Για τα... σκουπίδια τα μισά απορριμματοφόρα!

* ΠΩΣ Η ΑΠΛΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ ΕΣΤΕΙΛΕ... ΣΤΑ ΑΖΗΤΗΤΑ ΤΗΝ ΑΠΛΗ ΛΟΓΙΚΗ * ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ, ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΠΑΡΑΠΕΜΦΘΗΚΕ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΛΕΝΔΕΣ

Κατά τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Λαρισαίων την Τρίτη 21 Ιουλίου 2020 και μετά από σχετική εισήγηση της Οικονομικής Επιτροπής, η δημοτική αρχή ζήτησε τη θετική ψήφο του Σώματος για την ανανέωση του στόλου της

Υπηρεσίας Καθαριότητας μέσω σύμβασης δανείου ύψους 3.968.620 ευρώ, με δεκαετή απόσβεση.
Πρόκειται αναμφίβολα για μια προμήθεια μείζονος σημασίας σε έναν από τους πλέον νευραλγικούς τομείς του Δήμου, με άμεσα οφέλη για την πόλη, τους πολίτες αλλά και τους ίδιους τους εργαζόμενους στην Υπηρεσία Καθαριότητας, οι οποίοι ήδη από το 2017 κρούουν καμπανάκι κινδύνου για την ακαταλληλότητα αλλά και την επικινδυνότητα των οχημάτων.
Ταυτόχρονα πρόκειται για μια επένδυση υψηλού κόστους για τη χρηματοδότηση της οποίας η δημοτική αρχή προέκρινε -μετά από σχετικές εισηγήσεις των οικονομικών υπηρεσιών- τον τραπεζικό δανεισμό ως την πλέον συμφέρουσα και επικερδή λύση, καλώντας τις δημοτικές παρατάξεις να εξετάσουν τα αντισταθμιστικά οφέλη και βάσει των δεδομένων να κρίνουν προς το συμφέρον της πόλης και των πολιτών, που εκπροσωπούν.
Ωστόσο, παρότι η αναγκαιότητα αντικατάστασης του πεπερασμένου εξοπλισμού της υπηρεσίας αποτελεί κοινή παραδοχή όλων των παρατάξεων, κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου η πρόταση της δημοτικής αρχής δεν κατάφερε να λάβει την απαιτούμενη (βάσει της απλής αναλογικής) απόλυτη πλειοψηφία των 25, με μόνο 23 δημοτικούς συμβούλους να τάσσονται υπέρ, 2 να δηλώνουν «παρών» και 17 να τάσσονται κατά με το αιτιολογικό του υψηλού ρίσκου που ενδεχομένως θα επέφερε ο τραπεζικός δανεισμός.
Την επομένη της συνεδρίασης, τα ρεπορτάζ των τοπικών Μέσων έκαναν λόγο για πολιτική ήττα Καλογιάννη, σχολιάζοντας παράλληλα τη στάση της παράταξης «ΠΡ.ΑΞΙ.», με επικεφαλής τον κ. Παν. Γούλα, η οποία ενώ στο πρόσφατο παρελθόν υπερψήφισε την αναγκαιότητα λήψης δανείου, εν τέλει κατά την καθοριστική συνεδρίαση της 21 Ιουλίου, επέλεξε να μην συνταχθεί, δηλώνοντας «παρών»..
Εκτός όμως από το όποιο πολιτικό κόστος, ας δούμε το χρονικό της υπόθεσης, ώστε να αντιληφθεί κανείς ποιο είναι το πραγματικό κόστος αυτής της απόφασης και τι σημαίνει πρακτικά η απόρριψη της πρότασης.
ΟΧΗΜΑΤΑ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ-ΚΑΡΜΑΝΙΟΛΕΣ
Στις 23 Απριλίου 2019, η Υπηρεσία Καθαριότητας του Δήμου Λαρισαίων φέρνει σε γνώση του Δημοτικού Συμβουλίου, τις σοβαρές ελλείψεις στον στόλο των οχημάτων αλλά και τον άμεσο κίνδυνο ατυχημάτων.
Όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση, μέρος του χρησιμοποιούμενου στόλου των οχημάτων της Υπηρεσίας, παρουσιάζουν σοβαρές ελλείψεις σε μηχανισμούς και συστήματα ασφαλείας, «όπως έλλειψη περιοριστή ταχύτητας απορριμματοφόρων και διακοπή οπισθοπορείας αλλά και απουσία μηχανισμού απενεργοποίησης μαχαιριού κατά την άνοδο των εργατών στο σκαλοπάτι».
