Ή δεν θα δίναμε ιδιαίτερη σημασία και θα περνούσαμε άνετα ακόμη και με τον «Σταμάτη»;
Η οδική ασφάλεια είναι η βασική προϋπόθεση στις μετακινήσεις, με ή χωρίς μεταφορικό μέσο. Μεγάλη έμφαση πρέπει να δίνουμε στην οδική παιδεία μας όχι μόνο ως οδηγοί κάποιου οχήματος, αλλά και ως πεζοί, γιατί το μόνο σίγουρο είναι πως για να επιβιβαστούμε στο όχημα και αφού παρκάρουμε στον προορισμό μας θα πρέπει να περπατήσουμε, κάτι που καθιστά την οδική μας ασφάλεια περισσότερο ευάλωτη.
Η αντιμετώπιση των οδικών δικτύων από τους πεζούς καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα. Στους περισσότερους δρόμους της χώρας υπάρχουν φωτεινοί σηματοδότες που ρυθμίζουν την κυκλοφορία τόσο στα μέσα μεταφοράς, όσο και στους πεζούς.
Στο εξωτερικό, με την πάροδο των ετών αυξάνεται σημαντικά η χρήση των αντίστροφων χρονόμετρων των εναλλακτικών ενδείξεων στους φωτεινούς σηματοδότες. Αντίστοιχα συστήματα έχουν εγκατασταθεί σε πολυσύχναστους δρόμους και σε διάφορες πόλεις ανά την Ελλάδα. Οι εγκαταστάσεις αυτές δεν αντικαθιστούν τη λογική με την οποία αντιμετωπίζουμε ήδη τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, απλά προστίθενται ως επιπλέον πληροφόρηση στον πεζό. Ουσιαστικά, στον συγκεκριμένο φωτεινό σηματοδότη βλέπουμε π.χ. αν είναι πράσινο, ότι επιτρέπεται η διέλευση και σε αντίστροφη μέτρηση, για πόσο χρονικό διάστημα ακόμη, ώστε αναλόγως να επιταχύνουμε τον βηματισμό μας ή όχι. Στην αντίθετη περίπτωση, που ο σηματοδότης είναι κόκκινος, με την αντίστροφη μέτρηση των λίγων δευτερολέπτων, δίνεται το ερέθισμα στους ανθρώπους να περιμένουν και να μην παραβιάσουν τον κώδικα διασχίζοντας τη διάβαση.
Ανάλογη έρευνα παρουσίασε στο Πανελλήνιο Συνέδριο Οδικής Ασφάλειας ο επ. καθηγητής του τομέα Συγκοινωνιακών Έργων στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο κ. Γεώργιος Μποτζώρης, με θέμα «Καταγραφή και συγκριτική αξιολόγηση της συμπεριφοράς των πεζών σε διαβάσεις με εγκατεστημένο χρονόμετρο εναλλαγής ενδείξεων σηματοδοτών».
Στη συγκεκριμένη έρευνα συγκρίθηκαν δύο κόμβοι στη Θεσσαλονίκη (με βιντεοσκοπημένο υλικό), μία με απλό φωτεινό σηματοδότη και μία με εγκατεστημένο χρονόμετρο εναλλαγής των ενδείξεων.
Ο συνδυασμός του φωτεινού σηματοδότη πεζών με το χρονόμετρο αντίστροφης μέτρησης εναλλαγής ενδείξεων του σηματοδότη αποτελεί μια λειτουργική και οικονομική πρόταση για την ενημέρωση των πεζών. Αυτός ο συνδυασμός προσομοιώνει την εικόνα του ακίνητου και κινούμενου ανθρώπου κατά τη διάρκεια των περιόδων κόκκινης και πράσινης ένδειξης στον σηματοδότη των πεζών, μαζί με τον υπολειπόμενο χρόνο αλλαγής της ένδειξής του. Η κινούμενη φιγούρα εναλλάσσεται σε πέντε στάδια και στο τελευταίο που αντιστοιχεί στα τελευταία 10 δευτερόλεπτα, η φιγούρα φαίνεται να επιταχύνει το βήμα, προτρέποντας έτσι τους διερχόμενους να κάνουν το ίδιο.
Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η μέση ταχύτητα πεζών στη διάβαση με εγκατεστημένο το χρονόμετρο αντίστροφης μέτρησης εναλλαγής ενδείξεων είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σχέση με εκείνη που αναπτύσσουν οι πεζοί σε διάβαση χωρίς χρονόμετρο. Και αν τις διακρίνουμε σε νόμιμες και παράνομες διελεύσεις, παρατηρείται πάλι η ίδια συσχέτιση της ταχύτητας και στους δύο κόμβους.
Ένα άλλο κριτήριο είναι το φύλο σε σχέση με την ταχύτητα και την παραβατικότητα. Σε σηματοδότη με εγκατεστημένο το χρονόμετρο αντίστροφης μέτρησης εναλλαγής ενδείξεων, στις νόμιμες διελεύσεις παρατηρείται διαφορά αυξημένης ταχύτητας στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες. Ενώ, στις παράνομες διελεύσεις δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά ταχύτητας μεταξύ των δύο φύλων. Στον κόμβο με απλή σηματοδότηση, στις νόμιμες διελεύσεις των ανδρών η μέση ταχύτητα δεν καταγράφεται σημαντικά μεγαλύτερη από εκείνη των αντίστοιχων γυναικών. Στις παράνομες διελεύσεις δε, η μέση ταχύτητα των ανδρών παρατηρείται να είναι μικρότερη από ό,τι των γυναικών, χωρίς όμως πάλι να είναι σημαντική η διαφορά.
Και τέλος, από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι μεγαλύτερη ταχύτητα αναπτύσσουν οι νέοι άνδρες, έως 25 ετών στον σηματοδότη με χρονόμετρο αντίστροφης μέτρησης εναλλαγής ενδείξεων και ακόμη η μέση ταχύτητα βάδισης δεν διαφοροποιείται σημαντικά ανάλογα με διαφορετικές καιρικές συνθήκες ή τις συνθήκες φωτεινότητας.
Ραφαέλα Παπαοικονόμου
