ΤΥΡΝΑΒΟΣ (Γραφείο «Ε»)
Του Κώστα Τσόλα
Συνεχίζεται η υλοποίηση τριετούς προγράμματος ανασκαφής και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου στο Μακρυχώρι (δίπλα στον ΠΑΘΕ, κοντά στο αντλιοστάσιο), από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Μάλιστα, ξεκίνησε το πρόγραμμα εκπαίδευσης φοιτητών της Αρχαιολογίας, σχετικά με τη μυκηναϊκή περίοδο, εγκαινιάζοντας μια νέα και σημαντική προοπτική.
Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1999 - 2000, με αφορμή τα έργα στον ΠΑΘΕ και κράτησαν, σύμφωνα με τα στοιχεία των αρχαιολόγων ενάμιση χρόνο. Σε αυτό συνέβαλε και η τότε δημοτική αρχή Μακρυχωρίου, με τον δήμαρχο Θωμά Τσέτσιλα, που διέθεσε και σχετική πίστωση.
Θερμός υποστηρικτής της προσπάθειας, ο Δήμος Τεμπών και ο δήμαρχος κ. Κώστας Κολλάτος, που συμμετέχει ενεργά στην διαδικασία.
Στο πλαίσιο των ανασκαφών φιλοξενήθηκαν από τον Δήμο Τεμπών δεκαπέντε φοιτητές από τους οποίους πέντε από τη Γαλλία. Φιλοξενήθηκαν από τον Δήμο Τεμπών στους οποίους παρείχε φαγητό, μεταφορά, διαμονή στο προσκοπείο, κάτι για το οποίο ο Δήμος ευχαριστεί το 1ο Σύστημα Προσκόπων Συκουρίου.
Για το ζήτημα, ο δήμαρχος Τεμπών κ. Κώστας Κολλάτος, υπογράμμισε στην «Ε» ότι το ενδιαφέρον της δημοτικής αρχής για την ανάδειξη του αρχαιολογικού τουρισμού, είναι μεγάλο και θα κάνει ό,τι είναι δυνατό, για να βοηθήσει. Η ανάδειξη των αρχαίων στο Μακρυχώρι, εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική του Δήμου Τεμπών, για την ευρύτερη αξιοποίηση της κοιλάδας των Τεμπών.
Η ανασκαφή έγινε υπό την εποπτεία των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας κ. Γ. Τουφεξή, κ. Αν. Μπάτζιου- Ευσταθίου και της κ. Ιφιγένειας Τουρναβίτου, αναπληρώτριας καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
Η μαγούλα αυτή είναι αρχαιολογικός χώρος που κατοικήθηκε από την Αρχαιότερη Νεολιθική έως τους Ελληνιστικούς χρόνους δηλ. από το β΄ μισό της 7ης χιλιετίας π.Χ- 3ο αι. π.Χ.
Με τις πρώτες ανασκαφές απαλείφθηκαν τάφοι, λαξευμένοι στο σχιστολιθικό βράχο που περιέβαλαν τμήμα των οικισμών της Νεολιθικής Εποχής και προσπαθούμε να καταλάβουμε τη λειτουργία τους.
Επίσης, ανασκάφηκαν κατάλοιπα κτισμάτων, διάφορες κατασκευές (π.χ. φούρνοι και εστίες) και πολλοί λάκκοι της Νεότερης Νεολιθικής εποχής (τέλος της 6ης χιλ. π.Χ) που μας έδωσαν μια πολύ καλή εικόνα για τον τρόπο ζωής των κατοίκων εκείνης της μακρινής περιόδου.
Στο βόρειο τμήμα της ανασκαφής ήρθαν σημαντικά κατάλοιπα κτισμάτων της Μυκηναϊκής εποχής (13ος και 12ος αι. π.Χ) αλλά η ανασκαφή τους δεν ολοκληρώθηκε, καθώς τμήματά τους εκτείνονταν εκτός του πλάτους της παράπλευρης οδού.
Πολύ πρόσφατα, το 2009 ανασκάφηκαν στο χώρο των Πλευρικών Διοδίων Μακρυχωρίου και πολύ κοντά στον οικισμό 7 μυκηναϊκοί τάφοι, σε χώρο που αποτελούσε το δυτικό νεκροταφείο του μυκηναϊκού οικισμού.
Τα αποτελέσματα όλων των παραπάνω ερευνών δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικές μελέτες και παρουσιάστηκαν σε Ελληνικά και Διεθνή Συνέδρια.
