Επιφυλακτική εμφανίζεται η κοινή γνώμη σχετικά με τη βούληση της κυβέρνησης του Κυρ. Μητσοτάκη να εφαρμοστεί επιτέλους στην πράξη η απαγόρευση καπνίσματος σε δημόσιους χώρους και κυρίως σε χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος, καθώς στο παρελθόν όλες οι παρόμοιες προσπάθειες έμειναν στα χαρτιά, έπεσαν στο κενό. Ήδη, το Υπουργείο Υγείας δημοσιοποίησε τη σχετική εγκύκλιο προς τις Περιφέρειες, ζητώντας από τους περιφερειάρχες να στηρίξουν με σθένος τη μεταρρύθμιση. Από την πλευρά τους οι Περιφέρειες ετοιμάζονται να ζητήσουν διευκρινίσεις από την κυβέρνηση, καθώς παραμένουν αρκετά θέματα ανοικτά.
Στο μεταξύ, η περιφερειακή αρχή είναι διατεθειμένη να επανενεργοποιήσει άμεσα την Αντικαπνιστική Επιτροπή που αποτελούνταν από περιφερειακούς συμβούλους, τον πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διευθυντή της Πνευμονολογικής Κλινικής του ΠΠΝ Κ. Γουργουλιάνη και τον επίσης καθηγητή της Ιατρικής Σχολής κ. Χατζηχριστοδούλου, ώστε σύντομα να υπάρξει ένας οδικός χάρτης εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου.
Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Υγείας Βασίλη Πινακά, «βασικά πρέπει να διευκρινιστεί το θέμα των ελεγκτικών μηχανισμών, με διακριτούς ρόλους. Ο έλεγχος εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου θα γίνεται από μεικτά κλιμάκια (π.χ. Περιφέρειες, Αστυνομία, Λιμενικό, κι άλλες εποπτεύουσες αρχές) και πώς θα ξεπεραστεί το κώλυμα του ωραρίου, αφού οι υπάλληλοι των ΟΤΑ δουλεύουν πρωινές ώρες. Αν και η επιτυχία του μέτρου δεν μπορεί να στηριχθεί σε ποινές και τιμωρίες, αλλά σε αλλαγή της νοοτροπίας του πολίτη. Κι αυτό θέλει στρατηγική, αποφασιστικότητα, υπομονή και επιμονή. Αν για παράδειγμα οι ιδιοκτήτες καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος διαπιστώσουν ότι το μέτρο είναι καθολικό, δεν υπάρχουν εξαιρέσεις, δεν δημιουργείται θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού, θέλουν δεν θέλουν θα το σεβαστούν. Ας δείξει η ίδια κυβέρνηση αρχικά τη βούλησή της για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου από τις υπηρεσίες των ΔΕΚΟ, τη Βουλή, αποδεικνύοντας σε όλους ότι κάτι έχει αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν.
ΑΝΤΙΜΕΤΡΑ
Σύμφωνα με τον Λαρισαίο γιατρό «θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην καμπάνια ενημέρωσης του κόσμου και στην παροχή κινήτρων και όχι στην υποχρεωτικότητα της εφαρμογής. Αρχικά να μην υπάρξει τιμωρία των παραβατών αλλά κάποια αντίμετρα. Για παράδειγμα, η υποχρεωτική τους συμμετοχή στις συνεδρίες των ιατρείων διακοπής του καπνίσματος που υπάρχουν στα Νοσοκομεία, λαμβάνοντας μάλιστα και τη σχετική βεβαίωση συμμετοχής τους, για να αποφύγουν την προβλεπόμενη ποινή. Θα πρέπει βασικά οι καπνιστές να καταλάβουν ότι το θέμα δεν είναι πολιτικό, αλλά δημοκρατικό. Πρέπει να σεβαστούν τα δικαιώματα των μη καπνιστών να μην μολύνονται από τον καπνό. Γιατί στο εξωτερικό σεβόμαστε τον σχετικό νόμο και εδώ, όχι;».
Εν κατακλείδι ο αντιπεριφερειάρχης Υγείας της Περιφέρειας Θεσσαλίας τονίζει πως «η Αυτοδιοίκηση και ειδικά οι Περιφέρειες μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση κουλτούρας σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μη καπνιστών και ιδιαίτερα των «αδύναμων» πληθυσμιακών ομάδων όπως τα παιδιά, καθώς και στην αντιστροφή της κουλτούρας ανοχής. Η προάσπιση της Δημόσιας Υγείας είναι μέλημα και προτεραιότητα όλων μας στο Περιφερειακό Συμβούλιο, δεν είχε ποτέ και δεν πρέπει να έχει παραταξιακό πρόσημο, αλλά είναι συλλογική υπόθεση. Η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, ιδιαίτερα στους δημόσιους χώρους, είναι πρωτίστως ζήτημα υγείας. Είναι όμως και ζήτημα δημοκρατίας, πολιτισμού, σεβασμού της ελευθερίας του συνανθρώπου μας».
ΧΡΟΝΙΚΟ
Το 2003 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σύνηψε Συνθήκη για τον Έλεγχο του Καπνίσματος μεταξύ 192 χωρών, της Ελλάδος συμπεριλαμβανομένης, δίνοντας το έναυσμα για τη λήψη μιας σειράς μέτρων και πρωτοβουλιών, προκειμένου να απαλλαχτούν οι χώρες από την μάστιγα του καπνίσματος. Το 2005 επικυρώνεται στην ελληνική νομοθεσία Ν. 3420/2005 (ΦΕΚ 298) η Σύμβαση Πλαίσιο του Π.Ο.Υ. για τον έλεγχο του καπνίσματος. Το 2008 ο Ν. 3730/2008 με έναρξη ισχύος του νόμου την 1η Ιουλίου 2009, απαγορεύει το κάπνισμα (και την κατανάλωση προϊόντων καπνού με άλλους τρόπους), σε όλους τους χώρους εργασίας (συμπεριλαμβάνονται και οι ιδιωτικοί, σταθμούς μεταφοράς, ταξί και επιβατικά πλοία όπως και σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους (συμπεριλαμβάνονται και οι χώροι για νυχτερινή διασκέδαση). Ισχύουν εξαιρέσεις (τουλάχιστον προς το παρόν), κυρίως μετά από αίτηση και με σημαντικούς περιορισμούς. Μέχρι σήμερα ακολούθησαν Υπουργικές Αποφάσεις και εγκύκλιοι σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο για την απαγόρευση του καπνίσματος, με τελευταία την εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας 31/01/2018 «Απαγόρευση του καπνίσματος - εφαρμογή της Αντικαπνιστικής Νομοθεσίας».
Τέλος, να αναφερθεί ότι η πρώτη απόπειρα απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους έγινε επί Βασιλείας του Όθωνα, με το τότε βασιλικό διάταγμα του 1856!
Γ. Ρούστας