Μάλιστα η δυνατότητα αναβάθμισης των οχημάτων αυτών και η εναρμόνισή τους με τους νέους κανονισμούς ασφαλείας, δεν είναι εφικτή (σύμφωνα και με έγγραφο της Δ/νσης Αμαξοστασίου), ενώ παρά τις οδηγίες που έχουν δοθεί στους οδηγούς και τα πληρώματα των οχημάτων για αυξημένη προσοχή και σχολαστική τήρηση όλων των κανόνων ασφάλειας, η συνέχιση λειτουργίας τους είναι προφανές ότι αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων.
Επιπρόσθετα μεγάλο μέρος του στόλου είναι γηρασμένο, ενώ εξαιτίας της υπερβολικής χρήσης σημειώνονται συχνότατες βλάβες που έχουν ως αποτέλεσμα την ακινητοποίηση των απορριμματοφόρων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η λειτουργία της Υπηρεσίας Καθαριότητας βρίσκεται σε οριακό σημείο. Στην προσπάθειά της δε να εκτελεί απρόσκοπτα τη συλλογή των απορριμμάτων αναγκάζεται να χρησιμοποιεί καινούργια απορριμματοφόρα σε τρεις συνεχόμενες βάρδιες κάθε ημέρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πιθανότητα φθορών και μείωσης του υπολειπόμενου ωφέλιμου χρόνου ζωής τους και παράλληλα να προβαίνει σε τροποποίηση των δρομολογίων με άμεσο αντίκτυπο στα ωράρια εργασίας των υπαλλήλων.
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση στις 23 Απριλίου 2019 ο συνολικός αριθμός των χρησιμοποιούμενων απορριμματοφόρων ανέρχονταν σε 42 οχήματα, ενώ έξι ακόμη βρίσκονταν σε ακινησία, λόγω σημαντικότατων βλαβών και παλαιότητας.
Από τα 42 εν λειτουργία απορριμματοφόρα, τουλάχιστον τα 22, σε ποσοστό άνω του 50% έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους και θα έπρεπε να είχαν αποσυρθεί καθώς είναι άνω 15ετίας.
Οι ημερήσιες ανάγκες σε απορριμματοφόρα ανέρχονταν σε 41 (23 πρωινή βάρδια – 4 απογευματινή βάρδια και 14 βραδινή), ενώ για τη διαλογή βιοαποβλήτων και ανακύκλωσης απαιτούνταν επιπλέον 4-5 απορριμματοφόρα.
ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΜΕΣΩ LEASING
Στο πλαίσιο της εισήγησής της και με στόχο την «ουσιαστική αναβάθμιση του επικίνδυνου στόλου καθαριότητας», η Υπηρεσία ζητούσε τότε από το σώμα την έγκριση σύναψης χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) διάρκειας 5 ετών, ενδεικτικού προϋπολογισμού 2.951.200,00 ευρώ υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για την πλέον πρόσφορη λύση, απολύτως σύννομη και ευρέως εφαρμοζόμενη από όλους τους μεγάλους Δήμους της χώρας.
Η έγκριση του leasing θα ενίσχυε άμεσα τον στόλο καθαριότητας με 10 νέα απορριμματοφόρα καθώς και με 2 οχήματα συλλογής πράσινων αποβλήτων.
Στην έκθεση σημειωνόταν επίσης ότι παρά τις προσπάθειες εξεύρεσης σχετικών πόρων από Ευρωπαϊκά ή Τομεακά προγράμματα στην παρούσα χρονική στιγμή δεν υπήρχαν σχετικές προκηρύξεις στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων και ανανέωσης στόλου για τους ΟΤΑ.
ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ
Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λαρισαίων αφού συζήτησε το θέμα αποφάσισε κατά πλειοψηφία την έγκριση της «Προμήθειας μηχανολογικού εξοπλισμού καθαριότητας» ενδεικτικού συνολικού προϋπολογισμού 2.951.200,00 ευρώ με τη μέθοδο του leasing».
Το ζήτημα της προμήθειας μηχανολογικού εξοπλισμού καθαριότητας μέσω leasing μίσθωσης θα συζητηθεί για μια ακόμη φορά στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 31/10/2019, μετά από νέα εισήγηση της Υπηρεσίας Καθαριότητας η οποία ζητά την τροποποίηση του προϋπολογισμού της χρονομίσθωσης (λόγω βελτιώσεων στην τεχνολογία περιστρεφόμενου μύλου των απορριμματοφόρων), αναθεωρώντας προς τα κάτω το γενικό σύνολο της προμήθειας στο ποσό των 2.934.460,00 ευρώ, για την αγορά 14 πλέον απορριμματοφόρων, αντί της αρχικής πρότασης ποσού 2.951.200,00 ευρώ που αφορούσε στην αγορά 12 οχημάτων.
