Της Λένας Κισσάβου
Με Οδύσσεια που έφτασε αισίως στο πέρας της, παρομοίασε την πολύχρονη καθυστέρηση δημιουργίας και λειτουργίας του έργου του Λαογραφικού –Ιστορικού Μουσείο Λάρισας, ο υπουργός Πολιτισμού κ. Κων, Τασούλας, εγκαινιάζοντάς το, χθες.
Τις ευθύνες απέδωσε στην «όψη» του χαρακτήρα των Ελλήνων, που τη χαρακτηρίζει η αναβλητικότητα, η καθυστέρηση και ο εγωισμός του, κάνοντας λόγο για στοιχεία που πρέπει να εξαλειφθούν, έτσι ώστε να μη συνεχιστεί η μάστιγα μακροχρόνιων έργων, τονίζοντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Αυτή η όψη είναι ο εχθρός της χώρας και δεν υπάρχει κανένας λόγος να τον κρύβουμε. Μου είχε πει κάποιος πως στην Ελλάδα όταν λέμε όλοι μαζί, εννοούμε «όλοι μαζί μου», απλά ο καθένας ξεχνά να πει το «μου». Γιατί αλλιώς δεν μπορεί να εξηγήσει κανείς πως γίνεται τόσο σπουδαία έργα για τα οποία συμφωνούν όλοι, να χρειάζονται τριάντα και πάνω χρόνια, να γίνουν. Αυτή η όψη μας οδήγησε εδώ που φτάσαμε σήμερα και είναι αυτή από την οποία πρέπει να ξεφύγουμε.
Είναι μια μέρα όπου η καλή όψη στη Λάρισα νίκησε την άλλη και αυτή τη μέρα τιμούμε στο πρόσωπο των ανθρώπων που μόχθησαν για να γίνει και το Υπουργείο Πολιτισμού στάθηκε στιβαρός συμπαραστάτης αυτής της προσπάθειάς τους.
Είναι η νίκη της καλής πλευράς της Ελλάδας έναντι στην άλλη πλευρά, της μίζερης, της γραφειοκρατικής….».
Ο υπουργός Πολιτισμού, εξέφρασε τον θαυμασμό του για το Μουσείο, χαρακτηρίζοντάς το «νέο πετράδι στο πολιτιστικό στεφάνι της Λάρισας», ενώ τόνισε ότι δέχθηκε απανωτές και συνεχείς προσκλήσεις-πιέσεις, από πολιτικά πρόσωπα της Λάρισας, για να εγκαινιαστεί ...επιτέλους (!).
Διαβεβαίωσε ότι το Υπουργείο Πολιτισμού θα είναι δίπλα στο Δήμο Λαρισαίων, που έχει την ευθύνη λειτουργίας του, όπως και στάθηκε μέχρι σήμερα αρωγός στην προσπάθεια αυτή, δηλώνοντας παράλληλα ότι: «Το παραδίδουμε στο Δήμο Λαρισαίων ο οποίος κυνήγησε πολύ τη δημιουργία αυτού του έργου. Είμαι βέβαιος ότι μπορεί να το χειριστεί, αλλά αναφέρω βέβαια και στον νέο δήμαρχο κ. Καλογιάννη ότι στο Υπουργείο Πολιτισμού είμαστε στη διάθεσή τους.
Είναι ένα μεγάλο έργο για το οποίο βοήθησε αποφασιστικά ο Δήμος Λαρισαίων και η Περιφέρεια Θεσσαλίας, και κυρίως βοήθησε το πνεύμα ευποιϊας και φυλογένειας που πάντα διακρίνει τους Ελληνες. Η οικογένεια Γουργιώτη η οποία στις αρχές του 70 αποφάσισε να σχηματίσει και να μεταδώσει αυτή τη σπουδαία συλλογή για το λαό της Λάρισας είναι άξια επαίνων. Ο αείμνηστος Γ. Γουργιώτης και η κ. Λένα Γουργιώτη, είναι δύο πρόσωπα προς τα οποία εκφράζουμε τον μεγάλο μας θαυμασμό και την τεράστια εκτίμησή μας. Χαίρομαι που το Υπουργείο Πολιτισμού μέσα από μια διαδικασία που έχει τα στοιχεία της Οδύσσειας, γιατί η Οδύσσεια ταιριάζει και στον Έλληνα, συνέβαλε στην ολοκλήρωση ενός σημαντικού έργου το οποίο αναδεικνύει τον πολιτισμό της Θεσσαλίας πριν και μετά την προσάρτησή της και αξίζει τον κόπο, ιδίως η νεολαία, να το καμαρώσει και να δει αυτά τα στοιχεία του αγροτικού και αστικού πολιτισμού της περιοχής, που δείχνουν τους χαραγμένους δρόμους, που προϋπήρχαν από μας και που σήμερα χαράσσοντας τους δικούς μας δρόμους, δεν πρέπει να ξεχνούμε τους παλαιότερους».
