Να σημειωθεί ότι η εκδήλωση(…διανθισμένη με φοβερές μαρτυρίες και συγκλονιστικές περιγραφές), που τελούσε υπό την αιγίδα του Δήμου Ελασσόνας, έγινε με αφορμή την επέτειο της εκτέλεσης 10 αθώων πατριωτών από τους Γερμανούς(19 Ιανουαρίου 1944) στη θέση «Μελίσσι» Σαρανταπόρου.
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ
Στον χαιρετισμό του, ο δήμαρχος Ελασσόνας Νίκος Ευαγγέλου, ανάμεσα στα άλλα, χαρακτηριστικά, επισήμανε: «Η ιστορία ούτε παραγράφεται, ούτε ακυρώνεται. Το αίμα των χιλιάδων Ελλήνων πατριωτών οφείλει να μας υπενθυμίζει πως όλοι μας πρέπει να προσπαθούμε για την υπέρβαση, μέσα όμως σε έναν άξονα αναγνώρισης της ιστορικής αλήθειας. Η επαρχία μας θρηνεί εκατοντάδες πατριώτες που έπεσαν νεκροί στη μάχη για μια ελεύθερη πατρίδα.
Όσοι από μας έχουμε τη λαϊκή εντολή να παίρνουμε πολιτικές αποφάσεις, είμαστε υποχρεωμένοι να αγωνιζόμαστε για δύο πράγματα: πρώτον, για την άσβεστη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Δεύτερον, για έναν διαρκή αγώνα που θα έχει ως στόχο την ενότητα του λαού μας και όχι τον διχασμό του. Αυτό είναι κάτι που έχει πληρώσει ακριβά η πατρίδα μας και δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε να συμβεί ξανά. Μόνο μέσα από τη σύνθεση, τη συνεργασία, τη συνεννόηση και τον σεβασμό στο Σύνταγμα και τους νόμους μπορούμε να πορευτούμε στο αύριο».
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΑΛΛΑΣ
Στην εισήγησή του, ο πρόεδρος του Συλλόγου Απανταχού Σαρανταποριτών Γιάννης Ντάλλας στάθηκε στα δεινά των κατοίκων στη «νεκρά» ζώνη του Σαρανταπόρου, την πυρπόληση του χωριού και την εκτέλεση των αμάχων πατριωτών, ενώ αναφέρθηκε και στις προσπάθειες που συνεχίζονται για την επίσημη αναγνώριση του μαρτυρικού Σαρανταπόρου. «Γενικότερα είναι ένας ιερός αγώνας για δικαιοσύνη και αποζημιώσεις, αγώνας διεκδίκησης επανορθώσεων και αποζημιώσεων. Το μαρτυρικό Σαραντάπορο ανήκει στη συλλογική συνείδηση της ιστορίας και απομένει η επίσημη αναγνώρισή του», τόνισε με νόημα.
Ο ΣΤΑΘΗΣ ΨΩΜΙΑΔΗΣ
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του Συλλόγου Οικογενειών Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δομενίκου – δημοτικός σύμβουλος Στάθης Ψωμιάδης αναφέρθηκε στο Ολοκαύτωμα του Δομενίκου και με λεπτομέρειες στις προσπάθειες που συνεχίζονται για την απόδοση δικαιοσύνης(δικαστική διεκδίκηση αποζημιώσεων). «Είναι ένας δικαστικός αγώνας για αναγνώριση των εγκλημάτων που έγιναν στην περιοχή μας. Η προσπάθεια που κάναμε έως τώρα συνεχίζεται. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για το δίκαιό μας. Δεν αποδόθηκε ποτέ δικαιοσύνη. Η δική μας φωνή δεν θα σταματήσει μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη!», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΘΡΑΚΗΣ
Το Ολοκαύτωμα της Τσαριτσάνης παρουσιάστηκε από τον πρόεδρο της Ένωσης Θυμάτων και Καμένων Κτιρίων Κατοχής 1941-1944 Μαρτυρικής κοινότητας Τσαριτσάνης και χωριών της Επαρχίας Ελασσόνας, Θανάση Βαθράκη, που στάθηκε στις τρεις φορές που καταστράφηκε η ιστορική κωμόπολη στην περίοδο της Κατοχής(1942 και 1943 από τους Ιταλούς, 1944 από τους Γερμανούς). Ανάμεσα στα άλλα, χαρακτηριστικά «κατέθεσε»: «Έκαψαν τη γνώση και το θρησκευτικό συναίσθημα. Δεν είχαν ιερό και όσιο! Από το 1958 συνεχίζουμε να τιμάμε τα θύματα προσπαθώντας να διατηρήσουμε την ιστορική μνήμη. Κάθε λαός όταν ξεχνά την ιστορία του χάνεται. Όχι στη λήθη του φασισμού και του ναζισμού. Πρότασή μας, να διδάσκεται στα σχολεία η ιστορία μας (Κατοχή, Εθνική Αντίσταση) για να μην ξεχαστεί. Πρόταση, να δοθούν πίσω οι πολιτιστικοί θησαυροί».