Το Δημοτικό Συμβούλιο και σε αυτή την περίπτωση αποφαίνεται θετικά και υπερψηφίζει την πρόταση κατά πλειοψηφία.
ΚΑΤΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ Η ΣΥΝΑΨΗ ΔΑΝΕΙΟΥ
Πέντε μήνες αργότερα, στις 7 Απριλίου 2020 η Οικονομική Επιτροπή προτείνει προς το Δημοτικό Συμβούλιο την αναγκαιότητα σύναψης δανείου για την ανανέωση του στόλου.
Η πρόταση λάμβανε υπόψη τις υφιστάμενες ελλείψεις αλλά και νέες ανάγκες που προκύπτουν από την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων (πλατείες, πεζοδρόμια κ.α.) και επεσήμανε την ανάγκη προμήθειας και μηχανημάτων μηχανικής οδοσάρωσης. Η απόκτηση των νέων σαρώθρων κρινόταν ως απολύτως σκόπιμη διότι θα εξυπηρετούσε μεταξύ άλλων και τις ανάγκες απομακρυσμένων δημοτικών κοινοτήτων.
Η τεχνική έκθεση της υπηρεσίας πρότεινε την προμήθεια, μέσω δανειοδότησης, 34 οχημάτων και μηχανημάτων με συνολικό κόστος 3.968.620 ευρώ.
Στην ίδια έκθεση διευκρινιζόταν ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες μπορούν να συνομολογούν δάνεια με τραπεζικά ιδρύματα για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και σύμφωνα με τον νόμο ο δήμος πληροί όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις και εχέγγυα δανειοδότησης.
Το Σώμα κλήθηκε να αποφανθεί θετικά ή αρνητικά κατά τη (διά τηλεδιάσκεψης) συνεδρίαση της 28ης Μαΐου 2020, και αποφάσισε κατά πλειοψηφία την αναγκαιότητα σύναψης δανείου ποσού 3.968.620 ευρώ για την προμήθεια 34 οχημάτων και μηχανημάτων. Ανάμεσα στους 25 δημοτικούς συμβούλους που ψήφισαν υπέρ, ήταν και οι δημοτικοί σύμβουλοι της «ΠΡ.ΑΞΙ.» κ.κ. Παναγιώτης Γούλας και Παναγιώτης Νασιώκας, οι οποίοι μαζί με τους δημοτικούς συμβούλους της «Ορμής Ανανέωσης» Νίκο Γαμβρούλα και Αχιλλέα Λώλο συγκρότησαν την απαιτούμενη πλειοψηφία των 25, προστιθέμενοι στην παράταξη του κ. Καλογιάννη.
Μετά την απόφαση η Οικονομική Υπηρεσία απευθύνθηκε σε επτά τραπεζικά ιδρύματα από τα οποία ζήτησε να καταθέσουν προσφορές. Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, η Συνεταιριστική Τράπεζα και η Εurobank. Η προσφορά της τελευταίας προκρίθηκε ως η πλέον συμφέρουσα καθώς προσέφερε το χαμηλότερο κυμαινόμενο επιτόκιο 3,40%, για δάνειο ύψους 3.968.620,00, με διάρκεια αποπληρωμής 10 ετών και το μικρότερο τελικό κόστος τοκοχρεολυσίων και τραπεζικών εξόδων. Η συνολική χρηματική επιβάρυνση στο τέλος της δεκαετίας θα ανέρχονταν στο ποσό των 4.653.407,61 ευρώ.
ΝΟΜΙΜΟ ΤΟ ΔΑΝΕΙΟ, ΑΣΥΜΦΟΡΟ ΤΟ LEASING
Κατά την πρόσφατη συνεδρίαση της 21/7/2020 το θέμα της ανανέωσης του στόλου καθαριότητας βρίσκεται και πάλι στην ημερήσια διάταξη. Οι οικονομικές υπηρεσίες του δήμου παρουσιάζουν τις προσφορές των τραπεζών. Ταυτόχρονα το Τμήμα Προϋπολογισμού, Ισολογισμού και Λογιστικής του Δήμου ζητά την ακύρωση της προηγούμενης έγκρισης του leasing, καθώς αποδεικνύεται ασύμφορο συγκριτικά με τη σύναψη δανείου.
Στην έκθεση που κατατέθηκε γίνεται σύγκριση των δύο χρηματοδοτικών προϊόντων (leasing - δάνειο) και προκύπτει ότι το κόστος leasing για κεφάλαιο 3.968.620,00€ με πενταετή αποπληρωμή ανέρχεται σε 4.960.775,00 ευρώ, ενώ το κόστος του δανείου για το ίδιο κεφάλαιο και χρόνο αποπληρωμής ανέρχεται στο ποσό των 4.311.574,91 ευρώ. Προέκυψε δηλαδή ότι με τη σύναψη δανείου ο Δήμος θα εξοικονομούσε 649.200,09 ευρώ.