Ας σημειωθεί, ότι στο εσωτερικό του οικισμού βρέθηκαν, επίσης, κάποιες νεολιθικές και μυκηναϊκές ταφές, ενώ στο πλαίσιο Ευρωπαϊκού Προγράμματος θα γίνει ανάλυση και DNA των νεολιθικών σκελετών που αναμένεται να δώσουν πολύ χρήσιμα συμπεράσματα, μεταξύ άλλων, για την παθολογία και διατροφή των μακρινών προγόνων μας.
Μετά το τέλος της ανασκαφής, το σημερινό Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων αποφάσισε τη διατήρηση σημαντικών τμημάτων της ανασκαφής και την ανάδειξή τους. Εκπονήθηκε ειδική μελέτη για τον σκοπό που εγκρίθηκε αρμοδίως από το Υπουργείο και κατασκευάστηκαν στέγαστρα προστασίας και η περίφραξη της ανασκαφής. Η μελέτη προέβλεπε και κτίριο υποδοχής επισκεπτών που δεν κατασκευάστηκε εξαιτίας έλλειψης πιστώσεων.
Προκειμένου να συνεχιστούν οι έρευνες στον αρχαιολογικό χώρο, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας και το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με επικεφαλής την καθ. κ. Ιφ. Τουρναβίτου, υλοποιούν από κοινού ένα τριετές Πρόγραμμα Ερευνών με τη συμμετοχή των δύο φορέων. Στη φετινή περίοδο που διήρκησε από 22-6-2015 έως 17-7-2015 συνεχίστηκε η ανασκαφή των μυκηναϊκών κτισμάτων που είχαν αποκαλυφθεί το 1999 -2000.
Αποκαλύφθηκε τμήμα του ανατολικού ορίου του εν λόγω κτιρίου, όπου εντοπίστηκε ένας αναλημματικός τοίχος καθώς και ο τοίχος ενός άλλου μυκηναϊκού κτιρίου προς ανατολικά του προηγουμένου, ο οποίος σώθηκε σε καλή κατάσταση στο επίπεδο της λίθινης θεμελίωσής του. Το νέο κτίριο θα διερευνηθεί κατά την επόμενη ανασκαφική περίοδο (2016). Επίσης, ανασκάφηκε ένας κιβωτιόσχημος τάφος της μυκηναϊκής εποχής.
Στον ανοιχτό χώρο ανάμεσα στα δύο κτίρια, ανασκάφηκε μυκηναϊκός κιβωτιόσχημος τάφος παιδιού. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν πολύ λίγα οστά καθώς και εννέα ορθογώνιες επιμήκεις ψήφοι περιδεραίου από υαλόμαζα, μια κυκλική κομβιόσχημη ψήφος με μία ανάγλυφη επιφάνεια, επίσης από υαλόμαζα, μία οστέινη ρομβοειδής ψήφος και τμήμα σύρματος από χαλκό.
Βορειότερα των μυκηναϊκών αρχιτεκτονικών καταλοίπων, αποκαλύφθηκε, τμήμα ευθύγραμμου, επιμελημένου τοίχου της Ελληνιστικής περιόδου, εκατέρωθεν του οποίου εντοπίσθηκε στρώμα καταστροφής με πεσμένους λίθους και πλήθος σπασμένων κεραμίδων. Η διερεύνηση του κτιρίου θα ολοκληρωθεί κατά την επόμενη ανασκαφική περίοδο.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κάνουν θετική αναφορά στον δήμαρχο Τεμπών κ. Κώστα Κολλάτο και τη δημοτική αρχή για την αμέριστη συμπαράσταση και βοήθεια που προσέφεραν κατά τη φετινή πρώτη περίοδο του επιστημονικού προγράμματος.
Επίσης, ευχαριστούν και τους πρώην δημάρχους κ. Θωμά Τσέτσιλα και αείμνηστο Ζ. Λιούπα για τη συνεργασία τους.
Στις επισκέψεις παρευρέθηκαν εκτός από τον δήμαρχο κ. Κώστα Κολλάτο, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Δ.Τσέτσιλας, οι αντιδήμαρχοι κ. Κωστας Τσεργάς, Στέλιος Σαΐτης, Κώστας Νταφούλης και ο πρόεδρος του Κοινωνικού Παντοπωλείου και αντιπρόεδρος ΔΟΠΑΠΕΠ κ. Λάμπρος Ζάρρας.
