Η κοιλάδα των... χαμένων ονείρων

Η ΜΕΛΕΤΗ, ΤΟ ΟΡΑΜΑ, ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΑ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Του Κώστα Γκιάστα
Πόσα χωρούσαν σε μια κοιλάδα; Οι γραμμές του ΟΣΕ, η Εθνική Οδός, τα όνειρα των Δήμων και των τοπικών κοινοτήτων, οι ιεροί ναοί και τα προσκυνήματα, εστιατόρια, δεκάδες καλύβες μικροπωλητών που βιοπορίζουν για δεκαετίες στον χώρο, αλλά και χιλιάδες επισκέπτες που

ανεβοκατέβαιναν τα σκαλοπάτια και περνούσαν τη διάσημη γέφυρα. ΙΧ, λεωφορεία, ακόμη και πλοία...
Όλα χωρούσαν στην Κοιλάδα των Τεμπών, ακόμη και σχέδια για την ανάπλαση της περιοχής άντεχαν. Μα είναι που στην Ελλάδα όταν εμπλέκονται δύο ή και περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες, τα πράγματα περιπλέκονται αφάνταστα. Είναι που έρχονται και οι εκλογές και με κάθε αλλαγή δημοτικής αρχής ή κυβέρνησης περνούσαν τα πρόσωπα και οι αλλαγές σαν άλλο ποτάμι που παρέσερνε τα πάντα. Φεύγαν και τα σχέδια, πάνε και τα όνειρα. Παρασύρθηκαν και οι υποσχέσεις.
Και η Κοιλάδα πλέον έμεινε μόνη. Δίχως καταστήματα, χωρίς επισκέπτες και παλμό. «Τυφλό» σημείο που δεν μπορούν να το βρούνε όσοι έρχονται, κυρίως από τα βόρεια της χώρας. Όχι όμως και χωρίς φανατικούς «εραστές» και υποστηρικτές.
Γεμάτο από αυτούς είναι και το Δίκτυο Πολιτιστικών και τοπικών φορέων για τον Πολιτισμό, το Περιβάλλον και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη Δέλτα Πηνειού και Τεμπών. Την περασμένη Πέμπτη, συγκεντρώθηκαν στο Πολιτιστικό Κέντρο Σιδηροδρομικών για να συζητήσουν την τουριστική αξιοποίηση και διαχείριση της Κοιλάδας των Τεμπών.
Στο κάλεσμά τους ανταποκρίθηκαν αρκετοί εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων και απ’ όλους από κοινού συμφωνήθηκε η αξιοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου της εμπιστοσύνης μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών θεσμικών φορέων και η δημιουργική τους συνεργασία για την προώθηση των στόχων της Πολιτιστικής, Περιβαλλοντικής και Τουριστικής Ανάδειξης και Προβολής της Κοιλάδας των Τεμπών.
Μάλιστα, ο Δήμος Τεμπών ανέλαβε να συγκροτήσει ομάδα εργασίας με την συμμετοχή φορέων, υπηρεσιών, επιστημόνων και εθελοντών που θα συντονίζει τακτικά και θα επεξεργάζεται, τεκμηριώνει και υποστηρίζει τις άμεσες δράσεις και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα αποκατάστασης και ανάδειξης της κοιλάδας.
ΟΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΗ
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ
Για την περιοχή της Κοιλάδας των Τεμπών υπάρχουν δύο μελέτες αναβάθμισης. Η μία, και συγκεκριμένα για το κομμάτι της Αγίας Παρασκευής, παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Στο τέλος του 2006 η Περιφέρεια Θεσσαλίας ανέθεσε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης τη μελέτη ερευνητικής πρότασης με τίτλο: «Μελέτη προστασίας, οργάνωσης, αρχιτεκτονικής τυπολογίας, ανάδειξης και λειτουργίας της Αγίας Παρασκευής και του ευρύτερου χώρου των Τεμπών».
Ενας εκ των μελών της ομάδας μελέτης είναι και ο αρχιτέκτων-μηχανικός, κ. Δημήτρης Λαγός, συνταξιούχος πλέον.
«Μπορεί να πέρασαν 16 χρόνια από τότε όμως κάποια δεδομένα όπως και προτάσεις, που προέκυψαν από αυτή παραμένουν αναλλοίωτα» επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ο κ. Λαγός.
«Με τη διερεύνηση αυτή θέσαμε σενάρια και προβληματισμούς για την αλλαγή του ύφους της περιοχής της Αγίας Παρασκευής αριστερά και δεξιά της κοίτης του Πηνειού. Κατά τη διερεύνηση διαπιστώθηκε η ανάγκη επέκτασης του προβληματισμού μέχρι τους σταθμούς Τεμπών και Ραψάνης.