ΓΙΑΤΙ ΔΑΝΕΙΟ ΚΑΙ ΟΧΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΠΟ ΙΔΙΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
Έχοντας παρουσιάσει όλα τα δεδομένα, η δημοτική αρχή υπερθεμάτισε για την πρόταση του δανεισμού ως την πλέον συμφέρουσα, ενημερώνοντας παράλληλα το Σώμα για τον τρόπο αποπληρωμής μέσω των ανταποδοτικών τελών. Άλλωστε η χρηματοδότηση των ΟΤΑ μέσω τραπεζικού δανεισμού αποτελεί μια συνηθισμένη και ορθολογική πρακτική για τη διατήρηση της ρευστότητας των ταμειακών αποθεμάτων. Πρακτική η οποία ακολουθήθηκε και από προηγούμενες δημοτικές αρχές, π.χ. από το 1999 έως το 2011 ο Δήμος Λαρισαίων έχει συνάψει δανειακές συμβάσεις συνολικού ύψους 17,8 εκατομμυρίων ευρώ.
Η δημοτική αρχή λαμβάνοντας υπόψη όλες τις εισηγήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών του Δήμου επέλεξε να στραφεί στον δανεισμό ως την πιο ορθολογική λύση αφήνοντας ανέγγιχτα τα ταμειακά διαθέσιμα του Δήμου ύψους 14 εκατομμυρίων ευρώ (συμπεριλαμβανομένου και ποσού ασφαλείας μισθοδοσίας 2 μηνών των δημοτικών υπαλλήλων που αντιστοιχεί σε ποσό 5 εκατ. ευρώ).
Έχοντας (διαχρονικά εις γνώση) όλα τα παραπάνω δεδομένα στη διάθεσή τους, τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου κλήθηκαν να αποφασίσουν για το αν ο παλιός, επικίνδυνος, ακατάλληλος και ανεπαρκής στόλος της Υπηρεσίας Καθαριότητας θα έπρεπε να ανανεωθεί και με ποιον τρόπο.
«ΝΑΙ» ΣΤΟ «ΟΧΙ», «ΟΧΙ» ΣΤΟ «ΝΑΙ»
Κατά τη συζήτηση, η θέση των αντιπολιτευόμενων παρατάξεων ήταν θετική ως προς την ανανέωση του στόλου, αρνητική ωστόσο ως προς τον τρόπο εξεύρεσης των πόρων. Στην πλειοψηφία τους υποστήριξαν (σ.σ.: μη αρκούντως τεκμηριωμένα) τη χρηματοδότηση της επένδυσης από τα ταμειακά διαθέσιμα του Δήμου, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της συνεδρίασης αναλώθηκε σε μια μάλλον επουσιώδη και παρελκυστική αντιπαράθεση.
Εν τέλει η πρόταση της δημοτικής αρχής δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 25 ψήφων, με 23 δημοτικούς συμβούλους να ψηφίζουν «ναι», 17 να ψηφίζουν «όχι» και 2 δημοτικούς συμβούλους να δηλώνουν «παρών».
Αυτά τα δύο «παρών», των δημοτικών συμβούλων της «ΠΡ.ΑΞΙ.» Γούλα και Νασιώκα ήταν εκείνα που καθόρισαν την ψηφοφορία, μεταθέτοντας τη λύση του προβλήματος στο μέλλον. Παρότι οι ίδιοι σύμβουλοι πριν από 2 μήνες είχαν εγκρίνει την αναγκαιότητα σύναψης του συγκεκριμένου δανείου (όπως και του leasing).
ΠΑΠΑ ΟΥΚ ΕΧΟΜΕΝ
Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας είναι ότι δεν προέκυψε αποτέλεσμα. Το ζήτημα της ανανέωσης του στόλου επιστρέφει στο σημείο που βρισκόταν το 2019, όπερ σημαίνει χαμένο χρήμα, χρόνο και υποβαθμισμένες υπηρεσίες καθαριότητας.
Ο μαύρος καπνός που βγήκε από το δημοτικό... κονκλάβιο θα συνεχίσει να «ρυπαίνει» την πόλη μέχρι νεωτέρας, ενώ οι υπάλληλοι της Καθαριότητας θα συνεχίζουν (μέχρι πότε;) να εργάζονται κάτω από αντίξοες συνθήκες με ορατό τον κίνδυνο εργατικού ατυχήματος.
Χαρίκλεια Βλαχάκη