Του Δημήτρη Βάλλα
Οι αρχαίοι τάφοι και τα μνήματα που ακόμα δεν έχουν ανασκαφεί και θα μπορούσαν να φέρουν στην επιφάνεια δόξα, άλλα και θησαυρούς αμύθητης αξίας. Θα μπορούσαν ακόμα να είναι η καλύτερη απάντηση στον Σόιμπλε και στους Ευρωπαίους, σώζοντας την Ελλάδα από το χρέος και όλα τα κακά…
Ετών, περίπου 67, ο Νίκος Τιβικέλης, συνταξιούχος από τη Μηλέα Ελασσόνας και κάτοικος Γιάννουλης, από δέκα χρόνων, όπως μας λέει, ασχολείται με την ιστορία.
Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι στην περιοχή του Ολύμπου, όπου ήκμασε η Αρχαία Περραιβία, βρίσκεται και ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που έχει εντοπίσει και μάλιστα κάλεσε τους αρχαιολόγους πριν από χρόνια για να τον ανασκάψουν, αλλά λόγω έλλειψης κονδυλίων δεν έγινε τίποτα.
Τον κ. Νίκο τον συναντήσαμε στη Γιάννουλη και μας μίλησε για τα… ευρήματά του ξεκαθαρίζοντας μας όμως από την αρχή ότι όλοι τον θεωρούν «τρελό», πράγμα που δεν αποδέχεται, παρουσιάζοντάς μας μάλιστα και τα σχετικά αντίγραφα των αιτήσεών του που κατέθεσε κατά καιρούς στην αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία, ζητώντας την ανασκαφή και την αποκάλυψη των ταφικών μνημείων.
ΟΙ ΕΝΝΕΑ ΤΟΥΜΠΕΣ
«Από 10 χρόνων, θα μας πει, ασχολούμαι με την ιστορία, και είμαι σίγουρος ότι έχω βρει τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του θησαυρού του αλλά και τον τάφο της Ολυμπιάδος, της μητέρας του. Όλοι αυτοί οι τάφοι βρίσκονται στον Όλυμπο και συγκεκριμένα στο τμήμα του Ολύμπου που είναι στη Θεσσαλία και εάν αποκαλυφθούν θα μας σώσουν!
Για μένα ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι απέναντι από το Σαραντάπορο, εκεί στο δρόμο προς Κοζάνη, κοντά στη γέφυρα και μάλιστα πριν από πολλά χρόνια τον κατέδειξα στους αρχαιολόγους που μου είπαν ότι δεν υπάρχουν χρήματα για την ανασκαφή.
Θυμάμαι, ότι τότε τα χρήματα που χρειαζόντουσαν ήταν περίπου 150.000 δραχμές!
Είδα ότι δεν με βοηθούσε κανείς και πήγα τότε στον πρόεδρο της Βουλής κ. Σιούφα που με άκουσε, έστειλε αρχαιολόγους στην περιοχή, αλλά τελικά δεν κατάλαβα γιατί δεν έγιναν έρευνες στην περιοχή»…
Ο άνθρωπός μας θα μας πει πολλά.
Για τις εννέα «τούμπες» που υπάρχουν στην περιοχή και που κρύβουν τάφους μεγάλων βασιλιάδων με τους θησαυρούς τους και πολλά άλλα.
Ιστορίες που θα μπορούσαν να εγγίζουν ίσως και τα όνειρα της τρέλας, όμως η ιστορική αλήθεια για την Αρχαία Περραιβία και τους θησαυρούς της παραμένει καλά κρυμμένη και ίσως αύριο να μπορεί να αποτελέσει τη μεγάλη έκπληξη καθώς:
Οι Περραιβοί θεωρούνται πρωτοελληνικό πελασγικό φύλο, και έδωσαν το όνομα στην περιοχή, την ονομαζόμενη Περραιβία, στην οποία διέμεναν μαζί με άλλα φύλα, τους Λάπιθες (αιολικό φύλο) και στη συνέχεια τους Δωριείς. Το όνομα «Περραιβός» θεωρείται ότι είναι μυκηναϊκής προέλευσης και σημαίνει, σύμφωνα με τους μελετητές, αυτόν που έχει κυρτωμένο, γερμένο, το σώμα του προς τα εμπρός – χαρακτηριστικό γνώρισμα των ορεσίβιων κατοίκων. Για πρώτη φορά το όνομά τους μνημονεύεται στους ύμνους του Ορφέα προς τον θεό Απόλλωνα, ενώ αναφέρονται στον κατάλογο όσων έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο.
Η Περραιβία, ως περιοχή, εκτεινόταν μεταξύ του Ολύμπου και του Πηνειού και οριζόταν γεωγραφικά από τις διαβάσεις των Τεμπών, της Πέτρας και του Σαρανταπόρου (Βολουστάνα ή Volustana).
Οι πόλεις, που μνημονεύει ο Όμηρος, ήταν η Κύφος και η "Δυσχείμερος Δωδώνη" (η θεσσαλική), των οποίων οι κάτοικοι, Αινιάνες και "μενεπτόλεμοι" (=καρτερικοί) Περραιβοί, είχαν συμμετάσχει στην εκστρατεία στην Τροία υπό τον Γουνέα, καθώς επίσης και οι πόλεις Άργισσα, Όρθη, Ηλώνη, Γυρτώνη και Ολοσσών, των οποίων οι κάτοικοι είχαν εκστρατεύσει, ομοίως, υπό τον Πολυποίτητο, Βασιλέα των Λαπιθών, γιο του ήρωα Πειρίθου.
