Στατιστικές στην Ελλάδα έχουν δείξει ότι, από τα ατυχήματα που συμβαίνουν σε παιδιά σχολικής ηλικίας, το 1/3 συμβαίνει σε χώρο του σχολείου. Ενώ, το 1/4 των παιδιών που φτάνουν στο εξωτερικά Ιατρεία ενός νοσοκομείου, φέρουν τραύματα που έχουν προκληθεί επίσης στους σχολικούς χώρους. Ο ΓΙΑΤΡΟΣ
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Παιδιατρικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας κ. Νικόλαο Σκεντέρη τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας βλέπουν τον κόσμο γεμάτο ερεθίσματα χωρίς όμως να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες που μπορεί να έχει το καθένα. «Το παιδί, προσθέτει, δεν καταλαβαίνει τους νόμους της βαρύτητας, τις ιδιότητες της θερμότητας και τον κίνδυνο από κάποιο κινούμενο όχημα. Δεν κατέχει την έννοια της αυτοπροστασίας, ούτε αντιλαμβάνεται την αιτία και το αποτέλεσμα που συνεπάγεται, και γενικότερα διακατέχεται από πλήρη άγνοια του κινδύνου».
Η σωματοδομή σε αυτή την ηλικία καθιστά το παιδί ευάλωτο σε ατυχήματα, όπως για παράδειγμα το ότι το παιδί δεν είναι αρκετά ψηλό για να δει το κινούμενο όχημα ή να γίνει αντιληπτό από τον οδηγό, επίσης δεν είναι σε θέση να διατηρήσει την ισορροπία του και να συντονίσει τις κινήσεις του με αποτέλεσμα να προκαλούνται πτώσεις, τραυματισμοί και εγκαύματα.
Ο κ. Σκεντέρης σημειώνει: «Για όλους αυτούς τους λόγους πρέπει εμείς οι μεγάλοι να δημιουργήσουμε ασφαλές περιβάλλον ακολουθώντας δύο τρόπους: την επιτήρηση και τα μέτρα που θα καταστήσουν ασφαλές το περιβάλλον». Παρατηρεί ακόμη, πως αυξάνεται η συχνότητα ατυχημάτων σε αυτή την ηλικία σε διαλυμένες ή μονογονεϊκές οικογένειες. Και κατηγοριοποιεί τα ατυχήματα σε:
* Πτώσεις οι όποιες γενικά ανέρχονται περίπου 1-1,5 φορά συχνότερα σε σχέση με την σχολική ηλικία και μπορεί να γίνουν μέσα στο σπίτι (από έπιπλα ή σκάλες) και έξω από το σπίτι (σε παιδικές χαρές, καροτσάκια κ.λπ.).
* Δηλητηριάσεις (10 φορές πιο συχνά).
* Εγκαύματα, κυρίως στην κουζίνα (με τη μεγαλύτερη συχνότητα).
* Κατάποση ξένων σωμάτων ή τοποθέτησή τους στη μύτη ή στο αυτί (με τη μεγαλύτερη συχνότητα).
* Τροχαία (δεν είναι συχνά).
Προχωρώντας στη σχολική ηλικία το παιδί είναι αυθόρμητο και λειτουργεί χωρίς προηγουμένως να το σχεδιάσει και χωρίς να σκεφτεί όλες τις πιθανότητες και τις προοπτικές που υπάρχουν από την εκάστοτε κίνησή του, παρά ταύτα τολμά και μπαίνει σε περιπέτειες, προάγοντας έτσι την αυτοεκτίμησή του και ξεπερνώντας τους φόβους του. Σημαντικό είναι ακόμα ότι τείνει να αμφισβητεί κανόνες προστασίας από τους κινδύνους του περιβάλλοντος.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά στη σχολική ηλικία των 6 έως 12 ετών καταναλώνουν το 20% του χρόνου τους στο σχολείο, όπου μπορούν να σημειωθούν ατυχήματα κατά τη φυσική άσκηση, στα ενδοσχολικά αθλήματα, στα εργαστήρια ή άλλες εγκαταστάσεις όπως για παράδειγμα οι σκάλες. Ενώ, 1 στους 14 εφήβους (13-19 ετών) έχει ανάγκη νοσοκομειακής περίθαλψης λόγω αθλητικών κακώσεων (ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.λπ.) και είναι 6 φορές συχνότερες οι κακώσεις από μηχανοκίνητα.
Από τις ίδιες μελέτες προκύπτει πως τα πιο πολλά εγκαύματα είναι εξ επαφής καθώς επίσης από φωτιά και έχουν σχέση με εργασία που τελούν τα παιδιά στους χώρους του σχολείου. Ακόμη, οι περισσότερες δηλητηριάσεις προέρχονται από τη χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών.