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΘΥΜΑΤΩΝ
Ακολούθησε η παράδοση ενιαίου καταλόγου θυμάτων, καμένων και λεηλατημένων χωριών της Επαρχίας Ελασσόνας 1940-1944(έρευνα - επιμέλεια – σύνταξη Σάκης Γκουντρουμπής) στον δήμαρχο Ελασσόνας, στο Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και στον πρόεδρο της διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διεκδίκηση των πολεμικών αποζημιώσεων από τον εικαστικό – εκπαιδευτικό και μέλος της Ένωσης Θυμάτων και Καμένων Κτιρίων Κατοχής 1941-1944 Μαρτυρικής Κοινότητας Τσαριτσάνης και Χωριών Επαρχίας Ελασσόνας, Σάκη Γκουντρουμπή.
Παραδίδοντας τον κατάλογο, επισήμανε ανάμεσα στα άλλα:
«74 χρόνια μετά την απελευθέρωση, δημοσιεύουμε αυτόν τον κατάλογο – μνημείο ανθρώπινης θυσίας, για δύο λόγους.
Πρώτον, για να προσθέσουμε τα ονόματα θυμάτων, καμένων χωριών και άλλων ιστορικών στοιχείων που η πρώτη καταγραφή από την «Εθνική Αλληλεγγύη» τον Δεκέμβρη του 1944, (όταν τα αποκαΐδια των χωριών ακόμα κάπνιζαν), δεν συμπεριέλαβε στις καταστάσεις της. Αλλά και να υπενθυμίσουμε ότι αυτός ο κατάλογος ήταν και θα παραμείνει ανοικτός, γιατί όπως μας πληροφορούν οι συμπατριώτες μας από τη Σκαμνιά, εκτός από τα καταγεγραμμένα θύματα, το 1943 από τις κακές συνθήκες διαβίωσης, την πείνα και τις αρρώστιες, πέθαναν περίπου 100 συγχωριανοί τους. Το ίδιο συνέβη στην Άζωρο και σε άλλα χωριά. Και δεύτερον, γιατί όπως έγραψε ο Αντιστασιακός Θεόδωρος Καριπίδης στο βιβλίο του, «Εαμική Εθνική Αντίσταση, Δεκεμβριανά, Εμφύλιος Πόλεμος», (έναν πραγματικά ιστορικό θησαυρό), “τα λέμε και τα γράφουμε όλα αυτά, γιατί πιστεύουμε πως η γνώση της ιστορίας μας είναι αστείρευτη πηγή και δύναμη για την παραπέρα ανάπτυξη και δημιουργία και πως το μεγαλύτερο αμάρτημα απέναντι στη πατρίδα μας, είναι το να μη γνωρίζουμε την ιστορία της και ακόμα χειρότερα το να μη θέλουμε να μάθουμε την ιστορία της”».
Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΜΗΤΑΦΙΔΗΣ
Ακολούθησε η εισήγηση του βουλευτή Τριαντάφυλλου Μηταφίδη, που είναι και πρόεδρος της διακομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών.
