Η τεχνική σύμβουλος του διαγωνισμού, αρχιτέκτονας Βασιλική Αγοραστίδου, δηλώνει στην «Ε» τα εξής: «Μια δύσκολη, αλλά εποικοδομητική προσπάθεια, αυτή της διοργάνωσης του Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Ιδεών για τον Σχεδιασμό του Περιβάλλοντος Χώρου του Αρχαίου Θεάτρου, σύμφωνα με τους κανόνες της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA) και της UNESCO ολοκληρώθηκε. Στην προκήρυξη του διαγωνισμού τέθηκαν σημαντικά ερωτήματα και προβληματισμοί σε αρχιτέκτονες από όλο τον κόσμο -και η ανταπόκριση ήταν μεγάλη- για το πώς χειριζόμαστε την ύπαρξη ενός σημαντικού αρχαίου μνημείου στο κέντρο μιας σύγχρονης πόλης με την ταυτόχρονη ύπαρξη και άλλων ιστορικών στρωμάτων. Η διεθνής Κριτική Επιτροπή βρέθηκε ενώπιον μιας πληθώρας αρχιτεκτονικών προσεγγίσεων που η καθεμία με τον τρόπο της επιχειρούσε να απαντήσει στους προβληματισμούς που προαναφέρθηκαν. Ο διάλογος με το μνημείο, τη γεωμετρία του και τον συμβολισμό του, καθώς και η ευαισθησία των προσεγγίσεων σε σχέση με αυτό, ήταν ανάμεσα στα σημαντικότερα κριτήρια ανάδειξης των καλύτερων προτάσεων».
ΠΩΣ ΚΡΙΘΗΚΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ
Σύμφωνα με τα σχόλια και την αιτιολόγηση της Κριτικής Επιτροπής στην επιλογή του 1ου βραβείου, από τα μέλη της, Renato Rizzi (Ιταλία), Deniz Incedayi (Τουρκία), Rainer Mahlamäki (Φινλανδία), Aristidis Sapounakis (Ελλάδα) και Jacek Lenart (Πολωνία), εμφανίζεται ότι: «Η Κριτική Επιτροπή αποφάσισε να δώσει το πρώτο βραβείο στη συγκεκριμένη πρόταση για την κατανοητή και λιτή προσέγγισή της στο θέμα του διαγωνισμού.
Οι μελετητές χρησιμοποιούν μια έξυπνη και καθαρή αρχιτεκτονική γλώσσα. Η κεντρική ιδέα της πρότασης αναδεικνύει τη μοναδική αξία του Αρχαίου Θεάτρου ως την πιο σημαντική αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης. Η μελέτη αυτή δίνει τη δυνατότητα στον Δήμο Λαρισαίων να αναπτύξει την πόλη γύρω από το θέατρο με ένα αρχιτεκτονικό όραμα, το οποίο θα υποστηρίξει τόσο τη μορφή όσο και τη συμβολική σημασία του θεάτρου. Η πρόταση έχει ισχυρή ταυτότητα και ξεκάθαρη αναγνωσιμότητα, χωρίς αποσπασματικές θεματικές ενότητες και λεπτομέρειες, ενώ προσφέρει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί και να πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια των πιθανών επερχόμενων φάσεων σχεδιασμού της πόλης.
Το θέατρο αποτέλεσε σαφώς το αρχικό σημείο εκκίνησης του σχεδιασμού στη συγκεκριμένη μελέτη. Ο μελετητής δημιούργησε έναν «χαμηλό πύργο» σε διάλογο με το Αρχαίο Θέατρο. Ο χώρος που δημιουργείται μεταξύ των δύο αυτών στοιχείων είναι εξαιρετικά εντυπωσιακός, χωρίς άλλα αρχιτεκτονικά στοιχεία.
Η πρόταση συμβαδίζει με τα κριτήρια και τα ερωτήματα που τέθηκαν από το πρόγραμμα του διαγωνισμού».
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Ο ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ
ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΡΑΒΕΙΟΥ
Ο επικεφαλής αρχιτέκτονας της ομάδας του πρώτου βραβείου Armando Dal Fabbro παρουσιάζοντας την πρότασή του αναφέρει τα ακόλουθα: «Η ιδέα της πρότασης αφορά ένα θεμελιώδες θέμα της εποχής μας: τη συνύπαρξη του αρχαίου με το σύγχρονο, διατηρώντας την αρχαία κληρονομιά και ταυτόχρονα καθορίζοντας τη φόρμα και τον χώρο της πόλης. Το εργαλείο αποτελεί η ερμηνεία του «αστικού κενού» ως ο χώρος της σχέσης μεταξύ των τοπικών στοιχείων που χαρακτηρίζουν και ορίζουν την αστική ιστορία της Λάρισας.
Το θέμα του κενού χώρου ερμηνεύεται μέσω δύο θεμελιωδών αστικών δεδομένων: Το πρώτο είναι ο άξονας θέατρο-πλατεία-αγορά και το δεύτερο είναι ο χώρος του Φρουρίου ως αστικό πάρκο. Το Αρχαίο Θέατρο είναι το υπομόχλιο αυτού του συστήματος, ο κεντρικός και μνημειακός χώρος αστικής σχέσης.
Η νέα πλατεία, σαν forum transitorium (Μεταβατική Αγορά), είναι ένας άδειος και διαθέσιμος χώρος, που ζωντανεύει από την παρουσία δενδροστοιχιών. Είναι μια σύνδεση μεταξύ του χώρου του θεάτρου και της Κεντρικής πλατείας ο αρχαίος χώρος της Αγοράς. Δύο «πύργοι» διαμορφώνουν μια νέα «αστική πύλη» και επισημαίνουν αυτό το νέο σύστημα: έναν τριγωνικό «πύργο» διοίκησης και έναν δεύτερο πύργο, έναν οίκο θεάτρου-παρατηρητήριο, που στο τέλος της νέας πλατείας καθορίζει το όριό της και το μέγεθός της. Αυτός ο δεύτερος πύργος, σχεδιασμένος σαν κλειστός μονόλιθος στεγάζει υπηρεσίες για το θέατρο και την πόλη και κρύβει μέσα του ένα πειραματικό θέατρο. Η περιοχή του Φρουρίου λαμβάνοντας υπόψη υπάρχοντα αρχαιολογικά ευρήματα και μνημεία. Νέες γεωμετρίες προσπαθούν να αποδώσουν μια καινούργια εικόνα: το πάρκο του Φρουρίου. Αυτή η περιοχή είναι ένας ελεύθερος χώρος πεζών μέσα στην πόλη, όπου η καθημερινή ζωή συναντά την ιστορία, ερμηνευμένη όχι σαν ένα σύνολο ιστορικών ευρημάτων, αλλά ως τρόπος ζωής της εποχής μας.
Προτείνονται μόνο λίγα ουσιαστικά στοιχεία. Ο ίδιος ο χώρος της πόλης μετατρέπεται σε ένα θέατρο, όπου οι αρχιτεκτονικές γίνονται οι χαρακτήρες μιας μεγάλης αστικής σκηνής, καθορίζοντας με την ήσυχη μνημειακότητά τους τη συνέχεια ενός μύθου που αναδύεται από την ιστορία του ίδιου του τόπου και συνεχίζει μέσα από την πιθανότητα της μεταμόρφωσής του».
Να σημειωθεί ότι τα υπόλοιπα μέλη της ίδιας ομάδας είναι οι εξής:
Vincenzo d’Abramo, Claretta Mazzonetto, Mattia Cocozza, Valeria Defilippis και Vittoria Pizzol.
Της Λένας Κισσάβου