Η έναρξη των εγκαινίων έγινε με αγιασμό από τον σεβασμιότατο μητροπολίτη Λάρισας κ.κ. Ιγνάτιο ακολούθησε ο χαιρετισμός της μοναδικής υπαλλήλου του Μουσείου, της αρχαιολόγου κ. Φανής Καλοκαιρινού και μετά το λόγο πήρε ο αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου κ. Νίκος Παπαθεοδώρου, ο οποίος αναφέρθηκε στην ιστορία του Μουσείου και στους θησαυρούς που περιέχει, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Φέτος συμπληρώθηκαν σαράντα χρόνια από την ημέρα που ορισμένοι Λαρισαίοι πολίτες, με ανησυχίες, έχοντας ως πρωτοπόρους το ζεύγος Γεωργίου και Λένας Γουργιώτη, ίδρυσαν την «Λαογραφική Εταιρεία Λαρίσης», εμφορούμενοι από οράματα και εμπνεύσεις για τη γενέθλια πόλη τους, δίνοντας έμφαση κυρίως στη συλλογή, την επιστημονική μελέτη και την προβολή αντικειμένων του νεότερου πολιτισμού της περιοχής μας. Και ενώ στην αρχή τα πολύτιμα εκθέματα των συλλογών της περιπλανήθηκαν αρχικά σε μια υπόγεια αίθουσα του Δημαρχείου και εν συνεχεία σε ιδιωτικό χώρο, η προσπάθεια δημιουργίας μόνιμης στέγης βρήκε ένθερμους συμπαραστάτες το υπουργείο Πολιτισμού και τοπικούς δημόσιους παράγοντες. Τότε άλλαξε και την επωνυμία σε Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο, αφού η δραστηριότητά του επεκτάθηκε και στην τοπική ιστορία. Το 1992 ο συμπολίτης μας υπουργός Γεώργιος Σουφλιάς έθεσε τον θεμέλιο λίθο του λαμπρού κτιρίου.
Είναι έργο του υπουργείου Πολιτισμού, ενταγμένο στα Π.Ε.Π. της Περιφέρειας Θεσσαλίας και κατασκευαστικά ολοκληρώθηκε το 2008. Επακολούθησε η επανέκθεση του υλικού στους νέους και άνετους χώρους, σύμφωνα με τις σύγχρονες μουσειολογικές αντιλήψεις, που στόχο έχουν την ανάδειξη της πολιτισμικής ταυτότητας της ευρύτερης περιοχής μέσα από μια νέα ανθρωποκεντρική ερμηνεία.
Τα αντικείμενα των διαφόρων συλλογών του Μουσείου υπερβαίνουν σήμερα τις 20.000, με άμεση προοπτική να εμπλουτισθούν ακόμα περισσότερο και με άλλες τοπικές συλλογές και καλύπτουν χρονολογικά το διάστημα από τον 15ο έως τα μέσα του 20ου αιώνα. Εκτίθεται σε μόνιμους χώρους ένα πολύ μικρό τμήμα του μουσειακού υλικού που διαθέτει.
Κατά τη διάρκεια των σαράντα χρόνων ζωής του Μουσείου πολλοί άνθρωποι μόχθησαν για την προκοπή του. Τα πρώτα εύσημα ανήκουν δικαιωματικά στο ζεύγος Γεωργίου και Λένας Γουργιώτη. Η κ. Λένα Γουργιώτη, η μεγάλη αυτή «Δέσποινα» της Λάρισας, ανάλωσε όχι μόνον ολόκληρη τη ζωή, αλλά και την περιουσία για το Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο προίκισε πλουσιοπάροχα υλικά και επιστημονικά.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και όλες οι διευθύνσεις του, αναγνωρίζοντας το τεράστιο έργο του Μουσείου, στάθηκε όλα αυτά τα χρόνια αρωγός και κατευθυντήρια δύναμη λειτουργικά, επιστημονικά και κατασκευαστικά.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τον συμπολίτη μας υπουργό κ. Γεώργιο Σουφλιά και τη σύζυγό του Μαριάννα, οι οποίοι βοήθησαν και στήριξαν ουσιαστικά το Μουσείο από τα πρώτα του βήματα. Οι πρώτοι πολίτες και οι δημοτικοί άρχοντες της Λάρισας όλα αυτά τα χρόνια το είδαν σαν Μουσείο που έχει αναφορά την πόλη μας, και ειδικά στα 16 χρόνια της θητείας του ο κ. Κώστας Τζανακούλης και σύσσωμο το Δημοτικό Συμβούλιο βρέθηκε πρόθυμα κοντά του όποτε τους ζητήθηκε.
