Οι υποδομές υγείας σε όλη τη χώρα φαίνεται να αντέχουν στην πίεση, αν και ένας μικρός αριθμός ασθενών μεταφέρθηκε στη γειτονική Γερμανία. Το δεύτερο κύμα της πανδημίας τροφοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη μη τήρηση της υποχρέωσης κοινωνικής αποστασιοποίησης από μέρος του πληθυσμού που ανήκει σε συγκεκριμένες κοινότητες. Ακόμη λόγω του ομοσπονδιακού συστήματος της χώρας -υπάρχουν 9 υπουργοί Υγείας- είναι δύσκολη κάθε προσπάθεια συντονισμού». Αυτά δηλώνει στην «ΕτΔ», ο Λαρισαίος τεχνοκράτης, στέλεχος στο Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε., αρμόδιος για θέματα της Μεσογείου, Βόρειας Αφρικής και Μέσης Ανατολής, Δημοσθένης Μαμμωνάς, ο οποίος κατοικεί εδώ και χρόνια οικογενειακώς, στις Βρυξέλλες. Ο κ. Μαμμωνάς αναφέρεται στις συνέπειες του κορονοϊού στη λειτουργία των ευρωπαϊκών οργάνων που εδρεύουν στις Βρυξέλλες, καθώς «παρατηρείται αδυναμία σύγκλησης των τυπικών συνεδριάσεων των Υπουργών, ενώ οι τηλεδιασκέψεις κυριαρχούν, όπως και στις παρουσιάσεις-συζητήσεις σε ομάδες επισκεπτών.Η συνέντευξη στην «ΕτΔ»:• Κύριε Μαμμωνά, πώς έχει η κατάσταση στις Βρυξέλλες και στο Βέλγιο γενικότερα, με τον αριθμό των κρουσμάτων-θανάτων και ποιες οι αντοχές των νοσοκομείων;
- Η παρούσα κατάσταση στο Βέλγιο μπορεί να χαρακτηριστεί από πολύ σοβαρή έως εξαιρετικά κρίσιμη. Οι αριθμοί «τρομάζουν» από μόνοι τους: Πάνω από μισό εκατομμύριο κρούσματα, περισσότεροι από 14.000 νεκροί από την έναρξη της πανδημίας και σχεδόν 200 νεκροί ημερησίως στο εν εξελίξει δεύτερο κύμα, σε μια χώρα με ίσο, σχεδόν, πληθυσμό με την Ελλάδα... Λόγω, μάλιστα, της γενικευμένης για το Βέλγιο και τη Δυτική Ευρώπη, πρακτικής της διαβίωσης των περισσότερων ηλικιωμένων σε γηροκομεία και όχι σε οικογενειακές εστίες (αντίθετα με ό,τι συνήθως συμβαίνει στις χώρες του Νότου), υπολογίζεται ότι περίπου το μισό του αριθμού των θανάτων έχει καταγραφεί σε οίκους ευγηρίας. Το σύστημα υγείας φαίνεται να φτάνει στα όριά του, αλλά να αντέχει, προς το παρόν τουλάχιστον, αν και αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις κατά τόπους συνθήκες και τον ρυθμό επέκτασης της πανδημίας στις Βρυξέλλες, την ολλανδόφωνη Φλάνδρα ή τη Γαλλόφωνη Βαλονία. Πρόσφατα, και λόγω ακριβώς του αυξημένου ρυθμού εισαγωγών στα νοσοκομεία εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας, ένας μικρός αριθμός ασθενών μεταφέρθηκε στη γειτονική Γερμανία. Πάντως, σε γενικές γραμμές, και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει νέα ραγδαία αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων, οι υποδομές υγείας σε όλη τη χώρα φαίνεται να αντέχουν στην πίεση.
• Η κατάσταση στο Βέλγιο είναι δύσκολη, οι πολίτες υπακούουν στα μέτρα περιορισμού της πανδημίας;
- Η συμμόρφωση των πολιτών παραμένει, σε γενικές γραμμές, ικανοποιητική, με τις γνωστές και ίσως αναμενόμενες εξαιρέσεις των νεότερων ηλικιών, όπου κι εδώ παρατηρούνται τα συνήθη φαινόμενα κοινωνικού συγχρωτισμού σε πλατείες, πάρκα και λοιπούς ανοιχτούς χώρους. Επίσης, σύμφωνα με τους ειδικούς, φαίνεται να υπάρχει κάποια διαφοροποίηση στη συμπεριφορά των επιμέρους κοινωνικών ομάδων. Λέγεται, για παράδειγμα, ότι το δεύτερο κύμα της πανδημίας τροφοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη μη τήρηση της υποχρέωσης κοινωνικής αποστασιοποίησης από μέρος του πληθυσμού που ανήκει σε συγκεκριμένες κοινότητες κατά τη διάρκεια θρησκευτικών, κοινωνικών ή οικογενειακών εκδηλώσεων, εορτασμού επετείων κ.λπ. Από την άλλη πλευρά, αξίζει να σημειωθεί και το γεγονός ότι, λόγω του ομοσπονδιακού συστήματος της χώρας, υπάρχουν 9 υπουργοί Υγείας (!), πράγμα που, όπως αντιλαμβάνεστε, δυσκολεύει εξ ορισμού κάθε προσπάθεια συντονισμού σε εθνικό επίπεδο. Για παράδειγμα, η πλήρης απαγόρευση μετακινήσεων ισχύει σε άλλες περιοχές από τις 10 το βράδυ και σε άλλες από τα μεσάνυχτα. Ως αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης συνοχής μεταξύ των μέτρων σε ομοσπονδιακό και τοπικό επίπεδο, σε κάθε περιοχή ισχύουν, πολλές φορές, διαφορετικά μέτρα κι αυτό, εύλογα, δημιουργεί σύγχυση στους πολίτες.
