τα μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο θεσμός του Α’ βαθμού Αυτοδιοίκησης, όπως είναι η κυβερνησιμότητα των Δήμων, η αλλαγή αρμοδιοτήτων και φυσικά η εξεύρεση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο στο ΔΣ του ΕΣΠΑ της ΚΕΔΕ κ. Ν. Ευαγγέλου, «η ουσιαστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων είναι ένα από τα πιο βασικά θέματα που θα πρέπει να διαχειριστεί το σύνολο των αιρετών της χώρας.
Όπως είναι γνωστό κατά την τρέχουσα περίοδο, η χώρα μας βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να οριστικοποιηθούν τα νέα αναπτυξιακά προγράμματα και εργαλεία, μεταξύ των οποίων το ΕΣΠΑ 2021–2027, το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2021–2027, τα χρηματοδοτικά εργαλεία του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κλπ.
Με στόχο τον συνολικό αναπτυξιακό προγραμματισμό σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, τον συντονισμό των αναπτυξιακών προγραμμάτων και την ενεργό συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προτείνουμε τη θεσμοθέτηση και δημιουργία α) σε κεντρικό επίπεδο, κοινού οργάνου Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΥΠΑΝΕ) – ΕΝΠΕ – ΚΕΔΕ και β) σε περιφερειακό επίπεδο, κοινού οργάνου της Περιφέρειας και της ΠΕΔ
Η συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι απαραίτητο να αφορά όλες τις λειτουργίες της Διακυβέρνησης του ΕΣΠΑ (Προετοιμασία – Σχεδιασμός – Διαχείριση – Υλοποίηση – Παρακολούθηση – Αξιολόγηση) όπως εξάλλου αναφέρεται και στην 2η εγκύκλιο του ΥΠΑΝΕ για τον σχεδιασμό των Προγραμμάτων.
Για την αντιμετώπιση των κύριων πηγών προβλημάτων, με επιπτώσεις στον χρόνο υλοποίησης των έργων, προτείνονται συγκεκριμένες προτάσεις οι οποίες και έχουν κατατεθεί αρμοδίως και επιγραμματικά έχουν ως εξής:
α. Στάδιο Σχεδιασμού των Προγραμμάτων (Τομεακών και Περιφερειακών)
* Για κάθε Τομεακό Πρόγραμμα (ΤΠ), συμμετοχή της ΚΕΔΕ στην Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος, που προβλέπεται από την εγκύκλιο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
* Για κάθε Περιφερειακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ), συμμετοχή των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων (ΠΕΔ) στην Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος, καθώς και στις Ομάδες Σχεδιασμού των Στόχων Πολιτικής.
* Σημαντική ενίσχυση των κοινωνικών δομών της Τ.Α. στο ΕΣΠΑ 2021–2027.
* Οι πόροι για SMART CITIES για τη σύγχρονη διακυβέρνηση των πόλεων, να τεθούν υπό ενιαίο συντονισμό, παρακολούθηση της εφαρμογής και αξιολόγηση των επιπτώσεων από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ.
* Να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην επιβίωση και ανάπτυξη των αγροτικών, ορεινών και νησιωτικών περιοχών.
* Ειδικά για τον Στόχο Πολιτικής 5 (ΣΠ5), που αφορά χωρικές επενδύσεις η ΚΕΔΕ θεωρεί ότι θα πρέπει ο ρόλος των Δήμων να είναι ιδιαίτερα σημαντικός και προτείνει την δημιουργία Επιτελικής Ομάδας Καθοδήγησης, στην οποία θα συμμετέχουν αρμόδια στελέχη του ΥΠΑΝΕ, της ΚΕΔΕ, της ΕΝΠΕ και της ΕΕΤΑΑ με αντικείμενο, σε πρώτη φάση, την εκπόνηση συγκεκριμένου επιχειρησιακού σχεδίου για τον Στόχο Πολιτικής 5 (ΣΠ5) και εν συνεχεία την υλοποίησή του.
β. Συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην εφαρμογή των Προγραμμάτων:
* Θεσμοθέτηση ευέλικτων και λειτουργικών Επιτροπών Παρακολούθησης, προκειμένου να λειτουργούν ως πραγματικά θεσμικά εργαλεία παρακολούθησης.
* Θεσμοθέτηση διαδικασίας χρονοπρογραμματισμού των Προσκλήσεων και έγκαιρη ενημέρωση των Δήμων ως δικαιούχων στο νέο ΕΣΠΑ.
* Δημιουργία Προγράμματος υποστήριξης των δικαιούχων με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ – Διάθεση πόρων Τεχνικής Βοήθειας για δράσεις θεσμικής υποστήριξης των Δήμων και τη συγκρότηση δομών τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης σε επίπεδο ΠΕΔ – Ενίσχυση του θεσμού της «διοικητικής υποστήριξης» των μικρών Δήμων».