Σύμφωνα με τον κ. Σκεντέρη, σε ομάδες μεγάλου κινδύνου για ατυχήματα στο σχολείο βρίσκονται τα παιδιά:
* Με ιστορικό προηγούμενων ατυχημάτων.
* Από μονογονεϊκές οικογένειες.
* Με πατέρα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο
* Με χαμηλή απόδοση στο σχολείο.
Οι τραυματισμοί στην αυλή κατέχουν το 70% και αυτό οφείλεται στον μεγάλο αριθμό παιδιών σε περιορισμένο χώρο, στην αδυναμία σωστής επιτήρησης και στην ύπαρξη δαπέδων από τσιμέντο.
Οι τραυματισμοί στις αίθουσες συναντώνται στο 10% των περιπτώσεων, λόγω μη σωστής επιτήρησης και ακατάλληλων σταθερών και μη αντικειμένων.
Οι τραυματισμοί στις σκάλες συμβαίνουν στο 7% των περιπτώσεων (με έντονο τον κίνδυνο πτώσης από ύψος) και αυτό λόγω μη σωστής επιτήρησης, έλλειψης κιγκλιδωμάτων σε σημεία με κάποιο ύψος και ολισθηρότητα σκαλιών.
Κλείνοντας τη συζήτηση ο καθηγητής της Παιδιατρικής υπογραμμίζει ότι: «Πρέπει να δίνουμε έμφαση στην πρόληψη. Το σχολικό περιβάλλον πρέπει να είναι ή να γίνει ασφαλές για το παιδί». Και στη συνέχεια παρέθεσε τα εξής προληπτικά μέτρα:
ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ
* Στις σκάλες να υπάρχουν αντιολισθητικές ταινίες.
* Να υπάρχουν ψηλά κάγκελα.
* Τα κάγκελα να μην έχουν αιχμηρές γωνίες και να μην επιτρέπουν την αναρρίχηση των παιδιών.
* Στις αίθουσες να μην υπάρχουν ραγισμένα τζάμια, σπασμένα θρανία, καρέκλες κ.ο.κ.
* Να μην πλησιάζουν οι μαθητές σε χώρους επισκευών.
* Να υπάρχει πυρασφάλεια.
* Να έχει γίνει τεχνικός φωτοηλεκτρικός έλεγχος (για να μην υπάρχει πρόβλημα με πρίζες και διακόπτες).
* Να υπάρχει φαρμακείο.
Προς αποφυγή ατυχημάτων κατά τη μετάβαση προς/από το σχολείο θα πρέπει στην είσοδο του σχολείου και στο πεζοδρόμιο να υπάρχουν προστατευτικά κάγκελα.
Ακόμη, η πολιτεία από τη δική της πλευρά θα πρέπει να φροντίζει να μην υπάρχει μεγάλος αριθμός μαθητών στο σχολείο, να συντηρεί τα κτίρια και να εκπαιδεύει, με τη χρήση εκπαιδευτικού υλικού, τους μαθητές στην πρόληψη ατυχημάτων στο σχολείο, αλλά και εκτός αυτού.
Και τέλος, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να καταγράφουν τους τραυματισμούς σε ειδικό έντυπο, καθώς επίσης να εκπαιδεύονται και να εκπαιδεύουν στις πρώτες βοήθειες και σε ΚΑΡ.Π.Α. (ΚΑΡδιοΠνευμονική Αναζωογόνηση).
ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
Η εκπαιδευτική άποψη δεν απέχει από την ιατρική και μας προσδίδει μια πολύ καλή εικόνα του συγκεκριμένου προβλήματος. Το εκπαιδευτικό προσωπικό χαρακτηρίζει το σχολείο ως τον κατεξοχήν χώρο ατυχημάτων, μικρών ή μεγάλων, ασήμαντων -συνήθως- ή σημαντικών ενίοτε.
Ο διευθυντής των 4ου και 37ου Δημοτικών Σχολείων κ. Κωνσταντίνος Νάστας μιλώντας στην “ΕτΔ” λέει πως στα κεντρικά δημοτικά σχολεία αυξάνεται λίγο η συχνότητα των ατυχημάτων, κυρίως γιατί δεν προσφέρονται οι ανάλογοι -σε έκταση- χώροι, ώστε να καλύπτουν τον μεγάλο αριθμό των παιδιών, ο οποίος στο συγκεκριμένο σχολικό συγκρότημα σχολείων φτάνει τα 400.