• Ποια η διαφορά στην καθημερινότητά σας σε σχέση με την καραντίνα του Μαρτίου;
- Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά, η κατάσταση θυμίζει σε μεγάλο βαθμό αυτήν του Μαρτίου: περιορισμός μετακινήσεων και κοινωνικών επαφών, σχεδόν υποχρεωτική τηλεργασία σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, κλείσιμο καταστημάτων πλην των απολύτως απαραίτητων κ.λπ. Κάποια διαφορά παρατηρείται στην εκπαίδευση, δεδομένου ότι τα Δημοτικά Σχολεία και οι Παιδικοί Σταθμοί παραμένουν, προς το παρόν τουλάχιστον, ανοιχτοί, ενώ στα Γυμνάσια/Λύκεια έχει καθιερωθεί μια εναλλαγή φυσικής παρουσίας και διαδικτυακών μαθημάτων για τα παιδιά. Να θυμίσω ότι στην προηγούμενη απαγόρευση του Μαρτίου, υπήρξε γενικό «κλείσιμο» όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης.ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
• Όπως είναι γνωστό εργάζεστε στο Συμβούλιο. Προφανώς όλα γίνονται πλέον με τηλεδιάσκεψη, τακτική συνηθισμένη για τα δεδομένα των Βρυξελλών. Στο Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αλλάξει ριζικά οι διαδικασίες λήψης απόφασης. Τι ακριβώς συμβαίνει;
- Πράγματι, η όλη κατάσταση είχε σοβαρές επιπτώσεις και στην πρακτική λειτουργία των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε., ειδικότερα στο Συμβούλιο Υπουργών, στο οποίο και εργάζομαι παρακολουθώντας τα θέματα της Μεσογείου, Βόρειας Αφρικής και Μέσης Ανατολής. Πιο συγκεκριμένα, οι συνεδριάσεις των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου (π.χ. οι διάφορες ειδικές/τεχνικές Επιτροπές ή Ομάδες Εργασίας) διεξάγονται, κατά κανόνα, μέσω του διαδικτύου. Ακόμα και οι ίδιοι οι Υπουργοί συνεδριάζουν, πλέον, με τηλεματικό τρόπο στις λεγόμενες «άτυπες τηλεδιασκέψεις». Αυτό, ωστόσο, έχει ως άμεση συνέπεια ότι δεν είναι νομικά δυνατό να λαμβάνονται επίσημες, τυπικές αποφάσεις από το Συμβούλιο. Έτσι, αναπόφευκτα, και προκειμένου να μη διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία του οργάνου και, γενικότερα, η διαδικασία λήψης αποφάσεων, οι τελευταίες λαμβάνονται πλέον με τη λεγόμενη «γραπτή διαδικασία». Με απλά λόγια, δηλαδή, τα κράτη - μέλη «ψηφίζουν», με ειδική διαδικασία, εκφραζόμενα διά ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, αφού δεν είναι εφικτή η φυσική παρουσία των Υπουργών τους στις αίθουσες του Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. Με αυτόν τον όλως εξαιρετικό τρόπο, λοιπόν, υιοθετούνται τα πολιτικά ή νομοθετικά κείμενα του Συμβουλίου και λαμβάνονται οι αποφάσεις στην Ε.Ε., ώστε να ξεπεραστεί, στην πράξη, η αδυναμία σύγκλησης τυπικών συνεδριάσεων των Υπουργών. Παρόμοιες διαδικασίες ακολουθούνται, ασφαλώς, και στα υπόλοιπα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) και το Ευρωκοινοβούλιο.
• Οι επισκέψεις αντιπροσωπειών, σχολείων ή τα πρoγράμματα Erasmus συνεχίζονται;
- Οι επισκέψεις αντιπροσωπειών, σχολείων και λοιπών εξωτερικών επισκεπτών έχουν, γενικά, ανασταλεί. Πλέον, έχει γενικευτεί η πρακτική να γίνονται παρουσιάσεις σε ομάδες επισκεπτών στα ευρωπαϊκά όργανα και οι συνακόλουθες συζητήσεις με τους συμμετέχοντες επίσης με διαδικτυακό τρόπο. Τα προγράμματα ανταλλαγών μεταξύ φοιτητών και Πανεπιστημίων ή άσκησης στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα (stages), τα οποία βρίσκονταν σε εξέλιξη κατά το ξέσπασμα της πανδημίας, συνεχίζονται υπό ιδιαίτερα αυστηρές προϋποθέσεις έως το χρονικό διάστημα ολοκλήρωσής τους, αλλά η εφαρμογή «νέων» προγραμμάτων που απαιτούν φυσική παρουσία των συμμετεχόντων έχει ανασταλεί μέχρι να επανέλθουμε σε ομαλότερες συνθήκες.