Η κ. Λίνα Μενδώνη, Γενική Γραμματεύς του Υπουργείου, παρακολουθούσε από κοντά εδώ και πολλά χρόνια και στήριξε το έργο του Μουσείου μας με όλες της τις δυνάμεις μέχρι και σήμερα.
Η κ. Τέτη Χατζηνικολάου, τέως Διευθύντρια της Νεότερης πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου, σε άριστη συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό του Μουσείου, κατηύθυνε και επέλυε εύστοχα όλα τα αναφυόμενα προβλήματα κατά τη λειτουργία του. Η μουσειολόγος κ. Λαλούλα Χρυσικοπούλου, έστησε τη σύγχρονη μουσειολογική μελέτη με ιδιαίτερη επιμέλεια και επέβλεπε την εφαρμογή της από κοντά.
Οι όροι «πολιτισμός» και «πολιτική» διαφέρουν σε μία μόνο συλλαβή. Αυτό νομίζω ότι δεν είναι τυχαίο, επειδή κοινή ρίζα τους είναι η λέξη «πόλη». Και όταν προφέρουμε τη λέξη «πόλη» δεν εννοούμε βέβαια μόνον τα κτίρια, αλλά και το σύνολο των ανθρώπων, το σύνολο των πολιτών. «Άνδρες γαρ πόλις» λέει ο Περικλής στον Επιτάφιό του. Με τη σκέψη αυτή, ο πολιτισμός δεν αφορά μόνο τα έργα της τέχνης, όπως πιστεύουν πολλοί. Πολιτισμός είναι και η ποιότητα και ο κώδικας αξιών που διέπει τις σχέσεις των ανθρώπων της πόλης, τις σχέσεις των πολιτών. Αυτές τις δύο έννοιες θέλουμε να πιστεύουμε ότι υπηρετεί πιστά σαράντα χρόνια τώρα το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας».
Στο πλαίσιο της τελετής εγκαινίων χαιρετισμό απηύθυνε ο αναλαμβάνων σήμερα δήμαρχος Λαρισαίων, κ. Απ. Καλογιάννης, ο οποίος εξήρε τον αγώνα του ζεύγους Γουργιώτη για την υλοποίηση του μουσείου, αλλά και όλων των ανθρώπων που συνέβαλαν σε αυτό συμπεριλαμβανομένου και του συνοικιακού συμβουλίου για τη χωροθέτηση του έργου, και δήλωσε μεταξύ άλλων ότι θα κάνει ότι είναι δυνατό για να βρεθεί λύση για τη λειτουργία του, ζητώντας την έμπρακτη στήριξη του υπουργού πολιτισμού.
«Κάλλιο αργά παρά ποτέ» ανάφερε για την καθυστέρηση λειτουργίας του Μουσείου, σε χαιρετισμό του ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κ. Αγοραστός, υποστηρίζοντας ότι οι δύο ιδρυτές του, το ζεύγος Γουργιώτη, διδάσκουν πως: «Όταν έχεις πάθος και προσήλωση σε έναν στόχο, τον πετυχαίνεις…».
«Πρότυπο για τα Ελληνικά δεδομένα» υποστήριξε ότι είναι το Λαογραφικό Μουσείο, ο δήμαρχος Λαρισαίων κ. Κ. Τζανακούλης, αναφερόμενος με λύπη στην «μεγάλη απουσία της Λένας Γουργιώτη σε αυτή τη σημαντική στιγμή», ενώ παρουσίασε ακολούθως τις υποδομές πολιτισμού της Λάρισας, που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια της θητείας του.
Επίσης στη διάρκεια της τελετής, για το ζεύγος Γουργιώτη και την αγωνιώδη προσπάθειά του να συλλέξει, με θυσίες και προσωπικό κόστος, τον πλούτο που περικλείει σήμερα το Λαογραφικό Μουσείο Λάρισας, μίλησε η κ. Κατερίνα Ζωγράφου –Κορρέ, καθηγήτρια Λαογραφίας.