Απ΄ όλες τις παραπάνω πόλεις, κατά τους ιστορικούς χρόνους συναντώνται μόνο η Ολοσσών, η Γυρτώνη, η Άργισσα, η Ηλώνη, ενώ μεταγενέστερα και οι πόλεις Γόνος, στην είσοδο των Τεμπών, Φάλαννα, στα ερείπια της ομηρικής Όρθης, Άτραξ, καθώς και οι πόλεις της Περραιβικής Τρίπολης - Πύθιο, Δολίχη και Άζωρος.
Η ΠΕΡΡΑΙΒΙΚΗ ΤΡΙΠΟΛΗ
Οι δύο επιγραφές των χρόνων του αυτοκράτορα Τραϊανού (101 μ.Χ.) δίνουν τη γεωγραφική περιγραφή της Περραιβικής Τρίπολης και πόλεων της Μακεδονίας. Η κλειστή λεκάνη βόρεια του Ολύμπου και ανάμεσα στον Αμάρμπεη και τα Καμβούνια Όρη, που διαρρέεται από τον παραπόταμο του Πηνειού Ευρώπο, τον ομηρικό Τιταρήσιο, γνωστό σήμερα ως Σαραντάπορο ποταμό, ταυτίζεται με την περιοχή της Περραιβικής Τρίπολης, η οποία απαρτιζόταν από τις πόλεις Άζωρο, Δολίχη και Πύθιο. Η Περραιβική Τρίπολις, που ακολούθησε την ιστορία της ευρύτερης περιοχής, από τα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. και μέχρι το 196 π.Χ. ανήκε στη Μακεδονική Ελίμεια, υπαγόταν δηλαδή απευθείας στην κυριαρχία του εκάστοτε βασιλιά της Μακεδονίας. Το 196 π.Χ., στη μάχη των Κυνός Κεφαλών, κοντά στα Φάρσαλα, ο μακεδονικός στρατός νικήθηκε από τον Ρωμαίο στρατηγό Τίτο Κόιντο Φλαμινίνο, ο οποίος, μετά τη νίκη του επί του Φιλίππου Ε΄, επέστρεψε τις τρεις πόλεις στη συμμαχία των Περραιβών. Κατά τη διάρκεια των τριών πολέμων για την κατάληψη της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους η περιοχή της Περραιβικής Τρίπολης γίνεται το «θέατρο» των συγκρούσεων. Η Μακεδονία έπεσε τελικά στα χέρια των Ρωμαίων το 168 π.Χ. με τη μάχη στη Πύδνα.
Και στις τρεις πόλεις της Περραιβικής Τρίπολης, Πύθιο, Άζωρο και Δολίχη, οι ανασκαφές της ΙΕ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων έχουν φέρει στο φως ερείπια από την κλασική, ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο.
Πρωτεύουσα της Περραιβικής Τρίπολης ήταν το Πύθιο, που εκτείνεται στο λόφο Άγιοι Απόστολοι στις δυτικές υπώρειες του Ολύμπου. Εκεί βρίσκεται το ιερό του Απόλλωνα Πυθίου, που συνδέεται με τους πανάρχαιους μύθους και τη λατρεία του Απόλλωνα στους Δελφούς. Το ιερό αποτελούσε έναν από τους πιο σημαντικούς χώρους λατρείας της Περραιβίας και είχε ήδη από το 1997 εντοπιστεί από τους αρχαιολόγους της ΙΕ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων μέσα σε πυκνό δάσος πουρναριών. Από τις αναθηματικές επιγραφές πληροφορούμαστε ότι κυριαρχούσε η λατρεία του Δώρειου Απόλλωνα ήδη από το τέλος του 4ου αι. π.Χ. Στον ίδιο χώρο λατρευόταν και άλλοι θεοί όπως ο Ποσειδώνας Πατρώος, ο Ασκληπιός, ο Δίας Κεραύνιος, η Αφροδίτη. Η αρχαία πόλη της Αζώρου, βρίσκεται νοτιοανατολικά του σημερινού χωριού Άζωρος. Σύμφωνα με τη μυθολογία η Άζωρος τιμούσε ως ιδρυτή της, τον Άζωρο, έναν ήρωα γνωστό στις αρχαίες αιολικές παραδόσεις που υπήρξε κυβερνήτης (=πηδαλιούχος) του πλοίου «Αργώ» κατά την Αργοναυτική εκστρατεία. Από την αρχαία περραιβική πόλη σώζονται σε έναν φυσικά οχυρό λόφο που προστατεύεται από ένα ποτάμι τα τείχη της Ακρόπολης, που ήταν σε χρήση από τα αρχαία χρόνια ως και τη βυζαντινή περίοδο. Η τρίτη πόλη του κοινού της Περραιβικής Τρίπολης είναι η Δολίχη, που βρίσκεται νοτιανατολικά του σημερινού οικισμού του Σαρανταπόρου. Από το 1985 είχε προταθεί ότι η θέση της αναζητούμενης πόλεως Δολίχης πρέπει να ταυτιστεί με μία αρχαιολογική θέση νοτιοανατολικά του σημερινού Σαρανταπόρου.
Οι ανασκαφές της ΙΕ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων έφεραν στο φως τμήμα του ισχυρού τείχους της Ακρόπολης (3ος αι. π.Χ.). Το τείχος έχει πλάτος 3μ. και ισχυροί αμυντικοί πύργοι, ημικυκλικοί εξωτερικά και ορθογώνιοι εσωτερικά, ενισχύουν κάθε 29 μ. το ευθύγραμμο τείχος. Η αρχαία πόλη της Δολίχης εκτεινόταν ανατολικά της Ακρόπολης και έφθανε μέχρι τον Τιταρήσιο ποταμό, καταλαμβάνοντας μία έκταση που ξεπερνούσε τα 500 στρέμματα.
