της πανδημίας, με τους μετακινούμενους να χρησιμοποιούν περισσότερο το ΙΧ και τα... πόδια τους και σημαντικά λιγότερο τις αστικές συγκοινωνίες, τόσο για να μεταβούν στην εργασία τους, όσο και για τις αγορές τους από καταστήματα τροφίμων.
Παράλληλα, αλλαγές επήλθαν στις συνήθειες των καταναλωτών, ως προς το από ποια καταστήματα προμηθεύονται τα προϊόντα για το νοικοκυριό τους βάσει απόστασης από το σπίτι, αλλά και στις ώρες και ημέρες μετακινήσεων για αγορές. Αρκετές διαφοροποιήσεις κατεγράφησαν και στα μοτίβα μετακινήσεων μεταξύ των δύο φύλων, όπως προκύπτει από τα προκαταρκτικά αποτελέσματα πανελλαδικής έρευνας του Εργαστηρίου Συγκοινωνιακής Τεχνικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.260 ατόμων, στο χρονικό διάστημα από τις 23 Μαρτίου, οπότε τέθηκαν σε εφαρμογή τα μέτρα, μέχρι τις 4 Μαΐου, που καταργήθηκε η υποχρέωση αποστολής SMS για την έξοδο από το σπίτι.
Αναλυτικότερα, στις μετακινήσεις από και προς την εργασία, σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι χρησιμοποίησαν το ΙΧ τους (χρήση ως οδηγός) κατά 58,4% στη διάρκεια των μέτρων, έναντι 54,5% πριν από το lockdown και ως επιβάτης κατά 6,5% έναντι 4,5%. Δεύτερο πιο δημοφιλές «μέσο» για τις μετακινήσεις αποδείχτηκε στη διάρκεια των μέτρων το... ανθρώπινο σώμα, αφού το περπάτημα από και προς τον εργασιακό χώρο αυξήθηκε στο 21,4%, έναντι 14,3% προ μέτρων. Κάθετη ήταν η μείωση στη χρήση δημόσιας συγκοινωνίας (στο 5,2%, έναντι 14,9% πριν να τεθούν σε ισχύ τα μέτρα), ενώ σχετικά μικρές ήταν οι διαφορές στις μετακινήσεις με μοτοσικλέτα και ποδήλατο. Σε ό,τι αφορά στις αγορές τροφίμων, κυριάρχησε η πεζοπορία, με μερίδιο 55,4%, έναντι 45,5% προ μέτρων, ενώ ακολούθησε το ΙΧ (χρήση ως οδηγός), με την προτίμηση προς αυτό, όμως, να είναι σημαντικά μειωμένη στη διάρκεια της πανδημίας (χρήση 36,8%, έναντι 44% προ μέτρων), ενώ η δημόσια συγκοινωνία ήταν η επιλογή μόνο του 0,3%, έναντι 3,9% προ κρίσης. Το 81% των ερωτηθέντων πραγματοποιούσε μία μετακίνηση από/προς το σπίτι στη διάρκεια κάθε ημέρας, το 17% συνδύαζε δύο και το 2% τρεις.
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Σχεδόν εννέα στους δέκα ερωτηθέντες (ποσοστό 86,9%) δήλωσαν ότι έκαναν τις αγορές τους μόνο σε ημέρες και ώρες χαμηλής κυκλοφορίας, ώστε να αποφεύγουν τον συνωστισμό, ενώ το 13,1% δεν άλλαξε τις συνήθειές του, αφού επισκεπτόταν τα καταστήματα οποιαδήποτε μέρα και ώρα. Περίπου το 10% των καταναλωτών δήλωσε ότι στη διάρκεια των μέτρων προτιμούσε καταστήματα που βρίσκονταν σε μεγαλύτερες αποστάσεις (από τον αστικό ιστό), λόγω της προσδοκίας για πιο ασφαλείς συνθήκες αγορών (λιγότεροι καταναλωτές, άρα μικρότερος συγχρωτισμός), σχεδόν το 23% επέλεγε σημεία πώλησης πιο κοντά στο σπίτι (ενδεχομένως για να μπορούν να πηγαίνουν με τα πόδια) και το 67,3% έκανε τις αγορές του εκεί που συνήθιζε και προ κρίσης.
Οι απαντήσεις στο ερώτημα για τις διαδρομές που πραγματοποίησαν οι πολίτες την αμέσως προηγούμενη μέρα ανέδειξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, αφού οι άντρες έμειναν στο σπίτι λιγότερο από τις γυναίκες, με το 63,9% αυτών να μετακινείται, έναντι 46,2% για το άλλο φύλο, ενώ η πλειονότητα των ανδρών μετακινήθηκαν από και προς τη δουλειά τους ως οδηγοί με το αυτοκίνητό τους (70,8%), έναντι αντίστοιχου ποσοστού 53,4% για τις γυναίκες.
«Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι ηλικίας 30-39 ετών, που παραδοσιακά πραγματοποιούν τις περισσότερες μετακινήσεις, ήταν αυτοί στους οποίους σημειώθηκε η μεγαλύτερη μείωση διαδρομών στη διάρκεια των μέτρων» επισήμανε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής του Εργαστηρίου Συγκοινωνιακής Τεχνικής του ΑΠΘ, συγκοινωνιολόγος Ιωάννης Πολίτης, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών.
Στην ομάδα της έρευνας συμμετείχαν επίσης ο Δρ Γεώργιος Γεωργιάδης και οι υποψήφιοι διδάκτορες Ιωάννης Φυρογένης, Αριστομένης Κοψαχείλης, Αναστασία Νικολαΐδου, Ευθύμιος Παπαδόπουλος, Αλέξανδρος Σδουκόπουλος και Ελένη Βεράνη.