«ΟΙ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ» ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ
Αναλυτικότερα στην ομιλία του ο υπουργός Πολιτισμού κ Τασούλας, ανάφερε: «Είναι μια σημαντική ημέρα για τη Λάρισα για τον πολιτισμό της και για τους ανθρώπους που υπήρξαν πρωτεργάτες αυτής της πρωτοβουλίας και ας μη ζει ο ένας και ας απουσιάζει η άλλη. Από τις πρώτες μέρες που ανέλαβα το Υπουργείο Πολιτισμού τόσο ο κ. Χαρακόπουλος όσο και ο κ. Κέλλας και ο κ. Τζανακούλης, τακτικά μου μιλούσαν για την ανάγκη να εγκαινιάσουμε επιτέλους, όπως είπαν όλοι, το Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Λάρισας.
Με καλή σύμπτωση τη μέρα της προσαρτήσεως της Θεσσαλίας, εκτός της Ελασσόνος, στην Ελλαδα, η πόλη της Λάρισας αποκτά ακόμη ένα πετράδι στο πολιτιστικό στεφάνι. Αυτό το καινούργιο πετράδι στην πολιτιστική σας παρουσία ξεκίνησε από το πάθος τους ζεύγους Γουργιώτη, της Λαογραφικής Εταιρείας αλλά και εν συνεχεία του αγκαλιάσματος αυτού του πάθους από άλλους φορείς και από πολιτικούς παράγοντες όπως ο κ. Γ. Σουφλιάς.
Όλη αυτή η Οδύσσεια η οποία έφτασε σήμερα σε αίσιο πέρας, δείχνει τη διπλή όψη του χαρακτήρα μας. Την όψη της φυλογένειας της ευποιίας, της συνεργασίας, της συμπαραστάσεως από τη μία, η οποία όμως δεν μου φτάνει για να δικαιολογήσει την Οδύσσεια, όπως εξελίχθηκε αυτή η ιστορία. Υπάρχει και μια άλλη όψη στο γιατί καθυστερούν αυτά τα έργα. Η όψη της αναβλητικότητας, όπου ο ένας θέλει να προβληθεί περισσότερο από τον άλλο, όψη γραφειοκρατίας…
Εγκαινιάζοντας αυτό το Μουσείο θα δούμε μέσα του πιστές υλικές υποστάσεις της ομορφιάς της ψυχής των Θεσσαλών… Συγχαρητήρια σε όσους συνέβαλλαν να γίνει αυτό το Μουσείο και διαβεβαιώνω ότι το Υπουργείο Πολιτισμού θα είναι δίπλα σας για την απρόσκοπη λειτουργία του, ώστε αυτή η ομορφιά της ψυχής των Θεσσαλών που στεγάζεται εδώ να την αντιληφθούν ολοένα και περισσότεροι Λαρισαίοι Θεσσαλοί Έλληνες και ξένοι».
ΑΠΟΝΟΜΗ ΠΛΑΚΕΤΩΝ
Απονομή πλακετών -λιθανάγλυφων αντιγράφων, εκθέματος της συλλογής του Λαογραφικού Μουσείου, πραγματοποιήθηκε τιμητικά από μέλη του Δ.Σ. του Μουσείου, στον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη κ.κ. Ιγνάτιο, στον Υπουργό Πολιτισμού κ. Τασούλα, στον περιφερειάρχη Θεσσαλίας, στον δήμαρχο Λαρισαίων κ. Κ. Τζανακούλη και στον νεοεκλεγέντα δήμαρχο κ. Απ Καλογιάννη.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΦΙΠΟΛH
«Το ταφικό μνημείο στηρίζεται και συντηρείται .Οι εξελίξεις ακολουθούν τη ροή της αρχαιολογικής εργασίας και όχι της ανυπομονησίας μας. Αντιλαμβανόμαστε όλοι οι έλληνες όπως και η παγκόσμια κοινότητα, ότι πρόκειται για ένα μεγαλειώδες μνημείο που αφορά μια μεγαλειώδη ιστορική περίοδο της Ελλάδας...», τόνισε ο Υπουργός ερωτώμενος για το μνημείο, ενώ απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για δρομολογούμενες καταργήσεις Εφορειών Αρχαιοτήτων, στο πλαίσιο των περικοπών, υποστήριξε ότι ενισχύεται η Εφορεία Κλασσικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων Σερρών, που είναι αρμόδια για την ανασκαφική έρευνα του εν λόγω μνημείου στην Αμφίπολη και εξήγησε ότι σε αυτή προστίθεται η αρμοδιότητα και των Βυζαντινών μνημείων της περιοχής, που μέχρι πρότινος είχε η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας.
Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν οι βουλευτές κ.κ. Χρ. Κέλλας και Μαξ. Χαρακόπουλος, εκπρόσωποι των στρατιωτικών αρχών, δημοτικοί και περιφερειακοί σύμβουλοι, οι προϊσταμένες των Εφορειών Αρχαιοτήτων Λάρισας, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων της Λάρισας και της ευρύτερης περιοχής.