Με τη σιδηροδρομική λειτουργία μεταξύ των δύο αυτών σταθμών με συρμούς εποχής κατά τα Σαββατοκύριακα, πιστεύουμε ότι θα αυξανόταν το ενδιαφέρον των επισκεπτών για την περιοχή».
Οι μελετητές εκείνα τα χρόνια πίστευαν ότι η μετακίνηση της Εθνικής Οδού στη νέα χάραξη, δεν θα επηρέαζε την επισκεψιμότητα, δεδομένου ότι στην περίπτωση αυτή θα αυξανόταν το ενδιαφέρον για την περιοχή λόγω της καλύτερης και ασφαλέστερης προσέγγισης.
«Τονίσαμε ότι όταν κατασκευαστεί το νέο τμήμα της Εθνικής Οδού θα πρέπει να απαγορευθεί η διέλευση των βαρέων οχημάτων από το νυν τμήμα της και φυσικά η στάθμευσή τους στον οργανωμένο χώρο στάθμευσης που προτείνουμε».
Δυστυχώς όμως όπως συμπεραίνει «δεν κατέστη δυνατή η συνεργασία με την Ε.Υ.Δ.Ε. - Οδικοί Άξονες Παραχώρησης του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., παρά της συνεχείς έγγραφες αιτήσεις-οχλήσεις της Διαχειριστικής Αρχής, ώστε να ενημερωθούμε για τον σχεδιασμό της νέας χάραξης. Σήμερα από τον Βορρά δεν υπάρχει πρόσβαση, τόσο για τα παράλια της Π.Ε. Λάρισας όσο και για την Κοιλάδα, ενώ από το Νότο η πρόσβαση είναι προβληματική και χωρίς σήμανση» υπογραμμίζει ο κ. Λαγός στην «Ε».
Στον χώρο της Αγίας Παρασκευής που περιλαμβάνει όλες τις λειτουργίες στην περιοχή αυτήν πρότειναν τις ομάδες:
α) του μουσείου με την αίθουσα σεμιναρίων και τα W.C.,
β) το καμπαναριό, την Αγ. Παρασκευή, το Αγίασμα, τις δύο πηγές,
γ) το αναψυκτήριο, τον ξενώνα, την παιδική χαρά,
δ) τον ανελκυστήρα, το επίπεδο κίνησης, τα καθιστικά, τις σκάλες της ανόδου στις σιδηροδρομικές γραμμές, την εξέδρα του πλοιαρίου και τέλος
ε) στον χώρο των δύο σιδηροδρομικών γραμμών, το Μουσείο Σιδηροδρόμου και το καφέ.
«Νιώθω την ανάγκη να τονίσω ότι θα πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής η πρόταση για την αξιοποίηση του επιπέδου των σιδηροδρομικών γραμμών.
Το Μουσείο Σιδηροδρόμου μαζί με τον ξενώνα-τρένο και ένα μικρό καφέ στο υπάρχον οίκημα του Ο.Σ.Ε. μετά τη σήραγγα της δεύτερης σιδηροδρομικής γραμμής θα δώσει την ευκαιρία στους επισκέπτες να προσεγγίσουν τη στάθμη αυτήν του χώρου προσφέροντάς τους μία άλλη οπτική στην κοιλάδα των Τεμπών.
Το επίπεδο αυτό μπορεί να βιωθεί και από τους επισκέπτες που θα φτάνουν με τρενάκι από τους σταθμούς Ραψάνης και Τεμπών» και υπογραμμίζει ότι «πλέον, πιστεύω ότι πρέπει να διατυπωθούν τα δύο αιτήματα: Το ένα είναι να ξαναποκτήσει πρόσβαση η Κοιλάδα από τον Βορρά και να βελτιωθεί από είσοδός της από τον Νότο, ώστε με τη δυνατότητα στάσης των διερχόμενων οχημάτων και να αποκατασταθεί μέρος της επισκεψιμότητας της περιοχή.
Το άλλο είναι να εκπονηθεί και να θεσμοθετηθεί ένα Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Ε.Π.Σ.), που είναι Προεδρικό Διάταγμα του άρθρου 11 του Ν. 4759/2020 (ΦΕΚ 245/Α/2020). Με αυτό θα καθοριστούν η απόσταση από την ερυθρά της οδού, τα όρια του ποταμού, οι χρήσεις γης και οι ειδικοί όροι δόμησης και θα περιλαμβάνει την Περιβαλλοντική Αδειοδότηση όλων των παρεμβάσεων, ώστε να είναι δυνατή η χρηματοδότηση και η κατασκευή τους» καταλήγει ο κ. Λαγός. Τόσο οι άνθρωποι του Δικτύου όσο και οι εκπρόσωποι των φορέων στάθηκαν στην ανάγκη επικαιροποίησης της μελέτης.