Χαρακτηρίζει επίσης τον χώρο της πυλωτής (λόγω της δομής της) αλλά και εσωτερικά τις σκάλες ως τα πιο επικίνδυνα σημεία του συγκεκριμένου σχολείου και ξεκαθαρίζει πως δεν ενδείκνυνται για την ασφάλεια των παιδιών.
Παρά ταύτα, επιδοκιμάζει τη συλλογική δουλειά που γίνεται στο συγκρότημα των σχολείων αυτών και φέρουν μικρό αριθμό ασήμαντων ατυχημάτων. Επίσης, επικροτεί την οργάνωση και διεκπεραίωση των σχολικών τροχονόμων στη δύσκολη αυτή περιοχή του κέντρου.
Τονίζει δε: «Τα παιδιά είναι καλύτερα να έρχονται σε επαφή με την οδική παιδεία από πολύ μικρή ηλικία, για αυτό και εμείς συμμετέχουμε σε εκπαιδευτικά μαθήματα στο Πάρκο Αλκαζάρ που διεξάγονται μαθήματα κυκλοφορίας».
ΕΦΗΜΕΡΙΑ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ
Η διευθύντρια του 1ου Γυμνασίου κ. Σταματία Γεωργίου μιλάει στην “Ε” για τους φόβους που διατρέχουν οι έφηβοι στο σχολείο και εξηγεί πως αν και υπάρχουν διάφορες μορφές ατυχημάτων, τα περισσότερα οφείλονται σε αθλητικές δραστηριότητες και είναι ελαφρά, άνευ ιδιαίτερης σημασίας. Ενώ παραδέχεται ότι: «Το περίεργο είναι πως βλέπεις το γεγονός να συμβαίνει αλλά δεν το προλαβαίνεις!».
Σύμφωνα με την ίδια, για να μην υπάρχουν ατυχήματα σε έναν σχολικό χώρο, προϋπόθεση είναι κυρίως η πολύ καλή εφημερία των διδασκόντων ανά βάρδιες έξω στην αυλή και στο κτίριο μέσα, κάτι που μέχρι τώρα εκείνοι το εκτελούν επιτυχημένα.
Επίσης, υπογραμμίζει πως: «Αν δεν γίνει η εφημερία και αφεθούν τα παιδιά, το σχολείο τότε μπορεί να γίνει παγίδα» και φέρνει ως παράδειγμα την ομαλή συνύπαρξη που υπάρχει με το 1ο Λύκειο, αφού εκτελείται σωστή οργάνωση και επιτήρηση εκατέρωθεν.
Παράλληλα, η κ. Σταματία Γεωργίου διευκρινίζει ότι τα σχολικά ατυχήματα στο γυμνάσιο μπορεί να έχουν μεγαλύτερη συχνότητα σε παιδιά μικρότερης ηλικίας, αλλά μεγαλύτερη σοβαρότητα έχουν εκείνα των τελειόφοιτων.
Προσθέτει τέλος, ότι ως σχολείο έχουν έντονη δραστηριότητα στην ενημέρωση γύρω από την υγεία και πως πριν ένα χρόνο οργάνωσαν σε συνεργασία με τον “Ερυθρό Σταυρό” σεμινάριο με θέμα τις Πρώτες Βοήθειες και φέτος, μέχρι τον Νοέμβρη, θα κάνουν σεμινάριο με θέμα την ΚΑΡ.Π.Α.
ΟΙ ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΤΡΟΧΟΝΟΜΟΙ
Η μετάβαση των παιδιών προς και από το σχολείο είναι ένα εξίσου σημαντικό σημείο. Στην τοπική κοινωνία ευτυχώς δεν έχουν σημειωθεί ανάλογα επικίνδυνα γεγονότα. Σ’ αυτό συμβάλλει ιδιαίτερα η προσφορά των σχολικών τροχονόμων όπως μας πληροφορεί ο πρόεδρος των Σχολικών Επιτροπών κ. Θωμάς Δαούλας.
Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν περίπου 90 εθελοντές, οι οποίοι στελεχώνουν τις απαραίτητες θέσεις στα δημοτικά σχολεία της πόλης καθώς επίσης, υπάρχει παντού σήμανση και διαβάσεις για την ομαλή διέλευση των παιδιών.
Ακόμη, κάθε χρόνο στην αρχή της ακαδημαϊκής χρονιάς διεξάγονται σεμινάρια από την Τροχαία για τους εθελοντές, ώστε να είναι πλήρως ενημερωμένοι για τις αρμοδιότητές τους.
Ραφαέλα Παπαοικονόμου
