρ Νεότερης Ιστορίας - «Οι καταστροφές της επαρχίας Ελασσόνας την περίοδο της Κατοχής από τα φασιστικά στρατεύματα και τους συνεργάτες τους».
-Dr Marco De Paolis, στρατιωτικός εισαγγελέας Ιταλικής Δικαιοσύνης - «Η ιταλική δικαστική εμπειρία από ναζιστικά - φασιστικά εγκλήματα πολέμου στην Ιταλία και το εξωτερικό. Η νομική υπόθεση του Δομένικου».
-Αθανάσιος Παπαδόπουλος, δήμαρχος Καλαβρύτων - πρόεδρος Δ.Σ. Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών «Ελληνικά Ολοκαυτώματα» - «Παρουσίαση του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών με έδρα τα μαρτυρικά Καλάβρυτα».
*Η δεύτερη συνεδρία:
-Αμαλία Ν. Παπαϊωάννου, αρχαιολόγος, επιμελήτρια Μουσείου Θυμάτων Ναζισμού Διστόμου - «Εικόνες Μαρτυρικότητας: Όψεις της Μνήμης της Σφαγής του Διστόμου».
-Enrica Di Ielsi - SCUOLA DI PACE, RECONCILIATION ESTABLISHMENT OF FRIENDSHIP - «Χτίζοντας ένα ειρηνικό μέλλον με το «Σχολείο της Ειρήνης»».
-Στάθης Ψωμιάδης, πρόεδρος Συλλόγου Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δομενίκου Ελασσόνας, μέλος Δ.Σ. Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών - «Ολοκαύτωμα Δομενίκου: Η Υπόσχεση - ο Αγώνας - η Δικαίωση».
*Χαιρετισμούς απηύθυναν οι βουλευτές Βασ. Κόκκαλης και Άννα Βαγενά, ο «οικοδεσπότης» δήμαρχος Ελασσόνας Νίκος Γάτσας, ο περιφερειακός σύμβουλος Στέλιος Δημότσιος, ο δήμαρχος Διστόμου - Αράχωβας- Αντίκυρας Γιάννης Σταθάς, ως εκπρόσωπος του δημάρχου Κιλελέρ ο αναπληρωτής δημάρχου και αντιδήμαρχος Αχιλλέας Χατζούλης, ο πανεπιστημιακός Αριστομένης Συγγελάκης εκ μέρους του Βασ. Μπρακατσούλα, αντιστασιακού, πρώην βουλευτή, νομικού και νυν προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.
Το αφιέρωμα είχε την παρακάτω ροή:
«Από τη σφαγή του Μπόβες της Ιταλίας έως τη συμφιλίωση», από τον δήμαρχο Boves Ιταλίας Maurizio Paoletti / «Η μαρτυρική κοινότητα Κομμένου Άρτας», από τον Δημήτριο Βλαχοπάνο, πρόεδρο του Ομίλου Μελέτης Ολοκαυτώματος Κομμένου / «Το χρονικό της μαρτυρικής Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας κατά την περίοδο του Ολοκαυτώματος», από τον Ηλία Καμπελή, πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας / «Η μαρτυρική κοινότητα Τσαριτσάνης», από τον Αθανάσιο Βαθράκη, πρόεδρο του Εξωραϊστικού Συλλόγου Τσαριτσάνης / «Η μαρτυρική κοινότητα Σαρανταπόρου», από τον Γιάννη Ντάλλα, πρ. πρόεδρο του Συλλόγου Αποδήμων Σαρανταποριτών / «Το Ολοκαύτωμα της Συκαμινέας», από την Τούλα Μουγδή, πρόεδρο του Συλλόγου Αποδήμων Σκαμνιωτών.