«Σταχυολογώντας» από την εισήγηση του Τριαντ. Μηταφίδη, που παρουσίασε τις διαπιστώσεις και τη δουλειά της διακομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής: «…οι Γερμανοί έφεραν 10 μεραρχίες στη χώρα, μετέτρεψαν τη χώρα σε φρούριο, μια χώρα με τόσο μικρό μέγεθος. Οι γερμανικές αποζημιώσεις είναι η κορυφαία πράξη απόδοσης δικαιοσύνης στο μεταπολεμικό διεθνές σύστημα. Αποτελεί έμπρακτη αναγνώριση της νομικής, πολιτικής, ιστορικής και ηθικής ευθύνης της Γερμανίας για την ολοσχερή καταστροφή των υποδομών της χώρας μας ως «οχυρού», και όχι μόνο ως «σταθμού» της Βέρμαχτ, την αφαίμαξη των πλουτοπαραγωγικών της πηγών, τη λεηλασία και καταστροφή των αστικών περιουσιών και το αιματοκύλισμα μυριάδων μαρτυρικών κοινοτήτων στη διάρκεια της Κατοχής. Όμως, η επανόρθωση δεν είναι το τέλος. Είναι η αρχή μιας μακράς διαδικασίας ίασης του λαού μας από τις θηριωδίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και όχι μόνο. Υπάρχουν ανοιχτοί λογαριασμοί και εκκρεμότητες. Πρόκειται για μια μεγάλη «μάχη» για τη δικαίωση, τις αποζημιώσεις, την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης. Πρόκειται για ένα διεθνές ζήτημα. Περπατήσαμε αρκετά πράγματα, προχωρήσαμε σε ορισμένα μέτρα. Οι απαιτήσεις μας αφορούν και τους 2 Παγκόσμιους Πολέμους. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για παραγραφή αξιώσεων.
Μας χρωστούν 9 δισεκατομμύρια και 200 εκατομμύρια ευρώ συν την επιστροφή των λεηλατημένων θησαυρών. Η χώρα κατέχει το θλιβερό προνόμιο να έχει 558.000 θανόντες(19,70% του πληθυσμού) και 800.000 αναπήρους. Στον ποσοτικό προσδιορισμό των απαιτήσεών μας, το σύνολο των υπολοίπων έναντι της Γερμανίας φθάνει τα 309 δισεκατομμύρια και 498 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για το κατοχικό δάνειο, τις οικονομικές απαιτήσεις ιδιωτών, εβραϊκή κοινότητα, πολιτιστικές καταστροφές και άλλα ζητήματα. Είναι πολιτικό ζήτημα που αποκτά και μια επικαιρότητα. Η εικόνα που έχουμε είναι πως υπήρξε σθεναρή διεκδίκηση από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Υπήρξε όχι απλώς αποδοχή, αλλά πλήρης αποδοχή. Είναι ένα εθνικό ζήτημα. Ελπίζω με το ίδιο πνεύμα να συνεχίσουμε. Εύχομαι να υπάρξει συμπόρευση…».
Να σημειωθεί ακόμη ότι ήταν προγραμματισμένη και η παρουσία των Δρ. Αριστομένη Συγγελάκη, συγγραμματέα του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και Δημήτρη Κούρτη, δικηγόρου, υπ. διδάκτορα Διεθνούς Δικαίου, που απουσίαζαν για λόγους υγείας.
Ανάμεσα στις παρουσίες: εκ μέρους του απουσιάζοντος μητροπολίτη ο αρχιμανδρίτης της Ι. Μονής Σπαρμού Ολύμπου π. Χριστοφόρος Παπανικολάου, οι βουλευτές Ν. Παπαδόπουλος, Κ. Μπαργιώτας, οι περιφερειακοί σύμβουλοι Θανάσης Παιδής και Ευαγγελία Λιακούλη, ο δήμαρχος Ελασσόνας Ν. Ευαγγέλου, αντιδήμαρχοι, ο πρ. δήμαρχος Γ. Πασχόπουλος, ο πρ. δήμαρχος Σαρανταπόρου Αθ. Κλεισιάρης, δημοτικοί σύμβουλοι, μέλη της Νομαρχιακής του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, εκπρόσωποι φορέων, κ.ά.
ΕΛΑΣΣΟΝΑ (Γραφείο «Ε»)
Του Γιάννη Μουκίδη
