Με αυτόν τον τρόπο ο ομότιμος καθηγητής του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην δικαστής και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης κ. Χρήστος Ροζάκης έκανε τους παρευρεθέντες να προβληματιστούν στο πλαίσιο της εκδήλωσης του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας με θέμα «Ανθρώπινα δικαιώματα και πρόσφυγες».
Εν συνεχεία ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας κ. Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης μίλησε για τον «λαβύρινθο του προσφυγικού» υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων πως «Πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικές οι οποίες έχουν εγκλωβίσει τα δικαιώματα. Υπάρχει ένας κατακερματισμός αυτού του χώρου των δικαιωμάτων ο οποίος πρέπει να είναι ενιαίος και ίδιος για όλους τους ανθρώπους. Στο προσφυγικό τα τελευταία πέντε χρόνια οι ευρωπαϊκές πολιτικές και οι ελληνικές έχουν κόψει την ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά τα δικαιώματα».
Η δικηγόρος Τρικάλων κ. Ελένη Μπλέτσα που είναι ειδική συνεργάτιδα της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. αναφέρθηκε στις εμπειρίες από το πεδίο στην περιοχή της Θεσσαλίας. Η κ. Μπλέτσα μετέφερε την εικόνα που επικρατεί στο προσφυγικό πλαίσιο στην περιοχή, παραθέτοντας πρακτικά στοιχεία που είναι χρήσιμα.
Ανέφερε όλες τις δομές, τις βασικές υπηρεσίες που παρέχονται στους πρόσφυγες είτε αυτοί διαμένουν σε καταυλισμό είτε σε διαμερίσματα. Τέλος μίλησε για εμπόδια και προβλήματα που προκύπτουν καθημερινά στην πρόσβαση θεμελιωδών δικαιωμάτων, κυρίως κοινωνικής και νομικής φύσεως.
Από την πλευρά του ο Λαρισαίος δικηγόρος κ. Δημήτριος Α. Κούρτης που είναι υποψήφιος διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου Νομικής Σχολής ΑΠΘ μιλώντας με θέμα «Η έννοια της ευαλωτότητας στη σύγχρονη νομική πράξη. Από το άτομο στη συλλογικότητα» είπε πως «η νομική έννοια της «ευαλωτότητας» παρουσιάζεται τρισυπόστατη» και εξήγησε: «Στο Διεθνές Προσφυγικό Δίκαιο, η ευαλωτότητα είναι ατομική (φόβος δίωξης), συλλογική (λόγοι δίωξης) και τελικά οικουμενική (αδυναμία ή απροθυμία επαναπατρισμού στη χώρα προέλευσης). Στο Δίκαιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ιδίως στη νομολογία του ΕΔΑΔ, ομάδες, όπως οι αιτούντες άσυλο, θεωρούνται ιδιαίτερα, αλλά και συγκεκριμένα, ευάλωτες για λόγους δομικούς, συστεμικούς, συσχετιστικούς και ατομικούς» για να εξηγήσει πως «ο πρόσφυγας ανήκει σε μια διωκόμενη ομάδα, φέρει το τραύμα του ξεριζωμού, έρχεται σε χώρες που δομικά αδυνατούν να διαχειριστούν το προσφυγικό στο μέγεθος που έλαβε και για την επιβίωσή του εξαρτάται από το σύστημα αυτών των χωρών πλήρως». Συνεχίζοντας τόνισε πως «στο Δίκαιο της ΕΕ, η ευαλωτότητα από νομική έννοια στην οποίαν συνάπτονται προστατευτικές συνέπειες, γίνεται κριτήριο κατάταξης των αιτούντων άσυλο σε υποκατηγορίες με την εφαρμογή διαφορετικών διαδικασιών υποδοχής, ταυτοποίησης και επεξεργασίας του αιτήματος ασύλου.
Από την άλλη, είναι αληθές ότι η ελληνική Διοίκηση μέχρι σήμερα αδυνατεί να δώσει πραγματικό νόημα στις προστατευτικές ως άνω διαδικασίες. Η ελληνική ιδιαιτερότητα υπερβαίνει τα δομικά προβλήματα του κράτους μας, ενώ οδηγεί στη μετακύλιση μεγάλου μέρους των νομικών υποχρεώσεων του κράτους σε μη κρατικούς δρώντες και ιδίως σε ΜΚΟ. Στο πλαίσιο αυτό δεν προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι το μεγάλο άλμα του ΕΔΑΔ στην επεξεργασία της ευαλωτότητας ως όρου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έγινε το 2011 στην απόφαση M.S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδας. Σήμερα, οχτώ χρόνια μετά, ελάχιστα φαίνεται να έχουν αλλάξει» κατέληξε ο κ. Κούρτης.
Χαιρετισμό απεύθυνε η πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας κ. Νικολέττα Μπασδέκη
ΚΩΣΤΑΣ ΓΚΙΑΣΤΑΣ