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
«Σταχυολογούμε» από τις εισηγήσεις των ομιλητών:
-Dr Marco De Paolis, στρατιωτικός εισαγγελέας Ιταλικής Δικαιοσύνης: «Η υπόθεση του Δομενίκου είναι μία ιδιαίτερα δυνατή, σημαντική, λυπηρή υπόθεση. Λυπάμαι πολύ που δεν κατάφερα να δώσω δικαστική συνέχεια. Ζητάω συγγνώμη εκ μέρους της Ιταλικής δικαιοσύνης. Αυτά τα εγκλήματα δεν παραγράφονται. Πρέπει να συνεχίσουμε, οι εγκληματίες πρέπει να γνωρίζουν πως μετά το έγκλημα υπάρχει η τιμωρία. Αν και έχουν περάσει τόσα χρόνια, ο πόνος δεν διαγράφεται. Οι οικονομικές απαιτήσεις από τα εγκλήματα πολέμου είναι πρόβλημα που παραμένει πάντα στην επικαιρότητα...».
-Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ.: «Οι πολεμικές αποζημιώσεις δεν είναι υπόθεση ξεχασμένη στο παρελθόν. Δεν είναι παιχνίδι, ούτε καν αόριστη υπόθεση. Είναι βαθύτατα πολιτική υπόθεση, σχετίζεται με το μέλλον και όχι με το παρελθόν. Και μία έκκληση: τα κόμματα να μην παίζουν με τέτοια ζητήματα...».
-Αθανάσιος Παπαδόπουλος, δήμαρχος Καλαβρύτων - πρόεδρος Δ.Σ. Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών «Ελληνικά Ολοκαυτώματα»: «Συγχαρητήρια στον Δήμο Ελασσόνας για τη διοργάνωση. Το συνέδριο αυτό να αποκτήσει θεσμικό χαρακτήρα. Είναι χρέος μας και ευθύνη απέναντι στους ήρωές μας. Θα προσθέσω και τρεις ακόμα λέξεις: Μνήμη - Δικαίωση - Δικαιοσύνη (...ακόμη δεν έχει αποδοθεί). Το έγκλημα χωρίς τιμωρία έχει όλες τις προϋποθέσεις να επαναληφθεί. Το θέμα των Γερμανικών και Ιταλικών οφειλών είναι διαρκές και παραμένει εκκρεμές».
-Στάθης Ψωμιάδης, πρόεδρος Συλλόγου Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δομενίκου Ελασσόνας, μέλος Δ.Σ. Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών: «Δεν δόθηκε ποτέ δικαιοσύνη. Χρέος τιμής για μας για δικαίωση. Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν παραγράφονται ποτέ. Η Ιταλική κατοχή και Δομένικο είναι έννοιες ταυτόσημες. Ανάμεσα στα άλλα, δικαίωση για μας είναι και αυτό το Συνέδριο».
-Δήμαρχος Boves Ιταλίας Maurizio Paoletti: «Σας καταθέτω τα εγκλήματα των Γερμανών στον τόπο μου. Αυτή η σφαγή του Δομενίκου σε εμάς... είναι σχεδόν άγνωστη! Τίποτε δεν μεγαλώνει με μίσος. Πρέπει να είναι φίλοι οι λαοί. Αυτό που συμβαίνει τώρα στην Ουκρανία θα αφήσει μέλλον μίσους, μίσος που θα μείνει για χρόνια. Πρέπει να δουλέψουμε προς την κατεύθυνση της ειρήνης. Νιώθω μεγάλη θλίψη για όσα η χώρα μου έκανε εδώ. Νιώθω χρέος σαν δήμαρχος πόλης που υπέφερε σαν εσάς. Σας καλώ να περπατήσουμε μαζί τον δρόμο της ειρήνης, της αλήθειας, της συμφιλίωσης. Γονατίζω μπροστά στους δικούς σας νεκρούς, όπως και σε όλα τα αθώα θύματα του πολέμου. Προσκαλώ την Ελασσόνα στον τόπο μου σε εκδηλώσεις μνήμης τον ερχόμενο Σεπτέμβριο».